Jest to istotne dla przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie wyrobów akcyzowych przemieszczanych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy.

Użytkownikami systemu są prowadzący składy podatkowe, zarejestrowani wysyłający, zarejestrowani odbiorcy, podmioty objęte zwolnieniem z akcyzy wynikającym z art. 31 ust. 1 ustawy akcyzowej i organy podatkowe. W Polsce administruje nim minister finansów.

Warto zaznaczyć, że w związku z wdrożeniem systemu EMCS dla przemieszczeń krajowych nie zmieniają się dotychczasowe przepisy ustawy akcyzowej dotyczące stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy z wykorzystaniem EMCS.

Wobec tego firmy, które korzystały z systemu EMCS przy przemieszczeniach unijnych, nie będą miały problemu z jego używaniem przy przemieszczeniach krajowych. Natomiast podatnik, który dokonywał dotąd przemieszczeń wyrobów akcyzowych jedynie w kraju, będzie musiał zarejestrować się dla celów systemu EMCS oraz zapoznać się z zasadami jego funkcjonowania.

Trzeba zdobyć e-podpis...

Ponieważ dokumenty przesyłane do systemu muszą być opatrywane bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego certyfikatu kwalifikowanego albo za pomocą ważnego klucza do bezpiecznej transmisji danych, w pierwszej kolejności konieczny będzie zakup certyfikatu kwalifikowanego.

Klucz do bezpiecznej transmisji danych wydawany jest przez Centrum Bezpiecznej Transmisji Danych (Izba Celna w Krakowie). W celu ubiegania się o klucz należy uzyskać login (kod identyfikacyjny). Login i klucz są wydawane osobom fizycznym.

...i się zarejestrować

W celu dokonywania przemieszczeń wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy z wykorzystaniem systemu, po uzyskaniu podpisu elektronicznego, przedsiębiorca prowadzący działalność związaną z produkcją lub obrotem wyrobami akcyzowymi ma obowiązek zadeklarowania określonych danych (poprzez złożenie wniosku rejestracyjnego).

Wniosek taki składany jest do naczelnika urzędu celnego właściwego dla zarejestrowanego odbiorcy, zarejestrowanego wysyłającego lub prowadzącego skład podatkowy (jego wzór jest dostępny na stronach Ministerstwa Finansów).

Prowadzący skład podatkowy składa oddzielny wniosek dla każdego ze składów. Dane zawarte we wniosku są wprowadzane do bazy SEED PL przez uprawnionego pracownika urzędu celnego. Jeśli dane firmy na potrzeby komunikowania się z systemem są rejestrowane w bazie SEED PL po raz pierwszy, przedsiębiorcy przekazywany jest wydruk z bazy, zawierający informacje o wprowadzonych danych (który jest potwierdzeniem dokonanej rejestracji).

Dwa sposoby komunikacji

Firmy mogą komunikować się z systemem EMCS poprzez:

• interfejs, tzw. webservice, który łączy się z systemem i przesyła wymagane komunikaty – w tym celu trzeba mieć adres szyfrowanego protokołu przesyłania dokumentów usługi webservice (adres HTTPS) oraz własne login i hasło; te informacje są podawane w zgłoszeniu rejestracyjnym; firma musi dysponować analogicznymi danymi dotyczącymi systemu EMCS, dzięki czemu możliwa jest komunikacja pomiędzy jej webservicem a systemem. Indywidualne dane komunikacyjne (hasło i login oraz adres HTTPS po stronie systemu EMCS) są przypisane do danego przedsiębiorcy i przekazywane przez właściwy organ podatkowy;

• pocztę elektroniczną – firma przesyła wiadomość e-mail na adres: emcs@emcs.mofnet.gov. pl, dołączając jako załącznik komunikat o dokonywanym przemieszczeniu w formacie XML; komunikaty są generowane przez generator komunikatów systemu udostępniony na stronie MF.

Niezależnie od wybranego sposobu komunikowania przesyłane dokumenty elektroniczne muszą być opatrywane podpisem elektronicznym, weryfikowanym za pomocą certyfikatu kwalifikowanego lub klucza do bezpiecznej transmisji danych. •

JAK DZIAŁA SYSTEM I CO ZROBIĆ, GDY JEST NIEDOSTĘPNY

Poniżej krótkie przypomnienie reguł obowiązujących przy funkcjonowaniu EMCS

Od 1 stycznia 2012, również w przypadku przemieszczeń krajowych, warunkiem stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy będzie:

1)  zastosowanie e-AD albo dokumentu zastępującego e-AD;

2) złożenie w urzędzie celnym zabezpieczenia akcyzowego (art. 41 ust. 1 ustawy akcyzowej).

Zgodnie z art. 41 ust. 5 ustawy przy przemieszczaniu wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy nie powstanie zobowiązanie podatkowe i wygaśnie powstały w wyniku dokonania określonej czynności podlegającej opodatkowaniu obowiązek podatkowy ciążący na podatniku, z chwilą otrzymania przez niego:

1) raportu odbioru albo dokumentu zastępującego raport odbioru lub

2) raportu wywozu albo dokumentu zastępującego raport wywozu – w części objętej potwierdzeniem.

