W przypadku niewykorzystania przez pracownika przysługującego mu urlopu, w całości lub w części, z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, przysługuje mu ekwiwalent pieniężny (art. 171 § 1 kodeksu pracy).

Z którego źródła

Odrębnym źródłem przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta (art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT).

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. Chodzi w szczególności o: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 ustawy o PIT).

Za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy (art. 12 ust. 4 ustawy o PIT).

Użyty w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT zwrot „w szczególności" oznacza, że wskazane kategorie przychodów zostały wymienione jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są zatem wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u pracownika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Istotne jest więc to, czy istnieje związek prawny lub faktyczny danego świadczenia ze stosunkiem pracy (tak interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 19 kwietnia 2011 r., ITPB2/415-78/11/IB).

Do przychodów ze stosunku pracy lub pokrewnego należy zaliczyć otrzymany przez pracownika ekwiwalent pieniężny, przysługujący mu z tytułu niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.

Nie ma zwolnienia

Jednocześnie należy zauważyć, że ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop nie mieści się w zakresie należności pieniężnych wolnych od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ustawy o PIT (tak Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 12 stycznia 2011 r., IPPB4/415-837/10-2/JS). Oznacza to, że na pracodawcy wypłacającemu taki ekwiwalent ciążą obowiązki płatnika PIT.

Pracodawca odliczy

W kosztach uzyskania przychodów firm mieszczą się tzw. koszty pracownicze. Obejmują one przede wszystkim wynagrodzenia zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie, diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych, itp. Koszty pracownicze należą do najpowszechniejszych kosztów występujących w zakładzie pracy (tak interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 3 marca 2008 r., IBPB1/415-153/08/AB; interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 6 maja 2009 r., ILPB1/415-212/09-3/TW).

Uwaga na wyłączenia

Należy jednak pamiętać, że nie każde świadczenie na rzecz pracownika może być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów pracodawcy. Może on bowiem zaliczyć do kosztów podatkowych tylko te wydatki na rzecz pracowników, które pozostają w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą i z uzyskiwanymi przez niego przychodami. Jednocześnie wydatki te nie mogą znajdować się w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT lub art. 23 ustawy o PIT (tak interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 3 września 2010 r., IBPBI/2/423-766/10/SD). W katalogu tych wydatków nie został wymieniony ekwiwalent za niewykorzystany urlop.

Wypłacony odchodzącemu z pracy ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop jest dla pracodawcy kosztem uzyskania przychodów (tak interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 29 stycznia 2010 r., IPPB5/423-728/09-2/AS).

WNIOSEK

Kosztami podatkowymi są m.in. wynagrodzenia zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie i diety, wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników i ekwiwalenty za urlop. Można je zaliczyć do kosztów w momencie, gdy staną się należne. Warunkiem jest ich wypłacenie lub postawienie do dyspozycji w terminie wynikającym z regulaminu wynagradzania. W przeciwnym razie są kosztami w momencie wypłaty.

—Marcin Szymankiewicz doradca podatkowy prowadzi własną kancelarię podatkową w Warszawie