Dzisiejsi pracodawcy coraz chętniej korzystają z możliwości transgranicznego delegowania swoich pracowników, zarówno ?w ramach współpracy spółek ?z grupy, jak i do zagranicznych kontrahentów. Aby ustalić, czy dochody pracownika oddelegowanego do pracy w innym kraju będą podlegać opodatkowaniu za granicą, niezbędne jest odwołanie się do umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania łączącej Polskę z krajem wykonywania pracy. Zasadniczo o miejscu opodatkowania decyduje to, gdzie pracownik wykonuje pracę, tj. dochód z pracy wykonywanej fizycznie w innym kraju będzie ?w tym kraju opodatkowany. Niemniej pod pewnymi warunkami dochód z pracy wykonywanej za granicą nie będzie tam opodatkowany.
O tym, kto faktycznie pełni rolę pracodawcy, decyduje wiele czynników, które fiskus bierze pod uwagę rozpatrując indywidualną sprawę
Co mówi umowa
Zgodnie z brzmieniem Modelowej Konwencji OCED, na wzór której sporządzone są umowy podatkowe, których stroną jest Polska, wynagrodzenie za pracę będzie opodatkowane tylko ?w Polsce, jeśli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:
Jeżeli którykolwiek z tych warunków nie zostanie spełniony, to wynagrodzenie pracownika będzie opodatkowane według podstawowej reguły, czyli w kraju źródła.
Na co zwróci ?uwagę fiskus
Polscy przedsiębiorcy korzystający z delegowania swojego personelu do pracy w innym kraju kładą duży nacisk na ustalanie warunków pobytu pracownika za granicą w taki sposób, aby pobyt ten nie przekroczył 183 dni. Takie rozwiązanie może się jednak okazać niewystarczające. W praktyce organów podatkowych coraz częściej decyduje bowiem to, który podmiot w przypadku oddelegowania pracownika za granicę będzie pełnił rolę „ekonomicznego pracodawcy".
Pojęcie „ekonomiczny pracodawca" nie zostało zdefiniowane ?w Modelowej Konwencji OECD, jednak praktyka polskich organów podatkowych pokrywa się ze wskazówkami zaprezentowanymi w Komentarzu OECD. Zgodniez nim, ustalając, w którym kraju opodatkowany zostanie dochód z wykonywania pracy najemnej, organy podatkowe zbadają, kto faktycznie pełni funkcję pracodawcy poprzez analizę wielu czynników, biorąc pod uwagę okoliczności indywidualnej sprawy.
Odpowiedzialność ?i kontrola
W celu ustalenia, czy ekonomicznym pracodawcą będzie podmiot polski wysyłający pracownika czy też podmiot zagraniczny przyjmujący go do pracy, organy skarbowe wezmą pod uwagę m.in.:
Jeżeli analiza tych okoliczności doprowadzi do wniosku, że faktycznym pracodawcą jest podmiot zagraniczny, to organy podatkowe mogą uznać, że złamany został warunek mówiący ?o tym, że wynagrodzenie nie może być wypłacone przez pracodawcę z siedzibą w kraju, ?w którym praca jest faktycznie wykonywana. Tym samym nie zostaną spełnione łącznie warunki określone w umowach podatkowych. W konsekwencji to, czy pracownik pozostaje za granicą krócej lub dłużej niż 183 dni w określonym okresie, nie będzie miało dla organów podatkowych znaczenia. W rezultacie dochód pracownika będzie opodatkowany za granicą.
Stanowisko to zostało potwierdzone w interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 3 stycznia 2014 roku (IPPB4/415-829/12-2/SP).
Autorka ?jest konsultantką w zespole ?podatków międzynarodowych ?PwC
Zdaniem eksperta
Paweł? Stańczyk menedżer w zespole podatków międzynarodowych PwC
Nie wystarczy pilnować długości wyjazdu
Polscy pracodawcy wysyłający swoich pracowników ?za granicę często uważają, że w przypadku krótkotrwałych oddelegowań (tj. trwających nie dłużej niż 183 dni) wynagrodzenia wypłacane przez nich pracownikom ?za pracę za granicą nie podlegają tam opodatkowaniu. Niestety, zapominają przy tym, że zasada ta nie obowiązuje w sytuacji, gdy podmiot zagraniczny będzie uznany za „ekonomicznego pracodawcę". Stanie się tak w szczególności, gdy praca będzie wykonywana na rzecz tego zagranicznego podmiotu i podmiot ten przejmie faktyczną kontrolę nad pracownikiem oraz weźmie na siebie ryzyka związane z jego pracą. W takiej sytuacji nawet krótkotrwała praca za granicą może skutkować koniecznością opodatkowania w innym kraju wynagrodzenia pracownika należnego za tę pracę.
Należy przy tym pamiętać, że w przypadku polskich pracowników (tj. osób będących polskimi rezydentami podatkowymi) wynagrodzenie za ich pracę wykonywaną ?za granicą podlega opodatkowaniu również w Polsce. Jeśli jednak te dochody zostały już opodatkowane za granicą, to ?w Polsce należy zastosować odpowiednią metodę unikania podwójnego opodatkowania.
Rozważania te odnoszą się jedynie do zasad opodatkowania wynagrodzenia pracownika. Należy jednak zauważyć, że zdalna praca osób z Polski może skutkować powstaniem zakładu pracodawcy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
