Podmioty, które świadczą usługi turystyki, muszą pamiętać o szczególnej procedurze ich rozliczania. Obowiązek jej stosowania dotyczy także drobnych przedsiębiorców, często podejmujących działalność na rynku usług turystycznych sezonowo. W przypadku usług turystyki podstawą opodatkowania VAT jest bowiem marża pomniejszona o kwotę należnego podatku. Jej prawidłowe rozpoznanie pozwala zatem na właściwe ustalenie wartości podatku należnego.
Przez marżę należy rozumieć różnicę między kwotą, którą ma zapłacić nabywca towarów lub usług, a faktycznymi kosztami poniesionymi przez podatnika z tytułu ich nabycia od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty. Chodzi tu o usługi będące składnikiem świadczonej usługi turystyki, takie jak np. transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie. Jeżeli zatem lokalny touroperator organizuje przykładowo dla turystów kilkudniowe wycieczki morskie po wybrzeżu Bałtyku, to za usługi nabywane dla bezpośredniej korzyści turysty uznawana będzie nabywana od armatora usługa transportu morskiego, a także usługi hotelowo-noclegowe w miejscowościach portowych oraz usługi wyżywienia w trakcie rejsów lub zakwaterowania, oczywiście jeżeli nie są one świadczone przez touroperatora we własnym zakresie.
Aby świadczone usługi turystyki podlegały opodatkowaniu według procedury marży, konieczne jest łączne spełnienie dwóch warunków:
- podatnik musi działać na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek
- przy świadczeniu usługi podatnik nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty.
Opodatkowania usług turystyki według procedury marży nie stosują zatem m.in. pośrednicy usług turystyki, a więc podmioty działające w imieniu lub na rzecz innych podatników, a także tacy przedsiębiorcy, którzy nie nabywają towarów lub usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty (np. świadcząc krótkie rejsy własną flotą).
Podatnicy świadczący usługi turystyki nie mają możliwości wyboru pomiędzy opodatkowaniem według zasad ogólnych i procedurą marży. Gdy podatnik spełnia warunki opodatkowania według tej procedury, ma obowiązek jej stosowania. Podatnicy tacy są obowiązani prowadzić ewidencję dla potrzeb rozliczeń VAT uwzględniającą kwoty wydatkowane na nabycie od innych podatników towarów i usług dla bezpośredniej korzyści turysty. Muszą także posiadać dokumenty, z których wynikają te kwoty.
Ponadto, z uwagi na szczególny sposób rozliczeń na podstawie marży, podatnicy opodatkowujący w ten sposób świadczone usługi turystyki nie mają prawa do obniżenia VAT należnego o naliczony, ale – co szczególnie istotne – tylko w zakresie, w jakim podatek naliczony dotyczy towarów i usług nabytych dla bezpośredniej korzyści turysty. W efekcie podatnik świadczący usługi turystyki opodatkowane według procedury marży zachowuje prawo do odliczania podatku naliczonego na zasadach ogólnych w stosunku do towarów i usług nabywanych w pozostałym zakresie, a więc także, jeśli świadczy usługi własne. W takim przypadku konieczne jest odrębne ustalenie podstawy opodatkowania w odniesieniu do usług nabywanych dla bezpośredniej korzyści turysty (według marży) oraz w odniesieniu do usług własnych (zasady ogólne). Ewidencja dla potrzeb VAT musi być w takim przypadku prowadzona w sposób pozwalający na jednoznaczne wykazanie, jaka część należności za usługę przypada na usługi nabyte od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, a jaka na usługi własne.
Autor jest doradcą podatkowym
