Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 27 kwietnia 2022 r. (II FSK 2181/19).
Podatnik prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną według stawki liniowej 19 proc., świadczy w głównej mierze usługi marketingowe. W 2017 r. wielokrotnie nabywał wirtualną walutę elektroniczną za pośrednictwem sieci Internet na polskiej giełdzie. Podatnik nie nabywał kryptowalut w sposób pierwotny, czyli poprzez tzw. proces kopania (ang. mining). W latach 2017 i 2018 podatnik wymieniał nabyte uprzednio kryptowaluty na inne kryptowaluty na zagranicznych giełdach wirtualnych - wymiany te były oparte na wzajemnych kursach. Specyfika giełd wirtualnych polega na ciągłej zmianie kursu kryptowalut względem kursu waluty tradycyjnej. Podatnik nabywał kryptowaluty w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w celu ich późniejszej sprzedaży (wymiany na walutę tradycyjną) ze znacznym zyskiem.
Czytaj więcej
W 2018 r. przychód z zamiany jednej kryptowaluty na inną powstawał w momencie zapłaty nią za towa...
Podatnik zwrócił się do dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej m.in. z pytaniem czy nabywanie kryptowalut od podmiotów trzecich w zamian za inne kryptowaluty skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w PIT. Zdaniem podatnika, wymiana kryptowaluty na inną kryptowalutę jest transakcją neutralną na gruncie ustawy o PIT i przychód z tego tytułu powstaje dopiero w momencie sprzedaży (wymiany) kryptowaluty za walutę tradycyjną. W ocenie podatnika, rzeczywistą wartość kryptowaluty można wycenić dopiero w momencie jej sprzedaży w zamian za walutę tradycyjną bądź w momencie zapłaty nią za towar lub usługę, gdyż technicznie niemożliwe jest ustalenie wartości wymienianych kryptowalut w momencie ich wymiany. Organ nie podzielił stanowiska podatnika, wskazując m.in., że kryptowaluta reprezentuje związane z nią prawo majątkowe, w związku z tym na gruncie PIT wymianę kryptowaluty należy traktować tak, jak umowę zamiany, przy czym zamiana (tak jak sprzedaż) jest rodzajem odpłatnego zbycia. W związku z tym, zamiana waluty wirtualnej na inną walutę wirtualną skutkuje powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu PIT.
WSA we Wrocławiu w wyroku z 22 maja 2019 r. (I SA/Wr 97/19) uchylił zaskarżoną interpretację. Wskazał, że momentem powstania przychodu jest moment przewalutowania na walutę tradycyjną, kiedy to podatnik otrzymuje określone wartości pieniężne lub też moment zapłaty kryptowalutą za towar bądź usługę kiedy również dochodzi do realnego przysporzenia w majątku podatnika. Organ podatkowy wniósł skargę kasacyjną, którą jednak NSA oddalił.
Autorka jest konsultantką w zespole zarządzania wiedzą podatkową Deloitte
KOMENTARZ EKSPERTA
Adriana Brzostowska - starsza konsultantka w Dziale Rozwiązań dla Pracodawców w Deloitte
Nowelizacja przepisów ustawy o PIT w 2019 r., odnoszących się do walut wirtualnych, była kluczowa dla podatników, którzy zamieniają jedne waluty wirtualne na inne. Przed 2019 r. w orzecznictwie reprezentowany był pogląd, że waluta wirtualna jest prawem majątkowym, a wymiana kryptowaluty na inną kryptowalutę stanowi przedmiot umowy zamiany w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego. Tym samym, w ocenie organów podatkowych, w wyniku zamiany walut wirtualnych powstawał przychód, w wysokości uregulowanego w następstwie takiego świadczenia zobowiązania, podlegający opodatkowaniu PIT. Organy podatkowe wskazywały, że wysokość przychodu z tytułu zamiany stanowiła wartość rynkowa zamienionych kryptowalut według czasu i miejsca ich odpłatnego zbycia, mimo że jest to praktycznie nierealne w przypadku zamiany kryptowalut, gdyż ich wartość zmienia się praktycznie co sekundę.
Wprowadzenie w 2019 r. zmian w ustawie o PIT rozwiało wątpliwości przede wszystkim co do kwalifikacji przychodów z odpłatnego zbycia kryptowalut (przychody te traktowane są jako przychody z kapitałów pieniężnych). Nowelizacja przepisów określiła również co należy rozumieć poprzez odpłatne zbycie waluty wirtualnej, tj. jej wymianę na prawny środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną. Przede wszystkim należy wskazać, że brzmienie obowiązujących przepisów wyklucza zamianę kryptowaluty na inną kryptowalutę z katalogu czynności, które można rozumieć jako odpłatne zbycie waluty wirtualnej. Ustawodawca wskazał bowiem zamknięty katalog czynności związanych z obrotem walutami, które mogą zostać uznane za odpłatne zbycie waluty wirtualnej, przy czym nie objął nim ich zamiany. W związku z tym, czynność zamiany kryptowaluty na inną kryptowalutę powinna być dla podatnika neutralna podatkowo w świetle przepisów ustawy o PIT.
Do tej kwestii odniosło się również Ministerstwo Finansów, wskazując w artykule dotyczącym rozliczenia sprzedaży kryptowalut, że wymiana pomiędzy walutami wirtualnymi, niezależnie od tego czy dokonywana jest na giełdzie, czy jednostkowo, pozostaje neutralna w podatku dochodowym. Ponadto, NSA w wydanych wyrokach wskazuje, że wymiana kryptowalut na inne kryptowaluty jest neutralna w PIT (wyrok WSA we Wrocławiu z 29 marca 2019 r., I SA/Wr 906/18 oraz wyroki NSA z 10 lutego 2021 r., II FSK 2870/18 i z 9 listopada 2021 r., II FSK 247/19).
Komentowany wyrok NSA po raz kolejny rozwiewa wątpliwości co do neutralności podatkowej zamiany kryptowaluty na inną kryptowalutę, jednocześnie potwierdzając stanowisko wyrażone przez Ministerstwo Finansów, ale również brzmienie przepisów ustawy o PIT w tym zakresie. Skoro ustawodawca nie wskazał w przepisach ustawy o PIT, że zamiana waluty wirtualnej na inną walutę wirtualną prowadzi do powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu PIT, to czynność ta powinna być neutralna dla podatników PIT, w tym prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą polegającą m.in. na obrocie walutami wirtualnymi.
