Umowa o pracę zawarta na czas wykonywania określonej pracy pozwala pracodawcy na zatrudnienie pracownika dokładnie na okres realizacji konkretnego zadania oznaczonego w treści umowy. Okres trwania tego rodzaju umowy nie jest na ogół dokładnie znany stronom. Zwykle bowiem zależy od czynników od nich niezależnych, jak np. warunki pogodowe, czas trwania innych prac przygotowawczych czy tempo dostaw materiałów.
Jednak zakończenie pracy oznaczonej w umowie powoduje zarazem rozwiązanie umowy łączącej strony. Oznacza to, że chwila zakończenia pracy wskazana w umowie stanowi zarazem moment zakończenia trwania tej umowy.
[b]Przy umowie o pracę zawartej na czas wykonywania określonej pracy pracodawca w zasadzie nie ma możliwości jej wypowiedzenia. Nie przewiduje tego kodeks pracy. Strony nie mogą także wprowadzić do umowy klauzuli dopuszczającej wcześniejsze jej rozwiązanie za wypowiedzeniem[/b]. Takie uregulowanie stanowi istotne ograniczenie swobody pracodawców.
[b]Ograniczone są także możliwości złożenia pracownikowi wypowiedzenia zmieniającego[/b]. Wynika to z art. 42 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=E52B174E66DDD3E4F98D01DB1B0C9940?id=76037]k.p.[/link], według którego przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy.
[b]Od zasady wyłączającej możliwość wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas wykonywania określonej pracy istnieją jednak wyjątki[/b]. Dotyczą one możliwości wcześniejszego rozwiązania umowy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy.
Według art. 41[sup]1[/sup] § 2 k.p. w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy umowa o pracę zawarta na czas wykonania określonej pracy może być rozwiązana przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Jeżeli zatem pracodawca znalazł się w stanie likwidacji lub ogłoszono jego upadłość, to może rozwiązać umowę o pracę zawartą na czas wykonywania określonej pracy za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Oznacza to, że w takich przypadkach jest on również uprawniony do złożenia wypowiedzenia zmieniającego pracownikom zatrudnionym na podstawie tego rodzaju umowy.
[ramka][b]Przykład[/b]
Adam Z. był zatrudniony w spółce X na podstawie umowy o pracę zawartej na czas wykonywania określonej pracy – budowy mostu. Z powodu problemów ekonomicznych wobec spółki X rozpoczęto postępowanie likwidacyjne i likwidator złożył Adamowi Z. wypowiedzenie zmieniające, proponując zmniejszenie jego wynagrodzenia o kwotę 280 zł miesięcznie. Ponieważ pracownik odmówił przyjęcia nowych warunków, jego umowa o pracę rozwiązała się po upływie dwutygodniowego okresu wypowiedzenia.[/ramka]
Ponadto [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=02B7FFAB6A2434BB99C8F0C5D4FC4ED0?id=169524]ustawa z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (DzU nr 90, poz. 844 ze zm.[/link]) zawiera regulację dopuszczającą możliwość wcześniejszego wypowiedzenia umowy zawartej na czas wykonania określonej pracy.
Ustawa ta ma zastosowanie tylko do pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników. W myśl jej art. 5 ust. 7 w razie wypowiadania pracownikom stosunków pracy w ramach grupowego zwolnienia – umowy o pracę zawarte na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy mogą być rozwiązane przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem.
W przypadku zatem, gdy u danego pracodawcy następuje zwolnienie grupowe, pracodawca może wypowiedzieć także umowę zawartą na czas wykonywania określonej pracy.
Ponadto w razie zwolnień indywidualnych z przyczyn niedotyczących pracowników pracodawca także ma możliwość wypowiedzenia umowy zawartej na czas wykonywania określonej pracy. Wynika to z odesłania do art. 5 ust. 7 zawartego w art. 10 ust. 1 ustawy.
Odpowiednie zastosowanie przepisów do wypowiedzenia zmieniającego powoduje, że pracodawca może w czasie zwolnień dokonywanych z przyczyn niedotyczących pracowników złożyć wypowiedzenie zmieniające warunki pracy lub płacy również pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy na czas wykonywania określonej pracy.
[ramka][b]Uwaga [/b]
Przyczyny niedotyczące pracownika muszą w przypadku zwolnień indywidualnych stanowić wyłączny powód rozwiązania z nim umowy o pracę. [/ramka]
[i]Autor jest sędzią w Sądzie Okręgowym w Kielcach[/i]