Nie ma generalnego zwolnienia świątecznych bonusów dla pracownika od danin publicznych. Wszystko, co mu dajemy w gotówce lub w formie rzeczowej, stanowi dla niego przychód opodatkowany i oskładkowany.

Od niektórych świadczeń nie trzeba odprowadzić zaliczek na podatek i składek ZUS, ale przywileje takie są limitowane.

[srodtytul]Bez należności dla ZUS…[/srodtytul]

Składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne nie płacimy od świadczeń na rzecz pracowników finansowanych:

- ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (zfśs) – bez ograniczenia ich wartości,

- z funduszu utworzonego na cele socjalno-bytowe na podstawie układu zbiorowego pracy przez zakład, który nie tworzy zfśs – do wysokości ustawowego odpisu podstawowego na zfśs za zatrudnionego w normalnych warunkach, czyli w 2009 r. do 1000,04 zł na jednego pracownika; chodzi o pracodawców większych, którzy zrezygnowali z tworzenia zfśs, jak i angażujących poniżej 20 osób, którzy wybrali świadczenia urlopowe (interpretacja centrali ZUS z 21 grudnia 2008 r.).

Potwierdza to § 2 ust. 1 pkt 19 i 20 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=77617]rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.[/link]; dalej rozporządzenie składkowe).

[srodtytul]…i dla urzędów skarbowych[/srodtytul]

Podatku dochodowego nie pobieramy natomiast od wręczonych pracownikowi świadczeń rzeczowych i pieniężnych pochodzących w całości z zfśs lub z funduszy związków zawodowych – łącznie do wysokości 380 zł rocznie na jednego podwładnego.

Do świadczeń rzeczowych nie należą jednak bony, talony i inne znaki uprawniające do ich wymiany na towary bądź usługi. Wynika tak z art. 21 ust. 1 pkt 67 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.[/link]; dalej updof).

[srodtytul]NIE ZAPOMNIJ O MATKACH I EMERYTACH[/srodtytul]

[b]Korzystających z urlopów macierzyńskiego i wychowawczego nie wolno pomijać przy świątecznym obdarowywaniu kadry. Tak samo jak byłych pracowników[/b]

Im też się należą pieniądze, paczki czy bony do supermarketów.

[srodtytul]Jakie zwolnienia[/srodtytul]

Świadczenia przekazywane osobom na urlopach macierzyńskich i wychowawczych są zwolnione z opodatkowania, jeśli mają formę rzeczową (poza bonami i talonami) bądź pieniężną pokrytą w całości z zfśs albo z funduszy związków zawodowych – do wysokości 380 zł na jedną osobę rocznie.

Podatek pobieramy natomiast i stosujemy koszty uzyskania przychodów od świadczeń rzeczowych i pieniężnych dla takich pracowników, jakie sfinansowaliśmy z funduszu socjalno-bytowego czy ze środków firmy oraz od wartości przekazanych im talonów do supermarketu bez względu na to, za jakie pieniądze te bony kupiliśmy.

Według [b]interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 25 marca 2008 r. (ILPB1/415-11/08-2/ AMN)[/b] potrącamy również wtedy koszty uzyskania przychodu (są one ściśle związane z istnieniem stosunku pracy, a nie z faktycznym wykonywaniem pracy).

Urlopy macierzyńskie (a ściślej – pobieranie zasiłku macierzyńskiego) i wychowawcze przypadają wprawdzie w trakcie stosunku pracy, ale stanowią odrębne tytuły do ubezpieczeń społecznych. Zostały też do nich przypisane inne definicje przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek: dla zasiłku macierzyńskiego jest to kwota zasiłku, a dla urlopu wychowawczego – minimalne wynagrodzenie za pracę. Dlatego należy uznać, że opisany przychód nie jest w tej sytuacji oskładkowany. Od wręczonych im bonusów na święta nie odprowadzamy zatem żadnych składek bez względu na źródło ich sfinansowania.

[srodtytul]Seniorowi możesz dać więcej[/srodtytul]

Byłym pracownikom zakładu będącym teraz emerytami bądź rencistami możemy dać więcej prezentów z okazji Bożego Narodzenia i to znacznie droższych, zatrzymując z tego tytułu ulgi składkowe i podatkowe. Zaliczek nie pobieramy bowiem od świadczeń rzeczowych (w naturze) lub od ekwiwalentów pieniężnych w zamian za te świadczenia, jakie przekazaliśmy emerytom czy rencistom w związku z łączącym nas uprzednio stosunkiem pracy.

