[b]Tak wynika z wczorajszego (23 marca 2009 r.) wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. I FPS 6/08).[/b]

Wyrok powinien zakończyć spory podatników z fiskusem. Co prawda formalnie jest wiążący tylko w tej sprawie, ale jego znaczenie jest większe niż trzech wcześniejszych orzeczeń NSA w podobnych przypadkach (wszystkie były korzystne dla podatników). Wczorajszy wyrok został bowiem wydany w rozszerzonym składzie.

[srodtytul]Twardy orzech do zgryzienia[/srodtytul]

Problem jest nietypowy. Zwykle to podatnicy próbują dowieść, że Polska nieprawidłowo wdrożyła prawo europejskie, i powołują się na brzmienie dyrektyw. Tu jest inaczej. To fiskus odwołuje się do regulacji UE. Po analizie tylko polskich przepisów nie sposób bowiem dojść do wniosku, że nieodpłatne przekazanie towarów na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem jest opodatkowane VAT.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z jego prowadzeniem, jeżeli przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności.

Ten przepis nie budzi wątpliwości. Punktem zaczepienia dla organów podatkowych jest kolejny ustęp tego artykułu. Wynika z niego, że do drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek nie stosuje się zasady, że nieodpłatne przekazanie na cele niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem nie podlega VAT.

Fiskus twierdzi, że istnieje sprzeczność między ust. 2 i 3, bo tego typu towary są przekazywane tylko na cele związane z działalnością. Jego zdaniem to wystarczy, aby całkowicie pominąć wykładnię literalną i odwołać się do dyrektywy w sprawie VAT. To zaś oznacza opodatkowanie tego typu transakcji, bo tak stanowi prawo UE.

[srodtytul]Ustawa jest jasna[/srodtytul]

Zdaniem podatników to nieuprawniona interpretacja.

– Zastosowanie wykładni gramatycznej nie pozostawia wątpliwości: nieodpłatne przekazanie towarów na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem nie podlega VAT. Skoro tak, to nie ma żadnych podstaw, aby stosować wykładnię celowościową – powiedział Gerard Dźwigała, radca prawny reprezentujący podatnika. – Uznanie za prawidłowe stanowiska organów podatkowych oznaczałoby, że brzmienie polskich przepisów byłoby bez znaczenia, bo i tak decydowałaby dyrektywa. Tymczasem z orzecznictwa ETS wynika jednoznacznie, że bezpośrednio na prawo UE mogą się powoływać podatnicy, ale nie państwa członkowskie.

Sąd zgodził się z tymi argumentami i oddalił skargę kasacyjną Izby Skarbowej w Warszawie. Zwrócił uwagę, że nie jest to nowy problem. NSA wydał już bowiem w tej sprawie [b]uchwałę (I FPS 5/06)[/b], która dotyczyła brzmienia przepisów przed 1 czerwca 2005 r. Wtedy jednak zdecydowano, że nieodpłatne przekazanie jest opodatkowane.

Jednym z podstawowych argumentów była nowelizacja, która weszła w życie 1 czerwca 2005 r. (wykreślenie z art. 7 ust. 3 ustawy o VAT sformułowania, że opodatkowania nie stosuje się tylko gdy przekazanie wiązało się bezpośrednio z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem). W tamtej uchwale uznano, że w ten sposób ustawodawca chciał znieść opodatkowanie przekazania towarów na cele związane z działalnością firmy.

NSA podkreślił, że [b]dosłowne brzmienie przepisów nie prowadzi do sprzeczności. Można bowiem sobie wyobrazić, że materiały reklamowe czy prezenty małej wartości przekazywane są na cele inne niż związane z działalnością. Odwoływanie się przez organy podatkowe do prodyrektywnej wykładni celowościowej jest więc nieuzasadnione[/b]. NSA uznał, że w tym wypadku polskie przepisy po prostu nie realizują celów prawa UE.

Podkreślił, że taka implementacja nie może naruszać art. 217 konstytucji. Zgodnie z nim nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. To oznacza, że przedmiot opodatkowania musi być jasno zdefiniowany w ustawie o VAT.