Artykuł 21 ust. 1 pkt 125 ustawy ?o PIT stanowi, że wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn z zastrzeżeniem ust. 20. Jak wyjaśnił NSA ?w wyroku z 16 czerwca 2011 r. ?(II FSK 788/10), „...kluczową cechą świadczenia nieodpłatnego jest (...) to, że otrzymujący takie świadczenie nie jest zobowiązany do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Aby zatem dane świadczenie mogło być uznane za świadczenie nieodpłatne, konieczne jest, by polegało ono wyłącznie na jednostronnym przysporzeniu po stronie podmiotu, który świadczenie to uzyskał".
Przykład
DARMOWA POMOC otrzymana od ŻONY
Przedsiębiorca Piotr Kowalski prowadzi działalność gospodarczą ?w zakresie handlu detalicznego artykułami spożywczymi. ?Do pomocy w sklepie zaangażowana jest jego żona Magdalena. Pani Magdalena nie otrzymuje wynagrodzenia za pracę. ?Czy taka pomoc jest nieodpłatnym świadczeniem ?i czy stanowi przychód dla przedsiębiorcy?
Wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej ?w rozumieniu przepisów ?o podatku od spadków i darowizn?(art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy ?o PIT). Pomoc żony przy prowadzeniu działalności gospodarczej bez wynagrodzenia jest zatem nieodpłatnym świadczeniem zwolnionym ?z podatku, a więc nie stanowi przychodu przedsiębiorcy ?z działalności gospodarczej.
Przykład
PRZEKAZANIE MAJĄTKU DO SPÓŁKI
Małżonkowie prowadzą działalność gospodarczą ?w formie spółki jawnej. ?Mąż wniósł do spółki aportem będący jego własnością samochód osobowy, ?z którego oboje małżonkowie korzystają bezpłatnie. ?Czy dla małżonków jako wspólników powstanie przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń?
Wspólnik może wnieść do spółki własność rzeczy lub innych praw. ?W opisanym przypadku przedmiotem wkładu jest rzecz oraz prawo do nieodpłatnego korzystania z tej rzeczy. Wniesienie aportu w postaci rzeczy lub prawa do spółki przez jednego z małżonków ?i korzystanie z nich bezpłatnie powoduje powstanie przychodu ?u wspólników, przy czym jest on zwolniony od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT.
Taki pogląd wyraziła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 7 maja 2010 r. (IPPB2/415-96-10/4/AS).
W piśmie tym czytamy: „Stanowisko takie zajął minister finansów w interpretacji indywidualnej z 11 sierpnia 2009 r. (IPPB1/415-329/09-4/IF), w której wskazał, że: ?»w związku z tym, iż wspólnikami spółki jawnej są członkowie najbliższej rodziny, to wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń będzie stanowiła dla wspólników spółki przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej podlegający zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 ?pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych«. Podobnie w interpretacji indywidualnej z 24 kwietnia 2008 r. (IBPB1/415-83/08/ESZ) minister finansów podkreślił, iż »wartość otrzymanego od córki nieodpłatnego świadczenia będzie stanowiła dla wspólników spółki cywilnej (jej rodziców) przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, zwolniony jednakże z opodatkowania na podstawie ?art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy ?o podatku dochodowym od osób fizycznych«".
Artykuł 21 ust. 20 ustawy ?o PIT stanowi, że zwolnienie, ?o którym mowa w ust. 1 ?pkt 125, nie ma zastosowania do świadczeń otrzymywanych na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub na podstawie umów będących podstawą uzyskiwania przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Z przepisu tego wynika, że zwolnienie z podatku wartości świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń nie ma zastosowania, jeżeli świadczenia takie są otrzymywane na podstawie stosunku pracy lub umowy-zlecenia bądź dzieła.
W praktyce najczęściej przychód z nieodpłatnych świadczeń przy wykonywaniu pracy przez osoby bliskie powstaje, kiedy ta praca faktycznie wykonywana jest bez wynagrodzenia w ramach pomocy lub gdy osoby bliskie korzystają ze składników majątkowych lub praw za darmo.