Ulga ta jest korzystna, bo wynosi 2280 zł na jedną taką osobę (art. 21 ust. 1 pkt 38 updof). Nie ma przy tym znaczenia sposób sfinansowania tych profitów: zfśs, fundusz socjalno-bytowy czy też środki obrotowe firmy. Ważne, że przekazaliśmy je byłym pracownikom. Oczywiste jest jednak, że zakłady najchętniej pokrywają ją z zfśs.

Z identycznych korzyści korzysta były pracownik – emeryt albo rencista, któremu świadczenie rzeczowe bądź ekwiwalent finansowy w zamian za nie dał związek zawodowy. Nie ma przy tym znaczenia, czy beneficjent należy czy należał do tej organizacji związkowej.

Co więcej, od takich prezentów były pracownik będący emerytem lub rencistą nie odprowadza żadnych składek. Nie stanowią one bowiem dla niego przychodu ze stosunku pracy.

[srodtytul]W TYM ROKU SZEF-MIKOŁAJ POWINIEN SYPNĄĆ GROSZEM[/srodtytul]

[b]Największą przyjemność sprawisz pracownikom, wręczając im na święta dodatkowe bonusy finansowe, np. z zfśs. Bo pierwszy raz nie muszą się nimi dzielić z fiskusem i ZUS[/b]

Powodem jest [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=320792]nowelizacja z 17 lipca 2009 r. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU nr 125, poz. 1037 ze zm.)[/link] obowiązująca wstecz, od 1 stycznia br. Zwolniła ona spod opodatkowania również świadczenia pieniężne sponsorowane z zfśs czy z funduszy związków zawodowych do 380 zł rocznie na jednego podwładnego. Dotychczas z ulgi tej korzystały wyłącznie świadczenia rzeczowe opłacone z tych źródeł i też w tych granicach.

[srodtytul]Fory dla zakładowego funduszu socjalnego[/srodtytul]

Wartość takiego prezentu pokrytego z zfśs nie stanowi zwykle dla zatrudnionego przychodu opodatkowanego i oskładkowanego. Jest ona w całości zwolniona od składek, a z podatku dochodowego – do limitu 380 zł rocznie na jednego podwładnego.

[ramka][b]Uwaga! [/b]

Na takim „okolicznościowym” rozdawnictwie środków zfśs można się potknąć. [/ramka]

Zfśs jest po to, by wspierać niezamożnych pracowników i ich najbliższych, emerytów i rencistów pracujących kiedyś w zakładzie i ich rodziny oraz tych, których dotknęło nieszczęście, np. długotrwała choroba, pożar, kradzież. Pomocy z zfśs udzielamy według kryteriów socjalnych, czyli sytuacji materialnej, rodzinnej i życiowej uprawnionego.

Dlatego, chcąc dać załodze na święta pieniądze z zfśs, powinniśmy zastosować gradację wartości takich podarków w zależności od statusu materialnego pracowników. Dla przykładu: ustalamy wspólnie z komisją socjalną, że zarabiający u nas:

- powyżej 4500 zł brutto miesięcznie – dostają bonus 100 zł,

- powyżej 3500 zł do 4500 zł brutto miesięcznie – 300 zł,

- powyżej 2500 do 3500 zł brutto miesięcznie – 500 zł,

- do 2500 zł brutto miesięcznie – 700 zł.

[srodtytul]Z funduszu socjalno-bytowego[/srodtytul]

Świadczenia finansowe, jakie przekazujemy zatrudnionemu na Boże Narodzenie, pokryte z tego źródła:

- podlegają opodatkowaniu (zwolnienie dotyczy wyłącznie pieniędzy ze środków zfśs),

- są wolne od składek – do wysokości ustawowego odpisu podstawowego 1000,04 zł w tym roku na jednego pracownika.

