Przychód pracownika to nie tylko pensja w znaczeniu ekwiwalentu za wykonywaną pracę, to również inne świadczenia niebędące wynagrodzeniem, ale pozostające w związku ze stosunkiem pracy. Chodzi np. o nagrody jubileuszowe, trzynaste pensje, dodatki, odprawy, wynagrodzenie urlopowe czy chorobowe. Niektóre z tych należności podlegają ochronie przed potrąceniami zgodnie z kodeksem pracy, tj. z zastosowaniem granic i kwot wolnych od odliczeń. Część jest jednak w ogóle wyłączona spod egzekucji, tzn. nie możemy jej przekazać komornikowi na spłatę długu.

[b]Pracownikowi dłużnikowi nie możemy odbierać wynagrodzenia, poza częścią wolną od zajęcia, ani rozporządzać nim w żaden inny sposób.[/b] Zakaz dotyczy periodycznego wynagrodzenia za pracę i za prace zlecone, nagród i premii przysługujących za okres zatrudnienia, jak również związanego ze stosunkiem pracy zysku lub udziału w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach pozostających w związku ze stosunkiem pracy. Tak wynika z art. 881 kodeksu postępowania cywilnego.

Jednocześnie k.p.c. przewiduje pewne ograniczenia w egzekucji. Wymienia przedmioty, prawa i świadczenia, z których nie wolno potrącać żadnych wierzytelności. Dla przykładu: nie podlegają egzekucji sumy i świadczenia w naturze przekazane pracownikowi na pokrycie wydatków lub wyjazdów w sprawach służbowych. Oznacza to, że [b]nie możemy nic uszczknąć z należności i diet wypłaconych zatrudnionemu odbywającemu podróż służbową na polecenie przełożonego[/b]. Diety są przeznaczone na pokrycie zwiększonych kosztów żywieniowych, a w trakcie zagranicznego wyjazdu w sprawach firmowych – również innych drobnych wydatków. Nie stanowią więc dodatkowego profitu czy elementu pensji. Są więc wolne w całości od egzekucji.

Zajęciu nie podlegają również inne świadczenia, których celem jest zrekompensowanie podwładnemu poniesionych przez niego wcześniej wydatków.

Chodzi np. o ekwiwalenty za pranie i konserwację obuwia i odzieży roboczej, za używanie własnej odzieży i obuwia roboczego czy za używanie przez pracownika własnych narzędzi, materiałów lub sprzętu na potrzeby pracodawcy oraz o ryczałty za używanie przez pracownika samochodu prywatnego do celów służbowych.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pracodawca otrzymał od komornika tytuł egzekucyjny na zaspokojenie świadczeń niealimentacyjnych (niespłacony kredyt w banku w wysokości 8200 zł), dotyczący jednego z pracowników. Zatrudniony otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w stałej stawce miesięcznej 2800 zł, premię regulaminową 10 proc. płacy podstawowej (280 zł miesięcznie) oraz ryczałt za używanie swojego auta do celów służbowych w jazdach lokalnych (limit 500 km). W listopadzie odbywał pięciodniową podróż służbową, więc otrzymał również 300 zł należności z tego tytułu. Ryczałt, po pomniejszeniu o 1/22 za każdy dzień podróży, wyniósł 322,90 zł.

Pracodawca może więc ująć dla komornika tylko 1094,77 zł, co wynika z następujących obliczeń.

[b]Krok 1.[/b] Wynagrodzenie podlegające egzekucji 3080 zł (2800 zł + 280 zł), bez ryczałtu i należności za podróż służbową.

[b]Krok 2.[/b] Wynagrodzenia netto, a więc po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy 2189,53 zł przy podstawowych kosztach uzyskania przychodu 111,25 zł oraz z kwotą wolną od podatku 48,90 zł.

[b]Krok 3. [/b]Granica potrącenia (nie może ono przekroczyć połowy wynagrodzenia) 1094,77 zł (2189,53 zł x 2).

[b]Krok 4.[/b] Wysokość potrącenia z uwzględnieniem kwoty wolnej od potrąceń 845,18 zł (wynagrodzenie minimalne 1126 zł, po dokonaniu obowiązkowych odliczeń na rzecz budżetu państwa)

(2189,53 zł – 845,18 zł) = 1344,35 zł; jednakże całej tej kwoty nie można przekazać komornikowi ze względu na granicę potrącenia. Można zatem odjąć tylko 1094,77 zł.

[b]Krok 5.[/b] Pensja na rękę – za listopad pracownik powinien dostać 1656,67 zł (1094,77 zł + 300 zł + 261,90 zł).

Ku ścisłości, należności z racji podróży służbowej są wolne zarówno od opodatkowania, jak i składek do wysokości określonej w rozporządzeniach z 19 grudnia 2002 r. (DzU nr 236, [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=167998]poz. 1990 [/link]i [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=167999]1991[/link]). Ryczałt samochodowy podlega natomiast zwolnieniu ze składek ubezpieczeniowych, a jest w pełni opodatkowany podatkiem dochodowym (322,90 zł x 19 proc. = 61,35 z, po zaokrągleniu 61 zł; ryczałt, a po odliczeniu zaliczki na podatek 261,90 zł).[/ramka]