Pracownik nie może się zrzec wynagrodzenia ani przenieść prawa do niego na inną osobę. Może natomiast wyrazić zgodę na potrącanie z niego różnych należności. Tyle że nie mogą one objąć całego wynagrodzenia pracowniczego, bo podlega ono ochronie ograniczającej możliwość dokonywania potrąceń.
[srodtytul]Można się zgodzić, ale tylko na piśmie[/srodtytul]
Generalnie, kiedy pracodawca potrąca coś z wynagrodzenia za pracę, oznacza to, że zatrzymuje część należnego zatrudnionemu wynagrodzenia na pokrycie własnej wierzytelności przysługującej mu wobec pracownika albo przeznacza tę część na pokrycie innych należności pracownika dochodzonych w sądowym albo administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym.
– [b]Poza wskazanymi w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=E1A035964B1F06B2EBD56D0746903946?id=76037]kodeksie pracy[/link] sytuacjami uprawniającymi do dokonywania przymusowych potrąceń ustawodawca przewidział również możliwość potrąceń dobrowolnych. Niezbędna jest do tego zgoda pracownika na piśmie. Nie może być ona dorozumiana. Co więcej, zgoda ta nie może być blankietowa. Co to oznacza? Powinna dotyczyć konkretnych, istniejących wierzytelności lub możliwych do dokładnego ustalenia przyszłych wierzytelności np. miesięcznych składek związkowych w określonej wysokości[/b] – wyjaśnia Paweł Michcewicz z kancelarii Barylski T., Olszewski A., Brzozowski A.
[wyimek]80 proc. minimalnego wynagrodzenia musi otrzymać pracownik[/wyimek]
[b]Sąd Najwyższy w wyroku z 1 października 1998 r. (sygn. I PKN 366/98)[/b] stwierdził, że wyrażenie przez pracownika, bez zachowania formy pisemnej, zgody na potrącenia z wynagrodzenia za pracę jest nieważne.
[b]W innym wyroku, z 5 maja 2004 r., SN (sygn. I PK 529/03)[/b] uznał z kolei, że wyrażenie zgody na dokonywanie potrąceń ze swojego wynagrodzenia bez świadomości wielkości długu i istnienia przesłanek odpowiedzialności jest nieważne.
[srodtytul]Procent lub kwota[/srodtytul]
Udzielając zgody na potrącenia, zainteresowany powinien wskazać procentowo lub kwotowo wysokość sum pieniężnych, które mają być potrącane. Jego zgoda jest skuteczna tylko do wysokości kwot wolnych od potrąceń.
[wyimek]1386 złotych wynosi od 1 stycznia 2011 r. minimalne wynagrodzenie pracownicze[/wyimek]
– Dobrowolne potrącenia nie mogą obejmować całości wynagrodzenia. Pracownikowi musi zostać zawsze wypłacone przynajmniej 80 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę (netto) – dodaje prawnik. Od 1 stycznia 2011 r. minimalne wynagrodzenie za pracę (brutto) wynosi 1386 zł, netto zaś 1032,34 zł (z podstawowymi kosztami uzyskania przychodów).
Zatrudniony ma też prawo odmówić wyrażenia zgody na potrącenie z jego wynagrodzenia wierzytelności pracodawcy. [b]Sąd Najwyższy uznał w wyroku z 14 lutego 2002 r. (sygn. I PKN 889/00[/b]), że odmowa taka nie może być uznana za działanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, szczególnie gdy wątpliwe i sporne jest istnienie tej wierzytelności.
– Zgoda na potrącenie wynagrodzenia, której ktoś udzielił, może być w każdym czasie przez niego cofnięta – konkluduje Paweł Michcewicz.
[srodtytul]Pożyczki, składki, kredyty[/srodtytul]
Tryb potrąceń dobrowolnych jest wykorzystywany najczęściej w związku z wpłatami pracownika do kasy zapomogowo-pożyczkowej, spłatami pożyczki z tej kasy, spłatami pożyczki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, składkami na rzecz związku zawodowego. Nie ma też przeszkód, aby pracownik wystąpił o dobrowolne potrącenie z wynagrodzenia np. rat za kupiony samochód.