[b][link=http://www.rp.pl/galeria/6,2,404069.html]Zobacz, kiedy składki i podatki od pieniędzy oraz paczek dla pracowników[/link][/b]

[ramka][b]Uwaga![/b]

Zwolnienie obejmuje wyłącznie takie prezenty od firm nietworzących zfśs, gdzie dobrowolny fundusz socjalno-bytowy powstał na podstawie układu zbiorowego pracy.[/ramka]

Mogą więc o nim zapomnieć przedsiębiorcy bez zfśs nieobjęci układem zbiorowym albo mający zfśs i objęci układem zbiorowym. Z kolei zakładom nietworzącym zfśs nic też nie da założenie funduszu socjalno-bytowego na mocy regulaminu płacowego czy porozumienia zawartego z reprezentantami personelu.

[srodtytul]Hojność bez żadnych ulg[/srodtytul]

Kryteriami socjalnymi nie musimy się przejmować, gdy zdecydujemy się przekazać pracownikom gotówkę ze środków obrotowych firmy. Nikt też nie zakwestionuje tego, że podwładnych obdarujemy po równo, np. po 300 zł. Wartość takiego prezentu w złotówkach jest jednak obciążona i składkami, i podatkiem dochodowym. Z tego powodu jest najmniej opłacalny.

[srodtytul]Od związków zawodowych[/srodtytul]

Pieniądze, jakie z okazji świąt przekazał związek zawodowy swoim członkom albo innym pracownikom, są w całości zwolnione ze składek, ponieważ w ogóle nie są przychodem ze stosunku pracy. Ulga podatkowa wynosi natomiast w tej sytuacji łącznie 380 zł na jednego zatrudnionego rocznie.

[ramka][b]Uwaga![/b]

Limit 380 zł zwolnienia podatkowego rocznie na jednego pracownika jest wspólny dla świadczeń sponsorowanych z zfśs i od związków zawodowych (art. 21 ust. 1 pkt 67 updof). [/ramka]

[srodtytul]BONY DO SUPERMARKETÓW TRACĄ NA POPULARNOŚCI[/srodtytul]

[b]Talony do wymiany na towary w sklepie nie są już tak atrakcyjne dla zatrudnionych, jak w poprzednich latach. Do łask wróciły bowiem świadczenia pieniężne[/b]

Nie ma jednomyślności w przepisach co do opodatkowania i oskładkowania takich bonów. Bez wątpienia jednak takie rozwiązanie jest najmniej korzystne dla zatrudnionych. Dostaną bowiem relatywnie mniej, niż gdyby szef zdecydował się na pieniądze.

Finansując pracownikom talony na Boże Narodzenie z funduszu socjalnego, cała wartość tego świadczenia nie wchodzi do podstawy wymiaru żadnych składek, ale jest opodatkowana. Cenę bonu do supermarketu (łącznie z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]VAT[/link]) doliczamy zatem do dochodu zatrudnionego, jaki mu postawiliśmy do dyspozycji w danym miesiącu i od łącznej podstawy naliczamy zaliczkę. Operacja taka jest natomiast zbędna, jeśli chodzi o podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

[b][link=http://www.rp.pl/galeria/6,3,404069.html] Zobacz, jakie daniny od bonów dla personelu [/link][/b]

Podobnie postępujemy, gdy talony dla podwładnych finansujemy ze środków funduszu socjalno-bytowego, jaki powstał według obowiązującego u nas układu zbiorowego pracy. Wartość paczki jest w takiej sytuacji wolna od składek do wysokości 1000,04 zł na jednego podwładnego w skali roku (warunek: nie prowadzimy zfśs). Należy się jednak od niej podatek od dochodów osobistych.

Najdroższe są relatywnie bony do supermarketu, jakie ufundujemy pracownikom z kasy zakładu. W tych okolicznościach nie przysługuje żadna ulga. Takie świadczenie rzeczowe stanowi dla zatrudnionego zarówno przychód opodatkowany, jak i oskładkowany.

Jego wartość, jaką dodajemy do jego przychodów, stanowi cena talonu razem z VAT. Mówiąc krótko, zatrudniony dostaje bon do ręki, a składki i zaliczkę z tego tytułu potrącamy z jego wynagrodzenia wypłaconego w tym samym miesiącu, kiedy przekazaliśmy mu talon towarowy.

