-
Spółka jest dystrybutorem okien i akcesoriów do okien niemieckiej firmy. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystuje towary do celów reprezentacyjnych. Są one instalowane w punktach sprzedaży (w związku z demonstracją dla klientów) oraz podczas targów budowlanych. Punkty sprzedaży są prowadzone przez niezależnych kontrahentów, którym spółka udostępnia towary nieodpłatnie.
Kontrahenci nie mają prawa do przerabiania towarów ani do wykorzystywania towarów do innych celów niż wsparcie sprzedaży. Po zakończeniu obowiązywania umowy kontrahenci muszą zwrócić towary spółce. Podczas zakupu towarów spółce przysługiwało prawo do odliczenia VAT. Czy spółka musi odprowadzić VAT należny oraz wystawić fakturę wewnętrzną?
– pyta czytelnik.
Czynności wykonywane przez spółkę pozostają poza zakresem przedmiotowym ustawy o VAT. Tym samym podatnik nie ma obowiązku wystawiania faktury wewnętrznej oraz odprowadzenia należnego podatku od towarów i usług.
Zasady ogólne
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terenie Polski. Zgodnie z definicją z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, za odpłatną dostawę towarów uważa się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w tym w szczególności:
- przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia;
- wszelkie inne darowizny, jeżeli podatnikowi przysługiwało w całości lub w części prawo do odliczenia VAT przy nabyciu tych towarów.
Odmiennie została uregulowana kwestia opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług. Za odpłatne świadczenie usług uważa się w szczególności użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż jego działalność gospodarcza, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, a także byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało w całości lub w części prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT).
Należy się zatem zastanowić, czy na podstawie tych przepisów udostępnienie lub przekazanie towarów podlega VAT. Trzeba podkreślić, że opodatkowane jest przekazanie, w wyniku którego dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Postanowienia art. 7 ust. 2 ustawy odnoszące się do kwestii nieodpłatnego przekazania są uzupełnieniem podstawowej regulacji dotyczącej dostawy towarów, czyli art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, który mówi, że opodatkowaniu podlega każda czynność stanowiąca „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel”.
Rozporządzanie jak właściciel
W sytuacji opisanej w pytaniu nie dochodzi do zmiany właściciela towarów. Podczas udostępnienia lub przekazania towar nadal jest własnością spółki. Przekazanie jest bowiem dokonywane wyłącznie w celu wsparcia sprzedaży, a kontrahenci nie mają prawa do innego wykorzystania towarów demonstracyjnych. Działania spółki nie spełniają więc wymogów z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, co skutkuje wykluczeniem z zakresu przepisów o nieodpłatnej dostawie towarów.
Użycie związane z działalnością
W dalszej kolejności należy zbadać, czy taka czynność jest odpłatnym świadczeniem usług w rozumieniu przepisów o VAT. Na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy opodatkowaniu podlega również nieodpłatne użycie towarów stanowiących własność podatnika. Podlega ono VAT po spełnieniu dodatkowych warunków:
- użycie następuje dla celów innych niż prowadzona przez podatnika działalność gospodarcza,
- podatnikowi z tytułu zakupu towarów przysługiwało prawo do odliczenia VAT.
W celu uznania danej czynności za opodatkowaną podatkiem od towarów i usług konieczne jest spełnienie obu przesłanek łącznie. Spełnienie wyłącznie jednej z nich skutkuje brakiem opodatkowania danej czynności. Inną kategorią czynności jest nieodpłatne świadczenie usług (inne niż użycie towarów będących własnością podatnika) do celów innych niż prowadzona przez podatnika działalność gospodarcza. W tym przypadku nie ma znaczenia, czy podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy pierwotnym nabyciu usług.
W sytuacji opisanej w pytaniu występuje pierwszy przypadek, tj. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika. Przedmiotem czynności jest bowiem trwałe (ciągłe) używanie towarów mających na celu zwiększeniem sprzedaży produktów spółki. Dodatkowo towary są własnością spółki oraz są przeznaczone wyłącznie do celów związanych z wykonywaną działalnością. W związku z tym nie jest spełniony warunek użycia towarów do celów innych niż związane z prowadzoną działalnością spółki, co skutkuje brakiem opodatkowania na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy.
Stanowisko organów podatkowych
W interpretacjach organów podatkowych podnosi się, że: „Odnosząc opis stanu faktycznego do treści art. 8 ust. 2 ustawy, należy zauważyć, że w analizowanej sprawie nieodpłatne udostępnianie ekspozytorów, wpływających na zwiększenie sprzedaży produktów spółki, wpisuje się w czynność wymienioną w pkt 1 ww. przepisu. Stanowi bowiem w istocie użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika.
Jednakże, jak wynika z treści art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy, aby użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą zostać łącznie spełnione dwie przesłanki, a mianowicie użycie tych towarów powinno nastąpić do celów innych niż działalność gospodarcza (w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników), a podatnikowi przysługiwać musiało prawo do odliczenia VAT naliczonego, w całości lub w części, przy nabyciu tych towarów.
Nieodpłatne przekazanie wymienionych we wniosku ekspozytorów spółki będzie miało związek z prowadzoną działalnością, bowiem jak wynika z wniosku, przekazanie przez wnioskodawcę nieodpłatnie ekspozytorów ma na celu zwiększenie sprzedaży produktów spółki. Uwzględniając powyższe, należy stwierdzić, że wymienione czynności nie będą także stanowić usług podlegających opodatkowaniu.
Reasumując, nieodpłatne udostępnianie punktom sprzedaży ekspozytorów wpływających na zwiększenie sprzedaży produktów spółki nie będzie stanowić odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 lub ust. 2 ustawy. W konsekwencji czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”. (interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z 23 kwietnia 2012 r., IPTPP2/443-102/12-2/JN).