Musi poinformować podatnika o swojej wizycie. Dotyczy to nie tylko urzędów skarbowych, ale też urzędów kontroli skarbowej.

[srodtytul]Fiskus przyjdzie po tygodniu...[/srodtytul]

Urząd będzie mógł rozpocząć kontrolę podatkową nie wcześniej niż po upływie siedmiu dni i nie później niż po upływie 30 dni od doręczenia zawiadomienia o zamiarze jej wszczęcia. Jeżeli chciałby rozpocząć kontrolę wcześniej, wymaga to zgody kontrolowanego, a jeżeli później – ponownego zawiadomienia.

Od tej zasady są jednak liczne wyjątki >patrz ramka.

[srodtytul]...jest więc czas na korekty [/srodtytul]

Po doręczeniu zawiadomienia, a jeszcze przed rozpoczęciem kontroli, można korygować deklarację. Również w tym zakresie, który został wskazany w zawiadomieniu o kontroli. Jeżeli taka korekta prowadzi do ujawnienia zaległości podatkowych, obliczane są od nich odsetki za zwłokę w pełnej wysokości.

[srodtytul]Pełnomocników może być kilku [/srodtytul]

Od 1 stycznia 2009 r. podatnik może wskazać więcej niż jedną osobę uprawnioną do reprezentowania podczas kontroli. W takim wypadku odpowiednio stosuje się art. 145 § 3 ordynacji podatkowej o wielu pełnomocnikach w toku postępowania podatkowego, przewidujący obowiązek wyznaczenia jednego z nich, jako właściwego do doręczeń.

Zgodnie z art. 281a § 2 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176376]ordynacji podatkowej[/link], jeżeli upoważnienie nie stanowi inaczej, przyjmuje się, że osoba wyznaczona jest uprawniona do działania w zakresie:

- odbioru zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej,

- wyrażenia zgody na wszczęcie kontroli przed upływem siedmiu dni od doręczenia zawiadomienia,

- odbioru upoważnienia do przeprowadzenia kontroli podatkowej,

- zakończenia kontroli podatkowej (czyli do odbioru protokołu),

- złożenia wyjaśnień i zastrzeżeń do protokołu kontroli,

- wszystkich czynności kontrolnych.

[srodtytul]Sprawdzanie też w urzędzie[/srodtytul]

Nowy art. 285b ordynacji podatkowej umożliwi przeprowadzenie kontroli lub poszczególnych czynności również w siedzibie organu podatkowego. Może to nastąpić za zgodą kontrolowanego, jeżeli:

- usprawni prowadzenie kontroli lub

- kontrolowany zrezygnował z uczestniczenia w czynnościach kontrolnych.

[srodtytul]Więcej w protokole[/srodtytul]

Poszerzono także katalog obowiązkowych elementów zamieszczanych w protokole z kontroli oraz w zawiadomieniu o sposobie załatwienia zastrzeżeń. W tym drugim trzeba wskazać w szczególności, które zastrzeżenia nie zostały uwzględnione, wraz z uzasadnieniem faktycznym i prawnym.

Protokół powinien zawierać także pouczenie o obowiązku zawiadomienia organu podatkowego przez kontrolowanego o każdej zmianie swojego adresu dokonanej w ciągu sześciu miesięcy od zakończenia kontroli podatkowej (jeżeli ujawniono podczas niej nieprawidłowości) oraz skutkach niedopełnienia tego obowiązku.

W razie niedopełnienia tego obowiązku informacyjnego przez kontrolowanego postanowienie o wszczęciu postępowania podatkowego uznaje się za doręczone pod adresem, pod który doręczono protokół kontroli.

[srodtytul]Pół roku na postępowanie...[/srodtytul]

Zgodnie z art. 165b ordynacji podatkowej w przypadku:

- ujawnienia przez kontrolę podatkową nieprawidłowości oraz

- niezłożenia przez podatnika deklaracji lub

- niedokonania przez niego korekty deklaracji w całości uwzględniającej ujawnione nieprawidłowości– organ podatkowy wszczyna postępowanie nie później niż w terminie sześciu miesięcy od zakończenia kontroli, tj. od dnia doręczenia protokołu.

Tej zasady nie stosuje się wtedy, gdy złożone przez kontrolowanego wyjaśnienia lub zastrzeżenia do protokołu kontroli zostały w całości uwzględnione przez kontrolujących. O tym, czy zostały uwzględnione w całości, pozwoli nam się przekonać lektura zawiadomienia o sposobie załatwienia zastrzeżeń.

[srodtytul]...ale można też rozpocząć później[/srodtytul]

W niektórych sytuacjach postępowanie podatkowe może być wszczęte także po upływie sześciu miesięcy od zakończenia kontroli podatkowej. Może tak być, jeżeli:

- podatnik dokona ponownej korekty deklaracji, w której nie zostaną uwzględnione nieprawidłowości ujawnione w kontroli podatkowej;

- organ podatkowy otrzyma informacje od innych urzędów, uzasadniające wszczęcie postępowania podatkowego.

[ramka] [b]Kiedy bez zapowiedzenia[/b]

Urząd nie zawsze ma obowiązek zawiadamiać podatnika o kontroli. Nie musi tego robić m.in. wtedy, gdy:

- kontrola dotyczy:

– zasadności zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o VAT,

– opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych,

– niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej;

- kontrola zostaje wszczęta w trybie, o którym mowa w art. 284a § 1 (czyli tzw. kontrola na legitymację);

- kontrola ma charakter doraźny dotyczący ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, użytkowania kasy rejestrującej lub sporządzania spisu z natury;

- kontrolowany został prawomocnie skazany w Rzeczypospolitej Polskiej za popełnienie niektórych przestępstw lub wykroczeń; u osób prawnych ten warunek odnosi się do każdego członka zarządu lub osoby zarządzającej, a w spółkach niemających osobowości prawnej – do każdego wspólnika (tu od razu pojawia się pytanie, na jakiej podstawie urząd będzie miał informację o wykroczeniach, które przecież nie podlegają ujawnieniu w jakichkolwiek rejestrach);

- kontrolowany jest zobowiązanym w postępowaniu egzekucyjnym w administracji;

- jest konieczność rozszerzenia zakresu kontroli na inne okresy rozliczeniowe, z uwagi na nieprawidłowości stwierdzone w wyniku dokonanych już czynności.[/ramka]

[i]Mariusz Marecki jest doradcą podatkowym, dyrektorem w zespole postępowań podatkowych PricewaterhouseCoopers

Tomasz Rolewicz jest doradcą podatkowym, menedżerem w zespole postępowań podatkowych PricewaterhouseCoopers[/i]