Bony do sklepu, jakie związek zawodowy kupił za swoje środki członkom bądź innym pracownikom, nie stanowią przychodu oskładkowanego. Dlatego nie pobieramy od nich żadnych składek. Są natomiast w pełni opodatkowane. [ramka][b]Chałupnik zyska, zleceniobiorca nie[/b]

- Gdy chcemy na Gwiazdkę obdarować chałupników, wartość podarków dla nich korzysta z takich samych preferencji podatkowych i składkowych, jakie mają pracownicy. Przychód z umowy o pracę nakładczą należy bowiem do tej samej podatkowej kategorii przychodów, tj. ze stosunku pracy (art. 12 ust. 1 w zw. z ust. 4 updof).

Stosujemy do niego też odpowiednio wyłączenia składkowe na podstawie § 5 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia składkowego.

- Świadczenia rzeczowe i pieniężne przekazane na święta zleceniobiorcom są natomiast w pełni opodatkowane i składowane na zasadach ogólnych. Do przychodów z tego tytułu nie stosujemy ulg, bo nie są uzyskiwane ze stosunku pracy. [/ramka]

[ramka][b]Przykład[/b]

Pani Regina dostanie w grudniu br. 4230 zł wynagrodzenia brutto. Oprócz tego otrzyma od pracodawcy z okazji Bożego Narodzenia 450 zł. Przedstawiamy rozliczenie składkowo- -podatkowe przychodów pani Reginy, jakie zostały jej postawione do dyspozycji w grudniu 2009 r., w kilku wersjach – w zależności od tego, z jakiego źródła został sfinansowany bonus gwiazdkowy.

[b]I. BONUS SFINANSOWANY Z ZAKŁADOWEGO FUNDUSZU ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH[/b]

– Jest wolny od składek w całości.

– Jest wolny od podatku dochodowego do wysokości 380 zł na jednego podwładnego rocznie. Zaliczkę potrącamy więc jedynie od kwoty 70 zł (450 zł bonusu – 380 zł ulgi) oraz oczywiście od pensji.

[b]Ustalamy po kolei:[/b]

- podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne – samo wynagrodzenie (bez bonusu): 4230 zł

- składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownicę:

– emerytalna 4230 zł x 9,76 proc. = 412,85 zł

– rentowe 4230 zł x 1,5 proc. = 63,45 zł

– chorobowa 4230 zł x 2,45 proc. = 103,64 zł

– razem 579,94 zł

[b]składkę zdrowotną: [/b]

– podstawa wymiaru 4230 zł – 579,94 zł = 3650,06 zł

– pełna składka zdrowotna 3650,06 zł x 9 proc. = 328,51 zł

– odliczana od zaliczki 3650,06 x 7,75 proc. = 282,88 zł

- zaliczkę na podatek dochodowy w podziale na 4 warianty w zależności od tego, jakie koszty uzyskania przychodu (KUP) przysługują pani Reginie (podstawowe 111,25 zł czy podwyższone 139,06 zł) oraz czy złożyła pracodawcy PIT-2 w celu potrącania jej miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek 46,33 zł, czy nie.

Na tym etapie dodajemy 70 zł, czyli część bonusu podlegającą opodatkowaniu. Zatem podstawę opodatkowania obliczamy

od kwoty 4300 zł (4230 zł + 70 zł).

[b][link=http://www.rp.pl/galeria/6,4,404069.html]zobacz obliczenia[/link][/b]

- kwotę do wypłaty na rękę pani Reginie w grudniu 2009 r.Od wynagrodzenia i bonusu brutto (4230 zł + 450 zł = 4680 zł) odejmujemy wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne finansowane z przychodu pani Reginy, zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych i pełną składkę zdrowotną.

[b][link=http://www.rp.pl/galeria/6,5,404069.html]zobacz obliczenia[/link][/b]

[b]II. BONUS SFINANSOWANY Z FUNDUSZU SOCJALNO-BYTOWEGO PRZEZ FIRMĘ BEZ ZFŚS[/b]

– Jest wolny od składek w całości (mieści się w tegorocznym limicie zwolnienia składkowego 1000,04 zł); zakładamy oczywiście, że fundusz socjalno-bytowy powstał na podstawie układu zbiorowego pracy.

– Jest opodatkowany w całości.

