Tak stwierdziła Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 20 marca 2013 r. (IPTPP2/ 443-1046/12-2/JN).
Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie obrotu biomasą. Dostawcami biomasy dla podatnika są kontrahenci krajowi, którzy czasem zwracają się z prośbą o realizację płatności za dostarczony towar w terminie krótszym, niż wynika to z postanowień umownych.
W tym celu podatnik zawiera z zainteresowanym dostawcą porozumienie dotyczące skrócenia terminu płatności za dostarczoną biomasę. Dostawca ma prawo złożyć do podatnika pisemny wniosek o skrócenie terminu płatności faktury za dostarczoną biomasę, a podatnik na piśmie informuje o swojej decyzji.
Wyrażenie zgody na skrócenie terminu płatności jest podstawą do wystawienia faktury odsetkowej przez podatnika. Faktura odsetkowa jest sporządzana odrębnie dla każdej faktury wystawionej przez dostawcę. Odsetki wynoszą 9 proc. w skali roku i obliczane są na podstawie wartości faktury za dostarczoną biomasę za każdy dzień skrócenia terminu zapłaty.
Płatność za wystawioną fakturę odsetkową jest potrącana z płatnością wynikającą z faktury dokumentującej określoną dostawę. Podatnik chciał uzyskać potwierdzenie, że otrzymane odsetki są wynagrodzeniem za usługę finansową zwolnioną z VAT.
Izba uznała stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Zdaniem izby wcześniejsze regulowanie należności w zamian za odsetki odbywa się w ramach dostawy towarów. Nie dochodzi natomiast do świadczenia dodatkowej usługi. Nie może bowiem wystąpić taka sytuacja, która jednocześnie byłaby dostawą towaru i świadczeniem usługi. W efekcie odsetki należne podatnikowi w istocie są rabatem obniżającym wartość konkretnych dostaw.
Krzysztof Burzytński doradca podatkowy w Dziale Prawnopodatkowym PwC
Komentuje Krzysztof Burzyński, doradca podatkowy w Dziale Prawnopodatkowym PwC
W praktyce rynkowej niejednokrotnie zdarza się, że kontrahenci uzgadniają skrócenie terminu płatności za zrealizowaną dostawę w zamian za obniżenie kwoty należnego wynagrodzenia (np. w formie upustu).
Stan faktyczny będący przedmiotem komentowanej interpretacji jest o tyle ciekawy, że korzyść finansowa występująca po stronie podatnika została w porozumieniu określona jako odsetki. Jak słusznie twierdzą organy podatkowe i sądy, samo nazewnictwo czy to umowy cywilnoprawnej, czy to jej fragmentów, nie determinuje skutków na gruncie VAT. Należy zatem odpowiedzieć na pytanie, czy podatnik w opisanej sytuacji rzeczywiście wykonuje jakąkolwiek usługę na rzecz dostawcy.
Zgodnie ze stanem faktycznym zgoda na skrócenie terminu płatności jest zawsze dyskrecjonalną decyzją podatnika, której dostawca nie może w żaden sposób wymóc. Trudno jest w takiej sytuacji twierdzić, że mamy do czynienia z typowym, wzajemnym świadczeniem stron.
Dodatkowo porozumienie wskazuje, że skrócenie terminu płatności dotyczy rozliczenia ściśle określonej dostawy towaru. Znajduje to również odzwierciedlenie w procesie fakturowania płatności odsetkowych przez podatnika. Wydaje się zatem, że czynność skrócenia terminu płatności jest ściśle powiązana ze zrealizowaną dostawą i nie występuje w tym przypadku świadczenie odrębnej usługi pomiędzy podatnikiem a dostawcą. To z kolei prowadzi do wniosku, że odsetki potrącane przez podatnika należy traktować jako rabat obniżający podstawę opodatkowania konkretnej dostawy towarów.
Analogiczna sprawa była przedmiotem rozstrzygnięcia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w wyroku z 5 sierpnia 2008 r. (III SA/Wa 730/08). Zdaniem sądu przepisy dotyczące VAT wykluczają możliwość wystąpienia takiej sytuacji faktycznej, która jednocześnie stanowiłaby dostawę towaru i świadczenie usługi. Prowadziłoby to bowiem do podwójnego opodatkowania podatkiem od towarów i usług tej samej czynności, co byłoby sprzeczne z podstawowymi założeniami tego podatku.
Tymczasem, w opinii sądu, dokonywanie zakupów u kontrahenta i wcześniejsze regulowanie świadczenia pieniężnego w zamian za odsetki mieści się w zakresie czynności opodatkowanej, jaką jest dostawa towarów. Za brakiem odrębnej usługi w opisanym przypadku przemawia to, że usługa w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT to transakcja gospodarcza. Zatem stosunek prawny łączący strony musi wiązać się ze świadczeniem wzajemnym.
W stanie faktycznym będącym podstawą wyroku brak wcześniejszej zapłaty za towar nie był obwarowany żadną sankcją czy jakąkolwiek odpowiedzialnością. Mając na uwadze powyższe, sąd uznał, że odsetki należne nabywcy w związku z przedterminową płatnością są w istocie rabatem od dostawcy.
Niezależnie od wskazanych powyżej argumentów należy pamiętać, że kwalifikowanie na gruncie VAT korzyści finansowych związanych ze skróceniem terminu płatności wymaga każdorazowo szczegółowej analizy stanu faktycznego konkretnej sprawy.
