Pracownicy, którzy do tej pory zgłosili do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny, do 7 stycznia muszą zadeklarować swojemu płatnikowi, czy osoby te nadal mają być „doubezpieczane”, czy należy je wyrejestrować. Do 30 czerwca pracodawcy będą musieli wyrejestrować wszystkie osoby, wobec których wygasł obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego.

Takie porządki w papierach wymusi na płatnikach wchodząca od 1 stycznia 2013 r. ustawa z 27 lipca 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2012 r., poz. 1016).

Zarówno etatowiec, jak i zleceniobiorca obowiązkowo podlegający ubezpieczeniom społecznym z kontraktu będzie miał siedem dni na obowiązkowe zgłoszenie dziecka czy małżonka jako członka rodziny niemającego tytułu do ubezpieczenia w NFZ.  Po zmianach każdy ubezpieczony rodzic będzie musiał poinformować swojego płatnika o nowo narodzonym dziecku i zgłosić je do ubezpieczenia zdrowotnego. Dopuszczalne będzie bowiem jednoczesne zgłoszenie dziecka przez każdego z rodziców objętych ubezpieczeniem zdrowotnym.

Jeśli np. matka straci tytuł do ubezpieczenia, to automatycznie dziecko zachowa prawo do świadczeń z tytułu przysługującego ojcu, bez jego ponownego zgłoszenia. Także siedem dni będzie na poinformowanie płatnika o wyrejestrowaniu członka familii z ubezpieczenia zdrowotnego. Jeśli ubezpieczony nie wywiąże się z tego obowiązku, będzie groziła mu grzywna.

Do medyka bez RMUA

Wybierając się do lekarza, trzeba będzie potwierdzić własną tożsamość, okazując dowód osobisty, paszport, prawo jazdy albo legitymację szkolną (tę ostatnią będzie mogła okazać jedynie niepełnoletnia osoba).

Dane te będą elektronicznie weryfikowane w  systemie e-WUŚ przez przejrzenie przypisanego danej osobie dokumentu elektronicznego i  potwierdzane, czy jest ona uprawniona do świadczeń z NFZ. Dokument ten będzie zawierał imię i nazwisko oraz numer PESEL świadczeniobiorcy, a także informację o prawie do świadczeń opieki zdrowotnej według stanu na dzień jego sporządzenia.

Jawne wytyczne

Od 1 stycznia 2013 r. zacznie obowiązywać ustawa z 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w  gospodarce (DzU z 2012 r., poz. 1342). Dzięki niej trzy urzędy – ZUS, KRUS i NFZ, będą musiały niezwłocznie publikować w Biuletynie Informacji Publicznej interpretacje indywidualne wydane w zakresie:

- obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym,

- zasad obliczania składek na  ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych,

- podstawy wymiaru tych opłat.

Podobne rozwiązanie funkcjonuje już teraz w urzędach skarbowych, które na bieżąco muszą publikować interpretacje podatkowe wydawane w indywidualnych sprawach. Stanowiska te będą ujawniane po usunięciu danych, które mogłyby identyfikować wnioskodawcę lub inne podmioty wskazane w interpretacji.

Wszystkie podmioty, które do  tej pory nie mogły zwrócić się o wydanie pisemnej interpretacji w ich indywidualnym problemie, zyskają dostęp do stanowisk w podobnych sprawach, na których będą mogły się wzorować. Użycie opinii ZUS nie będzie jednak chroniło takiego płatnika jak tego, który tę odpowiedź otrzymał.

Tylko ten ostatni ma gwarancję, że nie zostanie ukarany za postępowanie zgodne z  uzyskanym pismem. W związku z tym do  opublikowanych interpretacji ZUS wydanych w sprawach dotyczących innego podmiotu trzeba będzie podchodzić rozważnie i stosować te rozwiązania, które wydają się w pełni uzasadnione.

Składki od dzieła

Od stycznia 2013 r. osoby, które nie mają obowiązkowego tytułu do  ubezpieczeń społecznych, będą mogły przystąpić do ubezpieczeń emerytalno-rentowych na  zasadzie dobrowolności. Mają szansę z tego skorzystać m.in.  świadczący pracę na podstawie umowy o dzieło czy niepracujący, który chcą „dozbierać” staż emerytalny. Chętni będą opłacać składki od zadeklarowanej podstawy, nie niższej jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia.

Zmiana ta jest konsekwencją wejścia w życie od 1 stycznia 2013 r. ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2012 r., poz. 637).