W kwietniu 2021 r. podatnik wystąpił o interpretację w zakresie ustalenia podstawy obliczenia tzw. daniny solidarnościowej. Wyjaśnił, że ma jednoosobową firmę opodatkowaną podatkiem liniowym. Poza tym, jest wspólnikiem w trzech spółkach jawnych, z których dochody opodatkowane są również podatkiem liniowym. Mężczyzna tłumaczył, że suma dochodów za 2021 r., prawdopodobnie przekroczy kwotę 1,5 mln zł.
Dlatego chciał się upewnić czy na potrzeby ustalenia podstawy obliczenia daniny solidarnościowej za 2021 r. będzie mógł uwzględnić stratę z działalności gospodarczej za 2020 r.?
Sam był przekonany, że ustalając podstawę obliczenia daniny solidarnościowej dla dochodów z działalności gospodarczej opodatkowanych podatkiem liniowym należy stosować tożsame zasady jak dla obliczenia podatku dochodowego od dochodów z działalności gospodarczej opodatkowanych metodą liniową. Podatnik podkreślał, że konstrukcja podstawy obliczenia daniny solidarnościowej opiera się na dwóch etapach. Pierwszy etap polega na zsumowaniu dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ust. 1, 9 i 9a, art. 30b, art. 30c oraz art. 30f ustawy o PIT. Na tej podstawie otrzymuje się wynik. Następne, od tejże sumy (czyli po dokonaniu wszelkich możliwych odliczeń), można dokonać odliczeń wskazanych w art. 30h pkt 1 i 2 ustawy. To pozwala na uniknięcie kompensowania dochodu z jednego źródła stratą z innego.
Tym samym zdanie przedsiębiorcy na potrzeby ustalenia podstawy obliczenia daniny solidarnościowej za 2021 r. będzie mógł uwzględnić stratę z działalności gospodarczej za 2020 r.
Fiskus odpowiedział, że nie. Przypomniał, że do zapłaty daniny solidarnościowej obowiązane są osoby fizyczne, których dochód przekroczył 1 mln zł. Osoby te, oprócz podatku dochodowego są obowiązane zapłacić dodatkowo daninę solidarnościową w wysokości 4 proc. podstawy obliczenia oraz złożyć we właściwym urzędzie skarbowym deklarację o wysokości tej daniny solidarnościowej w terminie do 30 kwietnia roku kalendarzowego.
Zdaniem urzędników z przepisów ustawy o PIT jednoznacznie wynika, że podstawę obliczenia daniny solidarnościowej stanowi nadwyżka ponad 1 mln zł sumy dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ust. 1, 9 i 9a, art. 30b, art. 30c oraz art. 30f po ich pomniejszeniu wyłącznie o kwoty odliczone od tych dochodów, wymienione w art. 30h ust. 2.
W konsekwencji przy ustalaniu podstawy obliczenia daniny solidarnościowej od sumy dochodów jej podlegających można odliczyć wyłącznie składki na ubezpieczenie społeczne, oraz kwoty wymienione w art. 30f ust. 5 ustawy o PIT. Zatem podatnik nie może uwzględnić straty z działalności poniesionej w latach ubiegłych na potrzeby ustalenia podstawy obliczenia daniny solidarnościowej w danym roku kalendarzowym.
Urzędnicy podkreślili, że takie rozumienie przepisów potwierdza też sposób wykazywania informacji w deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej (DSF-1). Pozycja 18 tej deklaracji została opisana jako: łączne dochody. To oznacza, że należy zsumować dochody wykazane w formularzach PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-40A, PIT-CFC. Każdy z nich zawiera odrębne pole dochody. Niniejsze zaś można pomniejszyć wyłącznie o elementy, które przewiduje ta deklaracja.
Podatnik zaskarżył interpretację, ale Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił jego skargę.
Jego zdaniem zestawienie przepisów ustawy o PIT pozwala zauważyć, że zarówno art. 30h ust. 2 pkt 1 jak i art. 30c ust. 2 mówi o pomniejszeniu (sumy dochodów, dochodu) o składki na ubezpieczenie społeczne. Zatem gdyby przyjąć interpretację prezentowaną przez skarżącego to, zakładając racjonalność ustawodawcy, zbędnym byłoby powtórzenie uprawnienia do pomniejszenia sumy dochodów o składki na ubezpieczenie społeczne. WSA podkreślił, że przepisy regulujące zasady ustalania podstawy obliczenia daniny solidarnościowej, stanowią przepisy szczególne. To autonomiczne regulacje odrębne od przepisów regulujących zasady ustalania podstawy opodatkowania PIT.
Ustawodawca wyraźnie wskazał, że podstawę obliczenia daniny solidarnościowej można pomniejszyć o kwoty składek oraz o kwoty z art. 30f ust. 5 ustawy o PIT . Dlatego WSA zgodził się z fiskusem, że stanowisko skarżącego w zakresie możliwości pomniejszenia podstawy obliczenia daniny solidarnościowej o podatkowe straty z lat ubiegłych należało uznać za nieprawidłowe. Uprawnienie takie nie wynika bowiem z treści przepisu art. 30h ust. 2 ustawy o PIT. Ponadto sprowadzałoby się do dwukrotnego pomniejszenia dochodów o kwoty składek.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 12 października 2021 r.
Sygnatura akt: I SA/Bd 477/21
komentarz eksperta
Jarosław Ziobrowski, adwokat, partner w kancelarii Kurpisz i Ziobrowski oraz Ziobrowski Tax&Law
Sposób ustalania podstawy obliczenia daniny solidarnościowej budzi wątpliwości od początku wątpliwości. Organy podatkowe zajmują stanowisko, że przy obliczaniu podstawy daniny solidarnościowej nie uwzględnia się straty z lat ubiegłych, dlatego też podatnicy nie mogą uwzględnić straty z lat ubiegłych. Zdaniem natomiast podatników stratę można uwzględnić na potrzeby ustalenia podstawy obliczenia daniny solidarnościowej. Sąd w komentowanym wyroku podzielił niestety stanowisko organów podatkowych.
Trudno się z tym stanowiskiem zgodzić, co prawda sposób sformułowania przepisu dotyczącego daniny solidarnościowej wskazuje, że nie jest możliwe kompensowanie dochodu z jednego źródła przychodów stratą z innego źródła przychodów, ale nie ma przepisów zakazujących odliczenia straty w ramach jednego źródła dochodu. Komentowany wyrok nie jest prawomocny i sprawa zostanie rozstrzygnięta przez Naczelny Sąd Administracyjny. Z uwagi jednak na pandemię oraz ilość rozpoznawanych spraw na ostateczne rozstrzygniecie będziemy musieli prawdopodobnie poczekać 2–3 lata.
