– Jesteśmy małą firmą. Nasza pracownica urodziła dziecko. Kto ma jej wypłacić zasiłek macierzyński – firma czy ZUS? Dotychczas tylko dwóch pracowników było na zwolnieniach po kilka dni i wypłaciliśmy im wynagrodzenie za czas choroby – pisze czytelnik DF.

Prawo do zasiłków i ich wysokość ustalają oraz wypłacają je płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych (czyli co najmniej 21 ubezpieczonych). Tak stanowi art. 61 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.).

Liczbę ubezpieczonych ustala się według stanu na 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego. Wśród nich należy uwzględnić:

- pracowników (bez względu na wymiar czasu pracy), w tym również uczniów,

- podlegające ubezpieczeniu chorobowemu osoby wykonujące pracę nakładczą,

- podlegające ubezpieczeniu chorobowemu osoby wykonujące pracę na podstawie umowy-zlecenia,

- osoby przebywające na urlopach macierzyńskich,

- zgłoszone do ubezpieczenia chorobowego osoby prowadzące firmę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i osoby współpracujące.

Nie należy natomiast brać pod uwagę osób przebywających na urlopach wychowawczych i bezpłatnych.

Jeżeli 30 listopada 2006 r. firma czytelnika zatrudniała tylko 20 ubezpieczonych chorobowo lub mniej, to w 2007 r. nie jest płatnikiem zasiłków z ubezpieczenia chorobowego. W takim wypadku czytelnik musi wypłacać pracownikom jedynie wynagrodzenie chorobowe (do 33 dni w roku kalendarzowym 2007), a przy dalszej absencji chorobowej zasiłki chorobowe finansuje i wypłaca ZUS. Także ZUS jest w takim wypadku zobowiązany wypłacić pracownikom czytelnika zasiłki macierzyńskie i opiekuńcze, a także świadczenia rehabilitacyjne.

Jeżeli jednak 30 listopada 2006 r. zakład miał więcej niż 20 pracowników i ewentualnie inne osoby ubezpieczone chorobowo, to wypłaca im w 2007 r. zasiłki chorobowe, opiekuńcze i macierzyńskie, a także świadczenia rehabilitacyjne. Jeżeli w 2007 r. firma czytelnika była zobowiązana wypłacać zasiłki z ubezpieczenia chorobowego, powinna regulować też zasiłek macierzyński pracownicy, która urodzi dziecko.

Gdyby natomiast czytelnik w ogóle nie wypłacał w 2007 r. świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, zasiłek macierzyński pracownicy powinien dać ZUS. W takim wypadku obowiązek zakładu pracy polega na wysłaniu do ZUS informacji o zarobkach pracownicy (na druku ZUS-Z 3), aby prawidłowo ustalić wysokość jej zasiłku macierzyńskiego.

Gdyby okazało się, że firma czytelnika musiała wypłacać zasiłki w 2007 r., w tym macierzyński, to od tego świadczenia należy naliczać składki na fundusz emerytalny i rentowy. Pod warunkiem że pracownica nie ma prawa do emerytury, do renty z tytułu niezdolności do pracy lub do renty rodzinnej ani nie wykonuje innej działalności zarobkowej podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.

Jeśli jednak wymóg wypłaty macierzyńskiego leżał po stronie ZUS, to we własnym zakresie ustali on składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Autorka jest radcą prawnym w Departamencie Ubezpieczeń Społecznych w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej