Jak zamortyzować samochód, quada i motocykl

Dlatego przedsiębiorcy starają się udowodnić, że wykorzystywane w firmie nietypowe pojazdy nie podlegają tym ograniczeniom.

Samochody i inne pojazdy to najczęściej kupowane na potrzeby firm środki trwałe. Przedsiębiorcy często mają wątpliwości, jak je amortyzować dla celów podatkowych, zwłaszcza gdy są to pojazdy nietypowe, takie jak: quad, motocykl, samochód pogrzebowy czy bankowóz. Problemy te wynikają z szerokiej definicji samochodu osobowego >patrz ramka niżej.

[srodtytul]Odpisy z ograniczeniami[/srodtytul]

Przypomnijmy, że amortyzacja samochodu osobowego podlega następującym ograniczeniom:

- odpisy od wartości takiego samochodu przewyższającej równowartość 20 tys. euro przeliczonej na złote według kursu średniego NBP z dnia przekazania samochodu do używania nie są kosztem uzyskania przychodu (art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT),

- nie wchodzi w grę szybsza amortyzacja degresywna (art. 22k ust. 1 ustawy o PIT),

- nie można też zastosować jednorazowej amortyzacji, polegającej na zaliczeniu wartości pojazdu do kosztów podatkowych już w pierwszym roku, w którym został on wprowadzony do ewidencji środków trwałych (przy czym łączna kwota takich jednorazowych odpisów nie może przekraczać równowartości 50 tys. euro, czyli w 2009 r. 169 tys. zł – art. 22k ust. 7 ustawy o PIT).

Identyczne ograniczenia zawiera w odpowiednich przepisach ustawa o CIT.

[srodtytul]Szeroka definicja[/srodtytul]

Zacytowana w ramce poniżej definicja samochodu osobowego odsyła do sformułowania „pojazd samochodowy”, które nie jest zdefiniowane w przepisach podatkowych.

Zgodnie z wykładnią systemową przy interpretacji tego pojęcia należy więc sięgnąć do [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=178080]ustawy z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym[/link], która w art. 2 pkt 33 definiuje „pojazd samochodowy” jako pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h, z wyłączeniem ciągnika rolniczego.

Definicja ta jest, jak widać, na tyle szeroka, że przekonanie organu podatkowego o tym, że dany pojazd nie jest pojazdem samochodowym, może być bardzo trudne.

W konsekwencji, jeśli pojazd nie ma cech wskazanych w art. 5a pkt 19 lit. a) – e) ustawy o PIT (art. 4a pkt 9 lit. a) – e) ustawy o CIT) wyłączających go z definicji samochodu osobowego, będzie kwalifikowany dla celów PIT jako samochód osobowy i będzie podlegał wskazanym w tej ustawie ograniczeniom.

W praktyce organy podatkowe bardzo różnie podchodzą do kwalifikacji podatkowej nietypowych pojazdów. Oto przykłady.

[srodtytul]Quad tak samojak samochód[/srodtytul]

[b]Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 22 sierpnia 2007 r. (ITPB1/415-25/ 07/DK)[/b] stwierdziła, że „zakupione quady są pojazdami samochodowymi w rozumieniu przepisów prawa ruchu drogowego. Tym samym w myśl definicji zawartej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych są samochodami osobowymi, chyba że spełniają warunki wyłączenia określone w art. 5a pkt 19 lit. a) – e) ustawy. W konsekwencji, jeżeli zakupiony quad nie będzie posiadał cech wskazanych w przytoczonym przepisie, wyłączających go spod tak określonej definicji, wówczas – w myśl przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – będzie samochodem osobowym”.

Kwalifikacja taka może okazać się wątpliwa, jeśli spojrzymy na art. 5a pkt 19 lit. c) ustawy o PIT (art. 4a pkt 9 lit. c) ustawy o CIT), który mówi, że z definicji samochodu osobowego wyłączony jest pojazd samochodowy, który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków. Ze względu na spotykane konstrukcje quadów należałoby się zastanowić nad tym, czy czasem nie są one właśnie takimi pojazdami, a tym samym z zasady nie są samochodami osobowymi w rozumieniu ustawy o PIT (a także ustawy o CIT).

[srodtytul]Pojazdy specjalne[/srodtytul]

Warto też zwrócić uwagę, że tylko niektóre pojazdy specjalne są wyłączone z definicji samochodu osobowego. Nie dotyczy ona bowiem pojazdu samochodowego będącego pojazdem specjalnym w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym, który ma jednocześnie przeznaczenie wymienione w załączniku nr 9 do ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 2 pkt 36 ustawy Prawo o ruchu drogowym pojazd specjalny to pojazd samochodowy lub przyczepa przeznaczone do wykonywania specjalnej funkcji, która powoduje konieczność dostosowania nadwozia lub posiadania specjalnego wyposażenia. W pojeździe tym mogą być przewożone osoby i rzeczy związane z wykonywaniem tej funkcji.

Przykładowo w opinii organów podatkowych nie kwalifikuje się do tej kategorii samochód pogrzebowy ([b]interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 8 kwietnia 2008 r., IBPB1/415-26/08/ZK/KAN-262/ 01/08), ale już bankowóz tak (np. interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 14 lipca 2008 r., ILPB3/423-225/08-3/MM)[/b].

[srodtytul]Motocykl używany sezonowo[/srodtytul]

Organy podatkowe potwierdzają, że motocykl nie jest traktowany jako samochód osobowy (tak [b]interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 26 marca 2008 r., IBPB1/415-356/ 07/WRz/KAN-3311/12/07, minister finansów w interpretacji z 27 czerwca 2008, IPPB1/ 415-435/08-3/JB[/b]).

Warto jednak zwrócić uwagę, że taki pojazd podlega jedynie sezonowej amortyzacji. Zgodnie bowiem z art. 22h ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT (art. 16h ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT) od używanych sezonowo środków trwałych odpisy amortyzacyjne nalicza się w okresie ich wykorzystywania. W tym wypadku wysokość odpisu miesięcznego ustala się przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie albo przez 12 miesięcy w roku.

[ramka][b]Co to jest samochód osobowy[/b]

Definicję samochodu osobowego zawiera art. 5a pkt 19 lit. a) – e) ustawy o PIT. Zgodnie z nim ilekroć w tej ustawie jest mowa o samochodzie osobowym, należy przez to rozumieć pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem:

a) pojazdu samochodowego mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanego na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van,

b) pojazdu samochodowego mającego więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u którego długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50 proc. długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków,

c) pojazdu samochodowego, który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków,

d) pojazdu samochodowego, który ma kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,

e) pojazdu samochodowego będącego pojazdem specjalnym w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku nr 9 do ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle art. 5c ust. 1 ustawy o PIT dla pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony spełnienie wymagań określonych w pkt a) –d), pozwalających na niezaliczenie ich do samochodów osobowych, stwierdza się na podstawie:

- dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz

- dowodu rejestracyjnego pojazdu, zawierającego właściwą adnotację o spełnieniu tych wymagań.Identyczną definicję znajdziemy w ustawie o CIT (art. 4a pkt 9). [/ramka]

[i]Autor jest doradcą podatkowym w kancelarii Gide Loyrette Nouel[/i]