- Pracownik został dyscyplinarnie zwolniony. Pracodawca musi mu wypłacić ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, a pracownik nie spłacił jeszcze udzielonej mu przez firmę pożyczki. Czy możemy potrącić tę zaległość z ekwiwalentu? Czy w tym wypadku konieczna jest zgoda pracownika?

– pyta czytelnik.

Tak.

Art. 87 § 1 k.p. stanowi, że z wynagrodzenia za pracę – po odliczeniu składek społecznych oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – podlegają potrąceniu tylko:

- sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,

- sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,

- zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,

- kary pieniężne przewidziane w art. 108 k.p.

Lista należności możliwych do ujęcia z wynagrodzenia jest więc zamknięta, a inne niż wymienione wolno z niego ująć tylko za zgodą pracownika wyrażoną na piśmie (art. 91 k.p.). Potrącenia sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne oraz zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi nie mogą w sumie przekraczać połowy wynagrodzenia, a łącznie z potrąceniami sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie alimentów – 3/5 wynagrodzenia.

Kary pieniężne potrąca się w granicach określonych w art. 108 k.p. – łącznie nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego do wypłaty, po dokonaniu potrąceń z art. 87 k.p.

W myśl art. 87 § 5 k.p. nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące załodze z racji udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości.

Wątpliwości dotyczące kwalifikowania określonych należności związanych ze stosunkiem pracy rozstrzyga orzecznictwo.

W wyroku z 29 stycznia 2007 r. (II PK 181/06) Sąd Najwyższy uznał, że z ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy nie wolno potrącać bez pisemnej zgody pracownika innych należności niż określone w art. 87 § 1 k.p.

Ekwiwalent za niewykorzystane w naturze wakacje podlega więc szczególnej ochronie przed ujęciami na takich samych zasadach jak zwykłe wynagrodzenie za pracę. Aby więc szef mógł skutecznie potrącić pożyczkę udzieloną podwładnemu, musi wcześniej uzyskać na to jego akceptację.

Podstawa prawna

art. 87 i art. 91 k.p. ustawy z 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

—Anna Telec, radca prawny, prowadzi Kancelarię Prawa Pracy