Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (zfśs) tworzy pracodawca na finansowanie działalności socjalnej dla uprawnionych osób oraz na dofinansowanie tzw. zakładowych obiektów socjalnych. Jak go tworzyć, mówi [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=74017]ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.[/link]).
[srodtytul]Kto i dla kogo[/srodtytul]
Obowiązek tworzenia funduszu[b] mają pracodawcy zatrudniający według stanu na 1 stycznia danego roku co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty[/b]. Jeśli firma zatrudnia w przeliczeniu na pełne etaty mniej osób, nie ma obowiązku tworzenia funduszu. Oczywiście może go powołać lub wypłacić tzw. świadczenia urlopowe.
Zfśs muszą tworzyć wszyscy prowadzący działalność w określonych formach organizacyjno-prawnych jednostek sektora finansów publicznych.
Kto jest uprawniony do korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z funduszu? Okazuje się, że nie tylko pracownicy, ale i ich rodziny, emeryci i renciści, którzy byli pracownikami (i ich rodziny) oraz inne osoby, którym pracodawca zdecyduje się przyznać do tego prawo .
[srodtytul]Potrzebne uzgodnienia...[/srodtytul]
To, na jakich zasadach działa fundusz i jak można korzystać z usług i świadczeń przez niego finansowanych, powinno być określone w regulaminie. Jest on źródłem prawa pracy obowiązującym u danego pracodawcy. Regulamin ustala pracodawca w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową. Jeśli nie działa u niego organizacja związkowa, regulamin uzgadnia z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.
[srodtytul]...i szczegółowe uregulowania [/srodtytul]
W regulaminie powinny znaleźć się zasady przeznaczania środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej. Chodzi o ogólne wytyczne dotyczące ustalania rocznych planów gospodarowania funduszem.
Regulamin powinien też wskazywać numer rachunku bankowego prowadzonego dla funduszu. To na ten rachunek będą przekazywane pieniądze z odpisów na fundusz, spłaty pożyczek mieszkaniowych, dochody z obiektów socjalnych, wpływy z opłat pobieranych od osób korzystających z działalności socjalnej, datki na fundusz itp.
Regulamin powinien określać również tryb występowania o świadczenie. Chodzi o formę, w jakiej uprawniony może zwrócić się o przyznanie świadczenia (np. dowolna forma pisemna lub wystąpienie na sformalizowanym wniosku). Powinien także określać maksymalny termin na rozpatrzenie złożonego podania. Może też określać formę przekazania pracownikowi informacji o pozytywnym bądź negatywnym rozpatrzeniu jego wniosku.
[srodtytul]Komisja socjalna[/srodtytul]
Pracodawca może (ale nie musi) powołać organ doradczy albo wykonujący za niego obowiązki związane z gospodarowaniem środkami funduszu socjalnego (popularna komisja socjalna). Wtedy w regulaminie powinny znaleźć się uregulowania dotyczące komisji. Dotyczy to jej składu, sposobu wyboru członków, długości kadencji, uprawnienia komisji (np. do decydowania o przeznaczeniu środków socjalnych na poszczególne cele działalności socjalnej), prawa opiniowania lub rozpatrywania wniosków o przyznanie świadczeń z zfśs itd.
[ramka][b]Przykład[/b]
Pracodawca stwierdził, że osobami uprawnionymi do korzystania z zfśs będą również konkubenci pracowników. Wprowadził odpowiedni zapis do regulaminu funkcjonowania funduszu. Konkubenci mogą więc ubiegać się o świadczenia socjalne oferowane przez fundusz.[/ramka]
[ramka][b]Działalność socjalna, czyli na co wydajemy[/b]
[b]Regulamin funduszu powinien informować o rodzajach działalności socjalnej prowadzonej przez zakład i kryteriach[/b], jakie trzeba spełnić, aby mieć podstawy do ubiegania się o świadczenia i dopłaty realizowane w ramach poszczególnych rodzajów działalności. Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z zfśs zależy od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu. To, że dana osoba jest – zgodnie z regulaminem – uprawniona do ubiegania się o świadczenie, nie przesądza jeszcze o tym, że je faktycznie otrzyma.[/ramka]
[ramka][b]3 kroki – Jak powstaje regulamin [/b]
1. Pracodawca przygotowuje projekt regulaminu i przedstawia go zakładowej organizacji związkowej lub pracownikowi wybranemu przez załogę
2. Organizacje związkowe (pracownik reprezentujący załogę) mogą przedstawić swoje propozycje dotyczące treści regulaminu, uwzględniając zapotrzebowania socjalne osób zatrudnionych
3. Jeśli w ciągu 30 dni nie będzie przedstawione wspólne uzgodnione stanowisko organizacji związkowych działających u pracodawcy, to pracodawca sam wprowadza regulamin. [/ramka]