[b]Ustalamy po kolei:[/b]

- podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne – samo wynagrodzenie, bez bonusu: 4230 zł

[b]składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownicę:[/b]

– emerytalna 4230 zł x 9,76 proc. = 412,85 zł

– rentowe 4230 zł x 1,5 proc. = 63,45 zł

– chorobowa 4230 zł x 2,45 proc. = 103,64 zł

– razem 579,94 zł

[b] składkę zdrowotną [/b]

– podstawa wymiaru 4230 zł – 579,94 zł = 3650,06 zł

– pełna składka zdrowotna 3650,06 zł x 9 proc. = 328,51 zł

– odliczana od zaliczki 3650,06 zł x 7,75 proc.= 282,88 zł

zaliczkę na podatek dochodowy w podziale na 4 warianty;

Na tym etapie dodajemy 450 zł, czyli cały bonus podlegający opodatkowaniu. W takim razie podstawa opodatkowania będzie liczona od kwoty 4680 zł.

[b][link=http://www.rp.pl/galeria/6,6,404069.html]zobacz obliczenia[/link][/b]

- kwotę do wypłaty na rękę pani Reginie w grudniu 2009 r. Od wynagrodzenia i bonusu brutto (4230 zł + 450 zł = 4680 zł) odejmujemy wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne finansowane z przychodu pani Reginy, zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych i pełną składkę zdrowotną.

[b][link=http://www.rp.pl/galeria/6,7,404069.html]zobacz obliczenia[/link][/b]

[b]III. BONUS SFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW OBROTOWYCH PRACODAWCY [/b]

– Jest oskładkowany w całości.

– Jest opodatkowany w całości.

[b]Ustalamy po kolei:[/b]

- podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne – wynagrodzenie plus bonus: 4680 zł

[b] składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownicę [/b]

– emerytalna 4680 zł x 9,76 proc. = 456,77 zł

– rentowe 4680 zł x 1,5 proc. = 70,20 zł

– chorobowa 4680 zł x 2,45 proc.= 114,66 zł

– razem 641,63 zł

[b] składkę zdrowotną: [/b]

– podstawa wymiaru 4680 zł – 641,63 zł = 4038,37 zł

– pełna składka zdrowotna 4038,37 zł x 9 proc. = 363,45 zł

– odliczana od zaliczki 4038,37 zł x 7,75 proc. = 312,97 zł

[b] zaliczkę na podatek dochodowy w podziale na 4 warianty; [/b]

[b][link=http://www.rp.pl/galeria/6,8,404069.html]zobacz obliczenia[/link][/b]

- kwotę do wypłaty na rękę pani Reginie w grudniu 2009 r. Od wynagrodzenia i bonusu brutto (4230 zł + 450 zł = 4680 zł) odejmujemy wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne finansowane z przychodu pani Reginy, zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych i pełną składkę zdrowotną.

[b][link=http://www.rp.pl/galeria/6,9,404069.html]zobacz obliczenia[/link][/b]

[b]IV. BONUS SFINANSOWANY Z FUNDUSZY ZWIĄZKU ZAWODOWEGO[/b]

Jeśli pani Regina dostała bonus od związku zawodowego, to jest on w całości wolny od składek, a od podatku – do wysokości 380 zł rocznie na jednego zatrudnionego (jest to limit wspólny dla świadczeń finansowanych z zfśs i z funduszy związków zawodowych).

Bonusu tego nie rozlicza jednak pracodawca. Gdy w ciągu roku pani Regina dostała już coś z zfśs bądź od związków, to nadwyżkę ponad 380 zł (w tym bonus od związku) sama musi dopisać do podstawy opodatkowania w rozliczeniu rocznym. Jeśli nie uzyskała nic wcześniej, to w rozliczeniu rocznym do podstawy opodatkowania dodaje 70 zł, czyli część bonusu przewyższającą limit ulgi (450 zł bonusu – 380 zł ulgi). [/ramka]

[ramka][b]Paczki jak gotówka[/b]

W taki sam sposób jak pieniądze podlegają opodatkowaniu i oskładkowaniu świadczenia rzeczowe, jakie przekażemy zatrudnionym. Chodzi o popularne nadal w firmach paczki świąteczne. Najczęściej zawierają one słodycze, drobne artykuły spożywcze, kawę, herbatę i alkohol. Pracodawcy kupują je i kompletują zwykle sami. [/ramka]