Sposób, w jaki podatnik powinien postępować, określają przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=A14DA3FD92F84ADF8734FFB7ABFA0786?id=166935]prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi[/link]. Zgodnie z nimi do wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego jest uprawniony każdy, kto ma w tym interes prawny.

[srodtytul]Najpierw odwołanie[/srodtytul]

Skargę można wnieść dopiero po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie.

[ramka][b]Przykład[/b]

Jeśli urząd skarbowy wydał niekorzystną dla nas decyzję, to najpierw musimy odwołać się do izby skarbowej. Gdy i ta będzie uważała inaczej, możemy pisać skargę. Wyczerpaliśmy bowiem przysługujące nam środki zaskarżenia.[/ramka]

Jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, skargę można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności – do usunięcia naruszenia prawa.

[srodtytul]W określonym terminie...[/srodtytul]

Pamiętajmy też, że w przypadku skargi – podobnie jak przy innych środkach odwoławczych – obowiązują nas terminy, których lepiej nie przekraczać, bo może to spowodować nieprzyjemne dla nas skutki (sąd po prostu skargę odrzuci).

Przepisy mówią, że skargę wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie. Gdy wezwaliśmy organ do usunięcia naruszenia prawa, skargę wnosimy w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie 60 dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa.

Równie ważne jak termin jest też prawidłowe przesłanie skargi. Wnosimy ją nie bezpośrednio do sądu, lecz za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są jej przedmiotem. Organ ten przekazuje skargę sądowi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie 30 dni od dnia jej wniesienia.

Organ, którego działanie lub bezczynność zaskarżono, może w zakresie swojej właściwości uwzględnić skargę w całości do dnia rozpoczęcia rozprawy.

[ramka][b]Przykład[/b]

Gdy skarżymy decyzję izby skarbowej, to skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego złożymy za pośrednictwem dyrektora tejże izby.[/ramka]

[srodtytul]... i konkretnej treści[/srodtytul]

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać:

- wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności;

- oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy;

- określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego.

[srodtytul]Wolno zmienić zdanie[/srodtytul]

Podatnik ma prawo też cofnąć skargę. Czynność ta wiąże sąd. Ale uwaga! Nie w każdym przypadku. Zgodnie z przepisami sąd uzna cofnięcie skargi za niedopuszczalne, jeżeli zmierza ono do obejścia prawa lub spowodowałoby utrzymanie w mocy aktu lub czynności dotkniętych wadą nieważności.

[srodtytul]O wstrzymanie decyzji trzeba zawnioskować[/srodtytul]

Pamiętajmy, że wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Możemy jednak o to zawnioskować. Przepisy mówią, że w razie wniesienia skargi:

- na decyzję lub postanowienie – organ, który wydał decyzję lub postanowienie, może wstrzymać, z urzędu lub na wniosek skarżącego, ich wykonanie w całości lub w części, chyba że zachodzą przesłanki, od których w postępowaniu administracyjnym uzależnione jest nadanie decyzji lub postanowieniu rygoru natychmiastowej wykonalności albo gdy ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania;

- na inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa – właściwy organ może, z urzędu lub na wniosek skarżącego, wstrzymać wykonanie aktu lub czynności w całości lub w części;

- na uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków oraz na akty terenowych organów administracji rządowej – właściwy organ może, z urzędu lub na wniosek skarżącego, wstrzymać wykonanie uchwały lub aktu w całości lub w części, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie.

[srodtytul]Na koniec do NSA[/srodtytul]

Jeśli skarga napisana do wojewódzkiego sądu administracyjnego nie da efektu, wolno nam jeszcze skarżyć się do NSA. W tym jednak wypadku nie jest już tak prosto i musimy skorzystać z pomocy adwokata, radcy prawnego lub doradcy podatkowego. I wcale nie dlatego, że oni na pewno zrobią to lepiej niż my.

Musimy poprosić ich o pomoc, bo przepisy mówią, że skarga kasacyjna powinna być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego albo doradcę podatkowego – w sprawach obowiązków podatkowych. I z tego powodu nie możemy napisać jej sami.

