Wynika tak ze
stanowiska Głównego Inspektoratu Pracy
. Inspekcja potwierdziła, że kwotę wolną (minimum, jakie musimy zostawić przy potrąceniach) dla pracujących na część etatu ustalamy odpowiednio do wymiaru ich czasu pracy, o czym mówi art. 87
1
§ 2 kodeksu pracy. Zacznijmy jednak od początku.
Kodeks pracy rozróżnia potrącenia przymusowe i dobrowolne. Bez zgody pracownika, a nawet wbrew jego woli z wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, wolno potrącić:
- sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
- sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
- zaliczki udzielone pracownikowi,
- kary pieniężne przewidziane w art. 108 kodeksu pracy.
Na inne potrącenia zatrudniony musi się zgodzić na piśmie, np. pożyczki mieszkaniowej z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Wysokość potrącanych kwot ograniczają przepisy, bo zarówno przy potrąceniach dobrowolnych, jak i ustawowych obowiązuje kwota wolna od potrąceń oraz granice samych potrąceń. Alimenty możemy odliczyć do 3/5 wynagrodzenia podwładnego. Wówczas pozostaje mu na rękę 2/5 wynagrodzenia netto, nawet gdy będzie to mniej niż wynagrodzenie minimalne netto (nie obowiązuje w tej sytuacji kwota wolna). Inne należności i zaliczki pieniężne wolno potrącać do połowy wynagrodzenia. W tym wypadku nie można zapominać jednak o kwocie wolnej od potrąceń. Co do zasady ta ostatnia to wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalana na podstawie odrębnych przepisów, przysługująca pracownikowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Podkreślam jednak, że w niektórych przypadkach ta kwota może być niższa.
Przy potrąceniach ustawowych zgodnie z art. 87
1
§ 1 pkt 2 i 3 kodeksu pracy kwota wolna od potrąceń dla zatrudnionego na pół etatu wynosi dla:
- alimentów – nie ma,
- innych świadczeń niż alimentacyjne egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych – 100 proc. minimalnego wynagrodzenia, czyli 563 zł brutto (1126 zł : 2),
- zaliczek pieniężnych – 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, czyli 422,25 zł brutto (563 zł x 75 proc.),
- kar pieniężnych z art. 108 kodeksu pracy – 90 proc. minimalnego wynagrodzenia, czyli 506,70 zł brutto (563 zł x 90 proc.).
A przy potrąceniach dobrowolnych kwoty wolne właściwe połówce etatu to dla należności na rzecz:
- pracodawcy – 563 zł brutto,
- każdego innego podmiotu – 450,40 zł brutto (563 zł x 80 proc.).
Uwaga! Sama kwota wolna to nie wszystko. Dodatkowo trzeba pamiętać o granicach potrąceń, które reguluje art. 87 kodeksu pracy.
