Rządowy projekt nowelizacji ustaw o CIT, PIT i niektórych innych ustaw, skierowany na ostatnim posiedzeniu Sejmu do prac w Komisji Finansów Publicznych, ma wprowadzić rewolucję w opodatkowaniu instytucji datio in solutum.
Chodzi o spełnienie innego świadczenia niż wcześniej ustalone, wskutek czego zobowiązanie wygasa.
Ta instytucja wykorzystywana jest m.in. do korzystniejszego podatkowo podziału zysku. Zobowiązana do wypłaty dywidendy spółka zamiast przelewu gotówki oddaje uprawnionemu wspólnikowi, oczywiście za jego zgodą, np. działkę.
Organy podatkowe twierdzą, że w takiej sytuacji nie tylko wspólnik osiąga przychód. Spółka dokonuje odpłatnego zbycia majątku, z którego powinna rozliczyć podatek dochodowy taki sam jak po sprzedaży. O odpłatności, zdaniem organów, świadczy wygaśnięcie zobowiązania pieniężnego wobec wspólnika.
Sądy administracyjne w większości nie zgadzają się z taką interpretacją przepisów. Akceptują stanowisko podatników, że przepisy nie tylko nie przesądzają, w jakiej formie należy spłacać długi, lecz wręcz dopuszczają formę dowolną. Skoro spłata w gotówce nie skutkuje powstaniem przychodu, to nie ma powodu, by odmiennie traktować inne formy uregulowania wierzytelności. Fiskus bezpodstawnie wyodrębnia w tej sytuacji dwa zdarzenia, tj. sprzedaż majątku i spłatę długu, gdy w rzeczywistości odpłatne zbycie nie występuje.
Przygotowany przez MF projekt zakłada, że zobowiązanie uregulowane w następstwie świadczenia zastępczego będzie przychodem spłacającego. Takie zasady będą dotyczyły też m.in. spłaty pożyczek w formie niepieniężnej. Nowela ma wejść w życie 1 stycznia 2015 r.
etap legislacyjny: przed drugim czytaniem
