Poborcę podatkowego można powstrzymać także na czas zakończenia sprawy w sądzie administracyjnym, pod warunkiem zabezpieczenia spłaty zaległego podatku wraz z odsetkami za zwłokę.

[b]– W mojej firmie trwa kontrola skarbowa. Spodziewam się, że urząd kontroli skarbowej zakwestionuje rozliczenia podatkowe i obciąży mnie dodatkowym podatkiem. Wiem, że od takiej decyzji mogę się odwołać. Czy wtedy nie będę musiał płacić podwyższonego podatku? Co z odsetkami za zwłokę?[/b] – pyta czytelnik.

Odpowiedź na pierwsze pytanie jest twierdząca. Fiskus nie może przystąpić do przymusowego ściągnięcia podatku, jeśli podatnik odwołał się od decyzji. Zgodnie bowiem z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=582ECDA0581859658EA2BD1E83B507D8?n=1&id=176376&wid=328885]ordynacją podatkową[/link] (op) wykonaniu podlegają co do zasady decyzje ostateczne, tj. takie, od których nie można się odwołać, tj. upłynął termin na wniesienie odwołania (podatnik ma na to 14 dni, licząc od dnia doręczenia decyzji) i odwołanie nie zostało wniesione.

[srodtytul]Z rygorem natychmiastowej wykonalności [/srodtytul]

Jednakże poborca skarbowy może przystąpić do przymusowego ściągnięcia należności wynikającej z decyzji, nie czekając na wynik odwołania, jeśli organ podatkowy I instancji nadał jej rygor natychmiastowej wykonalności. Sytuacje, w których nadanie takiego rygoru jest dopuszczalne, wskazano w art. 239b op. Wchodzi to w rachubę, jeśli istnieje realne niebezpieczeństwo, że inaczej nie będzie można ściągnąć podatku, bo:

- przeciwko podatnikowi toczy się postępowanie egzekucyjne dotyczące innych należności pieniężnych,

- podatnik nie ma majątku, na którym można by zabezpieczyć zapłatę podatku z odsetkami za zwłokę w formie hipoteki przymusowej lub zastawu, i to z pierwszeństwem w zaspokojeniu,

- podatnik wyzbywa się majątku o znacznej wartości,

- do przedawnienia podatku pozostał okres krótszy niż trzy miesiące.

Na postanowienie o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności można wnieść zażalenie, ale nie wstrzymuje to wykonania decyzji.

[srodtytul]Gwarancja dla fiskusa [/srodtytul]

Więcej, można powstrzymać przymusowe ściągnięcie podatku także wówczas, gdy wskutek utrzymania przez izbę skarbową decyzji wydanej w I instancji przez urząd skarbowy czy UKS albo wydania decyzji merytorycznej zmieniającej decyzję I instancji mamy do czynienia z decyzją ostateczną.

Organ I instancji obowiązany jest wstrzymać wykonanie decyzji, jeśli podatnik zaskarżył ją do sądu administracyjnego i jeśli istnieje realna gwarancja, że w razie przegranej należną daninę będzie można ściągnąć.

W myśl art. 239f op organ podatkowy I instancji musi na wniosek podatnika wstrzymać wykonanie decyzji w razie przyjęcia zabezpieczenia. Takimi zabezpieczeniami mogą być:

- gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa;

- poręczenie banku;

- weksel z poręczeniem wekslowym banku;

- czek potwierdzony przez krajowy bank wystawcy czeku;

- zastaw rejestrowy na prawach z papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski według ich wartości nominalnej;

- depozyt w gotówce (uznanie kwoty na rachunku depozytowym organu podatkowego),

- nieodwołalne, bezwarunkowe upoważnienie organu podatkowego do dysponowania środkami podatnika na rachunku lokaty terminowej w banku lub w SKOK.

Z własnej inicjatywy, czyli z urzędu, fiskus wstrzymuje wykonanie decyzji zaskarżonej do sądu administracyjnego, jeśli uzyskał wpis hipoteki przymusowej lub wpis zastawu skarbowego z pierwszeństwem w zaspokojeniu. W obu tych sytuacjach wstrzymanie wykonania następuje do wysokości zabezpieczenia i na czas do uprawomocnienia się orzeczenia sądu.

Na postanowienie w kwestii wstrzymania można wnieść zażalenie.

[srodtytul]Odsetki za zwłokę trzeba płacić [/srodtytul]

Odwołanie od decyzji, skarga do sądu administracyjnego ani wstrzymanie wykonania decyzji (art. 239h op) nie ma wpływu na naliczanie odsetek za zwłokę. Nie biegną one tylko wtedy, gdy urząd skarbowy, UKS, izba skarbowa (organ odwoławczy) opóźnia się z wydaniem decyzji, gdy urząd skarbowy czy UKS przetrzymuje odwołanie (art. 54 § 1 pkt 2, 3, 7 op).

Słowem [b]wnosząc odwołanie od decyzji podatkowej ponosimy ryzyko, że w razie przegranej obciążą nas dodatkowo odpowiednio wyższe odsetki za zwłokę. Dlatego podatnik może zawsze dobrowolnie zapłacić podatek, także gdy kwestionuje daninę czy jej wysokość.[/b]

Również w art. 239h op wyraźne zapisano, że [b]wstrzymanie wykonania decyzji (w związku z wniesieniem skargi do sądu administracyjnego) nie pozbawia podatnika (strony) prawa dobrowolnego jej wykonania[/b].

[srodtytul]Podatek ściągnięty z zabezpieczenia[/srodtytul]

Jeśli jednak podatnik ubiegający się o wstrzymanie wykonania decyzji w związku z wniesieniem skargi do sądu administracyjnego udzielił zabezpieczenia, to w razie przegranej nie zapłaci odsetek za okres trwania tego zabezpieczenia, jeśli pieniądze przekazane tytułem zabezpieczenia zostaną zaliczone na poczet zaległego podatku.

Tak będzie także wówczas, jeśli na poczet tego podatku urząd skarbowy zaliczy kwoty uzyskane ze sprzedaży objętych zabezpieczeniem dóbr, np. ze sprzedaży nieruchomości obciążonej hipoteką, obligacji skarbu obciążonych na rzecz fiskusa zastawem (art. 54 § 1 pkt 1op).

W tym sensie zabezpieczenie ma taki skutek, jak zapłata podatku [b](por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 9 maja 2008 r., I SA/Ol 128/08). [/b]

[ramka][b]Fiskus zwróci z odsetkami[/b]

Zapłata podatku wynikającego z decyzji, który w wyniku odwołania od niej lub skargi do sądu administracyjnego okazał się nienależny, może być w niektórych okolicznościach wręcz korzystna dla podatnika.

Taki podatek jest nadpłatą. Jeśli wpłata dotyczyła zaległości podatkowej, na równi z nadpłatą traktuje się także tę jej cześć, która została zaliczona na poczet odsetek za zwłokę (art. 72 § 2 op). Nadpłaty fiskus zwraca (zalicza na poczet innych zaległości lub na bieżące podatki) z oprocentowaniem w wysokości odsetek za zwłokę.

Odsetki te, w razie gdy decyzja została uchylona, zmieniona, gdy stwierdzono jej nieważność, a także gdy uchylił ją lub stwierdził jej nieważność sąd administracyjny, nalicza się co do zasady od dnia powstania nadpłaty, czyli wpłacenia podatku nienależnego lub w kwocie zawyżonej (art. 78 § 3 pkt 1 w związku z art. 77 § 1 pkt 1 i 3 op).[/ramka]