W ciągu ostatniego roku ponad dwukrotnie wzrosła liczba kobiet, które tuż po założeniu działalności gospodarczej przeszły na zasiłek macierzyński. Z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że najczęściej pobierają one zasiłek w maksymalnej wysokości, przekraczającej 6 tys. zł  miesięcznie, przez cały okres urlopu macierzyńskiego. Za sprawą niedoskonałości przepisów ustawy o ubezpieczeniach społecznych kobiety spodziewające się dziecka  mogą bowiem tuż przed porodem za ok. 3 tys. zł składki zapewnić sobie wypłatę ponad 30 tys. zł zasiłku w czasie trwającego obecnie pół roku urlopu macierzyńskiego.

Przybywa naciągaczy

Z danych statystycznych ZUS wynika, że od 2011 r.  z możliwości podwyższenia zasiłku poprzez zapłatę wyższej składki skorzystało kilka tysięcy przedsiębiorców. Z tego kilkaset kobiet tak zagwarantowało sobie prawo do maksymalnego zasiłku w czasie urlopu macierzyńskiego. Tymczasem minister pracy intensywnie pracuje nad wprowadzeniem w życie  zapowiadanych przez premiera  rocznych urlopów macierzyńskich. To uprawnienie będą miały nie tylko panie zatrudnione na etatach, ale także wykonujące zlecenia czy prowadzące działalność gospodarczą. W myśl projektu, który już niebawem trafi do Sejmu, kobieta będzie miała w tym czasie prawo do zasiłku w wysokości 80 proc. dotychczasowego świadczenia. Dlatego też muszą się zmienić zasady  jego nabywania.

Jakie zmiany

W myśl projektu założeń przygotowanego w Ministerstwie Pracy po zmianach zasiłek chorobowy czy macierzyński będzie wypłacany w maksymalnej wysokości dopiero po roku opłacania najwyższych składek na ubezpieczenia społeczne.

Zasadą będzie, że bez względu na długość okresu ubezpieczenia przedsiębiorcy  zasiłek będzie liczony tak, jakby taka osoba była ubezpieczona według minimalnej stawki składek przez ostatni rok, co da  tylko 1782 zł zasiłku brutto. Zapłata jednej maksymalnej składki na ubezpieczenia społeczne spowoduje, że przysługujące na tej podstawie świadczenie wzrośnie tylko o 1/12 , czyli o 436 zł. Po pół roku opłacania maksymalnych składek podwyżka świadczenia wyniesie zaś 50 proc., czyli minimalny zasiłek będzie większy o ok. 2600 zł. W maksymalnej wysokości 7 tys. zł brutto zasiłek chorobowy czy macierzyński  będzie wypłacany dopiero po 12 miesiącach podlegania pod ubezpieczenie chorobowe i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w ZUS w maksymalnej wysokości. W 2013 r. maksymalna miesięczna składka na ubezpieczenia społeczne w ZUS (plus minimalna składka zdrowotna do NFZ) wyniesie 3276,13 zł miesięcznie. Za prawo do zasiłku w maksymalnej wysokości przedsiębiorca będzie musiał przez rok zapłacić prawie 40 tys. zł składek do ZUS.

etap legislacyjny: konsultacje społeczne

Opinia dla „Rz"

Monika Zakrzewska ekspert PKPP Lewiatan

Obecny system obliczania zasiłków dla osób prowadzących działalność gospodarczą jest krzywdzący dla zatrudnionych na etatach, którzy zasiłki mają obliczone na podstawie rzeczywistych zarobków, a nie fikcyjnej podstawy wskazanej przez przedsiębiorcę do obliczania składek na ubezpieczenia społeczne. Dlatego uważam, że pomysł Ministerstwa Pracy jest dobry, gdyż uzależni wysokość zasiłku od okresu ubezpieczenia. Jeśli kogoś stać na płacenie wysokich składek, dzięki czemu zapewnia sobie prawo do wysokiego świadczenia, nic nie stoi na przeszkodzie, aby je opłacał stale. Nie można jednak się godzić, by prawo do wysokiego zasiłku powstawało już po miesiącu od założenia działalności gospodarczej i zapłacie jednej wysokiej składki ZUS. Tym bardziej że już niedługo kobiety będą miały prawo do rocznego urlopu macierzyńskiego.