Art. 82 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=236773]ustawy o swobodzie działalności gospodarczej[/link] mówi, że nie można równocześnie podejmować więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy. Jeśli w firmie jest już jeden inspektor, to kolejny organ kontroli jest zobowiązany odstąpić od czynności kontrolnych i ustalić wspólnie z przedsiębiorcą inny termin. Ustawa przewiduje ograniczenie co do łącznego czasu trwania kontroli u przedsiębiorcy w danym roku kalendarzowym.

Ustawa określa maksymalne terminy kontroli. Limit czasu trwania kontroli ustalany jest odrębnie dla poszczególnych organów posiadających uprawnienia kontrolne. Zatem odrębnie np. dla ZUS i odrębnie dla urzędu skarbowego. Teoretycznie więc przedsiębiorca może być kontrolowany przez cały rok, jeśli kontrole będą przeprowadzać różne organy.

Czas trwania kontroli jest zawsze wskazany w upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli. Przedłużenie wymaga uzasadnienia na piśmie i jest możliwe, gdy w danym roku kalendarzowym limit czasowy kontroli nie został jeszcze wyczerpany.

[srodtytul]Po terminie[/srodtytul]

Po wyczerpaniu dozwolonego czasu kontroli przez dany organ nie jest dopuszczalne wszczęcie przez niego w tym samym roku kalendarzowym kolejnej. Istnieją jednak wyjątki, które mogą istotnie zwiększyć uciążliwość i czas trwania kontroli u przedsiębiorców.

[srodtytul]Skarbówka może[/srodtytul]

I tak zgodnie z art. 13 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172008]ustawy z 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (tj. DzU z 2004 r. nr 8, poz. 65 ze zm.)[/link] UKS może w ramach prowadzonego postępowania kontrolnego przeprowadzić kontrolę podatkową. Kontrole UKS nie są limitowane czasowo i mogą być prowadzone równocześnie z inną kontrolą u przedsiębiorcy. Z kolei kontrole podatkowe podejmowane przez urzędy skarbowe nie są prowadzone w ramach jakiegokolwiek postępowania, dlatego co do zasady są limitowane. Jednak UKS na podstawie przepisów ordynacji podatkowej muszą zakończyć prowadzone przez nie kontrole bez zbędnej zwłoki i w terminie wskazanym w upoważnieniu do ich przeprowadzenia.

[srodtytul]VAT wydłuża[/srodtytul]

Kontrola dotycząca zasadności zwrotu VAT może być przeprowadzona przez urząd skarbowy, mimo że wyczerpał już „swój” limit kontroli w roku u danego przedsiębiorcy. Jeżeli limit tego urzędu nie został jeszcze wykorzystany, wówczas się wydaje, że czas przeprowadzanej przez niego kontroli dotyczącej zwrotu VAT będzie „konsumować” roczny limit kontroli tego urzędu.

[srodtytul]Służba Celna[/srodtytul]

Ograniczenia nie mają zastosowania m.in. wobec działalności przedsiębiorców w zakresie objętym szczególnym nadzorem podatkowym na podstawie przepisów o Służbie Celnej. Dotyczy to także sytuacji, gdy kontrolowany jest przedsiębiorca, który zawarł z władzami podatkowymi porozumienie cenowe (tzw. APA dotyczące prawidłowości metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi) w zakresie związanym z wykonaniem tego porozumienia.

[i]Autorka jest doradcą podatkowym w kancelarii DLA Piper[/i]

[ramka][b]Przepisy mogą się zmienić[/b]

Obecnie trwają prace nad kolejną nowelizacją ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zmiany mają m.in. dotyczyć zróżnicowania terminów ograniczających czas kontroli w zależności od wielkości przedsiębiorcy. Planowany czas trwania wszystkich kontroli danego organu u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie powinien przekraczać:

- 12 dni roboczych (mikroprzedsiębiorcy),

- 18 dni roboczych (mali przedsiębiorcy),

- 24 dni roboczych (średni przedsiębiorcy) oraz

- 48 dni roboczych (pozostali). [/ramka]

[ramka][b]Uwaga[/b]

Czas trwania wszystkich kontroli danego organu w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać:

- 4 tygodni – w przypadku małych i średnich firm,

- 8 tygodni – w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców.[/ramka]