Skarga kasacyjna powinna czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma w postępowaniu sądowym oraz zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości, czy w części, przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany.

[srodtytul]Liczą się podstawy[/srodtytul]

Najważniejsze są jednak podstawy, na jakich oparta zostanie skarga. Przepisy mówią, że możemy oprzeć ją na następujących podstawach:

- naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie;

- naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Jak stwierdził [b]NSA w wyroku z 2 czerwca 2009 r. (I FSK 306/08)[/b], „w skardze kasacyjnej należy przytoczyć podstawy kasacyjne wraz z ich uzasadnieniem. Trzeba zatem wskazać konkretny przepis prawa materialnego lub procesowego, który, zdaniem wnoszącego skargę, został naruszony przez sąd pierwszej instancji.

Nie wystarczy przy tym nawet ograniczenie się tylko do przytoczenia przepisu stanowiącego podstawę kasacji, konieczne jest także sprecyzowanie: do jakiego naruszenia przepisów prawa materialnego i/lub procesowego doszło i na czym ono polegało”.

Podobnie wynika z [b]wyroku NSA z 6 sierpnia 2009 r. (I FSK 2042/08). Czytamy w nim: „Prawidłowe wskazanie podstaw kasacyjnych (...) polega na określeniu przez autora skargi kasacyjnej konkretnych przepisów prawa materialnego ze wskazaniem, czy sąd pierwszej instancji dopuścił się ich naruszenia przez niewłaściwe zastosowanie lub błędną wykładnię, lub norm postępowania wraz z uzasadnieniem, że uchybienie to miało istotny wpływ na wynik sprawy.

Poprawnie sporządzona skarga kasacyjna powinna również zawierać uzasadnienie podniesionych w jej treści zarzutów, co z kolei wynika z art. 176 p.p.s.a., określającego podstawy konstrukcyjne skargi kasacyjnej”.[/b]

Nie stanowi przytoczenia podstawy kasacyjnej samo zgłoszenie zarzutu naruszenia przepisów postępowania bez wskazania konkretnego przepisu, który zdaniem skarżącego został naruszony. Stwierdził tak[b] NSA w wyroku z 27 lutego 2009 r. (I FSK 563/07[/b]).

Sąd podkreślił, że „podstawa kasacyjna może dotyczyć przepisu, który został w sprawie zastosowany, a jego naruszenie przez sąd I instancji może polegać wyłącznie na błędnej wykładni albo niewłaściwym zastosowaniu”.

„W skardze kasacyjnej nie można twierdzić, że przepisy ordynacji podatkowej zostały naruszone przez organy skarbowe. Zarzuty mogą dotyczyć jedynie zachowania się sądu I instancji. A zatem zarzucając naruszenie przepisów prawa podatkowego, należy powiązać z naruszeniem przepisów procedury sądowoadministracyjnej” – czytamy z kolei w [b]wyrokuNSA z 8 maja 2009 r. (I FSK 1509/08)[/b].

[srodtytul]Sprawa wróci do WSA[/srodtytul]

Naczelny Sąd Administracyjny w razie uwzględnienia skargi kasacyjnej uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał orzeczenie, a gdyby sąd ten nie mógł rozpoznać jej w innym składzie, innemu sądowi.

W razie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, sąd rozpoznaje ją w innym składzie.

NSA, rozpoznając skargę kasacyjną, uchyla wyrok także w części niezaskarżonej, jeżeli zachodzi nieważność postępowania.

[ramka][b]Kiedy pismo nie odniesie skutku[/b]

W określonych przepisami przypadkach sąd może naszą skargę odrzucić. Stanie się tak:

- jeżeli sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego;

- gdy wniesiono ją po upływie terminu do jej wniesienia;

- gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi;

- jeżeli sprawa objęta skargą pomiędzy tymi samymi stronami jest w toku lub została już prawomocnie osądzona;

- jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy, albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną skarżącą zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie;

- jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi jest niedopuszczalne.

Sąd odrzuca skargę postanowieniem. Odrzucenie skargi może nastąpić na posiedzeniu niejawnym.[/ramka]

[ramka][b]WAŻNE [/b]

Skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie, w terminie 30 dni od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.[/ramka]