Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 29 kwietnia 2011 (ILPP2/443-332/08/11-S/MR).
Wniosek o jej wydanie dotyczył stanu prawnego sprzed 1 grudnia 2008. Spółka będąca czynnym podatnikiem VAT importowała usługi, które mimo że miały związek z prowadzoną przez nią działalnością, nie były kosztami uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Płaciła za nie podmiotowi, który nie został ujęty w załączniku nr 5 do ustawy o VAT, tj. niemającemu miejsca zamieszkania, siedziby czy zarządu na terytorium lub w kraju będącym tzw. rajem podatkowym.
Pytała, czy może odliczyć podatek naliczony w fakturach dokumentujących import tych usług. Jej zdaniem odliczenie będzie przysługiwało.
Spółka dowodziła, że przy imporcie usług jedyne ograniczenie zawiera art. 88 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, z którego wynika brak prawa do odliczenia w przypadku importu usług z rajów podatkowych.
Izba uznała, że to nieprawidłowe stanowisko. Wskazała, że do importu usług zastosowanie będzie miał art. 88 ust. 1 pkt 2 mówiący, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.
Spółka nie zgodziła się z tą interpretacją, w związku z czym sprawa trafiła przed Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu. Po uwzględnieniu rozstrzygnięcia WSA (wyrok I SA/Wr 1173/10) izba potwierdziła prawidłowość poglądu spółki.
Komentarz
W stanie prawnym obowiązującym w momencie złożenia wniosku o wydanie interpretacji, tj. przed 1 grudnia 2008, w ustawie o VAT funkcjonowały dwie normy prawne, które można było zastosować do analizowanej sprawy.
Jednocześnie, jak słusznie wskazał WSA, przepis, na który powołał się organ podatkowy wydając swą interpretację, nie mógł być uznany za zgodny z prawem wspólnotowym. Potwierdzeniem wadliwości art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT była nowelizacja, która z dniem 1 grudnia 2008 go uchyliła.
Warto zwrócić uwagę na szerszy kontekst tej sprawy, tj. konieczność stosowania przez organy podatkowe fundamentalnych zasad wspólnotowego systemu VAT, zasady proporcjonalności i neutralności.
Jak wynika z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (sprawy C-37/95, C-110/94), prawo do odliczenia nie powinno być uzależnione od okoliczności pozostających poza kontrolą podatnika.
Konieczność zakwalifikowania wydatku jako kosztu uzyskania przychodu w celu nabycia prawa do odliczenia podatku naliczonego godzi w zasadę neutralności opodatkowania. Postępowanie takie niezgodne jest również z zasadą proporcjonalności wyrażoną w traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską.
Zgodnie z nią „żadne działanie Wspólnoty nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów określonych w niniejszym traktacie". Wskazówki co do wykładni zasady proporcjonalności znajdujemy w orzeczeniu ETS (sprawa C-169/91), gdzie Trybunał dowodzi, że stosowanie tej zasady polega na wzajemnym ważeniu interesu fiskalnego państwa (ograniczenie prawa do odliczenia) oraz celów i wartości unormowanych w VI dyrektywie i dyrektywie 2006/112/WE, w tym zasady neutralności opodatkowania.
Ograniczenie zawarte w art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT mogło uniemożliwić odliczenie podatku zawartego w wydatkach ściśle związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą podatnika.
W myśl zasady neutralności podatnik powinien mieć prawo do odliczenia podatku zawartego w tego typu wydatkach. W tej sytuacji należy podzielić pogląd wyrażony przez WSA we Wrocławiu, że „tego typu ograniczenie prawa do odliczenia podatku wychodzą znacznie poza cele zakreślone w obowiązujących Polskę dyrektywach".
W konsekwencji fundamentalną kwestią przy ustalaniu prawa do odliczenia jest związek danego wydatku z działalnością gospodarczą podatnika. Uznanie, że związek ten istnieje, implikuje prawo do odliczenia podatku naliczonego.
Analizowany wyrok wraz z bogatym orzecznictwem NSA (m.in. wyroki I FSK 1285-09, I FSK 1874-07, I FSK 1324-08, I FSK 897-08) może stanowić podstawę do ewentualnej korekty rozliczeń VAT, w sytuacji gdy podatnik ponosił koszt nieodliczonego VAT przed 1 grudnia 2008, tj. uchyleniem wadliwego art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.
Autor jest konsultantem w Dziale Prawnopodatkowym PwC
Czytaj również:
Zobacz serwisy:
Podatki i księgi » Za granicą » Raje podatkowe
Co i jak podlega opodatkowaniu » Usługi finansowe i pośrednictwa finansowego