Elektroniczne dokumenty

Z tych przepisów wynika, że przemieszczanie wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy jest możliwe wyłącznie przy użyciu systemu z wykorzystaniem elektronicznego dokumentu e-AD.

Może być rozpoczęte po:

1) przesłaniu przez podmiot wysyłający do systemu projektu e-AD i uzyskaniu z systemu e-AD, z nadanym numerem referencyjnym (sprawdzonym pod względem kompletności i prawidłowości danych zawartych w dokumencie), albo

2) sporządzeniu przez podmiot wysyłający dokumentu zastępującego e-AD oraz przekazaniu kopii tego dokumentu naczelnikowi urzędu celnego.

Od 1 stycznia 2012  przemieszczeniom krajowym wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy towarzyszyć musi:

• wydruk e-AD z nadanym numerem referencyjnym albo z załączonym innym dokumentem handlowym, w którym umieszczono numer referencyjny nadany w EMCS e-AD związanemu z przemieszczaniem danych wyrobów akcyzowych, albo

• dokument zastępujący e-AD.

Z chwilą zweryfikowania projektu e-AD (przed przesłaniem e-AD zgodnie z art. 41b ust. 1 ustawy) następowało będzie automatyczne odnotowanie obciążenia zabezpieczenia generalnego kwotą akcyzy wynikającą z ilości i rodzaju przemieszczanych wyrobów akcyzowych albo automatyczne odnotowanie objęcia wyrobów akcyzowych zabezpieczeniem ryczałtowym.

Gdy projekt e-AD zawiera prawidłowe i kompletne dane, EMCS także przy przemieszczeniach krajowych będzie automatycznie nadawał mu numer referencyjny. Następnie dokument e-AD będzie przesyłany do podmiotu wysyłającego oraz do podmiotu odbierającego (art. 41b ust. 1 ustawy).

Raport odbioru

Podmiot odbierający wyroby akcyzowe będzie przesyłał do EMCS projekt raportu odbioru niezwłocznie po:

1) przeprowadzeniu kontroli odebranych wyrobów akcyzowych albo

2) odbiorze wyrobów akcyzowych, w przypadku nieotrzymania, do momentu odbioru tych wyrobów, informacji z systemu o zamiarze przeprowadzenia kontroli odebranych wyrobów akcyzowych

– nie później jednak niż w ciągu pięciu dni roboczych od dnia zakończenia przemieszczania.

Jeżeli projekt raportu odbioru zawiera kompletne i prawidłowe dane, raport odbioru będzie automatycznie przesyłany z EMCS do podmiotu odbierającego oraz do podmiotu wysyłającego, w przypadku przemieszczeń wyrobów akcyzowych na terytorium kraju (art. 41e ust. 3 ustawy).

Procedura awaryjna

W związku z tym, że system nie będzie dostępny od 31 grudnia 2011 (sobota) od godz. 10  do 2 stycznia 2012 (poniedziałek) do godz. 10 ,  w razie konieczności realizacji zamówień niezbędne będzie zastosowanie procedury awaryjnej, uregulowanej w art. 41a ust. 7 ustawy.

Przerwa w pracy na przełomie roku

W związku z wdrożeniem tzw. fazy trzeciej (czyli stosowania systemu EMCS w przemieszczeniach krajowych) planowana jest niedostępność systemu w terminie od 31 grudnia 2011 (sobota) od godz. 10  do 2 stycznia 2012 (poniedziałek) do godz. 10.

W tym czasie moduł komunikacyjny z podmiotami systemu EMCS zostanie wyłączony, co w efekcie wstrzyma możliwość odczytu wiadomości e-mail oraz webService dla odbioru komunikatów od podatników.

System EMCS będzie przesyłał do podmiotów przetworzone komunikaty 31 grudnia 2011 do godziny 11.Ministerstwo Finansów zaleca, aby jeśli niedostępność systemu (tj. brak możliwości obsługi przemieszczeń wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy) nie spowoduje utrudnień, podatnicy zaprzestali korzystania z EMCS dla przemieszczeń wyrobów akcyzowych do czasu zakończenia niedostępności (2 stycznia 2012).

W przeciwnym razie należy stosować procedurę awaryjną(o której mowa w tekście).

Zgodnie z tym przepisem wysyłający przed rozpoczęciem przemieszczania wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy obowiązany jest przekazać organowi podatkowemu wraz z dokumentem zastępującym e-AD kopię dokumentu potwierdzającego złożenie zabezpieczenia akcyzowego, którym zostanie objęte zobowiązanie podatkowe dotyczące przemieszczanych wyrobów.

W takim wypadku przemieszczenie wyrobów odbywa się z wykorzystaniem dokumentu zastępującego e-AD. Po przywróceniu dostępności systemu, niezwłocznie po nadaniu e-AD numeru referencyjnego, dokument ten zastępuje dokument zastępujący e-AD. Podmiot wysyłający jest zobowiązany do przechowywania kopii dokumentu zastępującego e-AD z przyporządkowanym do niego numerem referencyjnym nadanym po przywróceniu dostępności EMCS.

W razie niedostępności systemu podmiot wysyłający i podmiot odbierający przekazują naczelnikowi urzędu celnego informacje, które w przypadku dostępności EMCS są do niego przysyłane. Po przywróceniu dostępności podmiot wysyłający i podmiot odbierający przesyłają informacje, które nie mogły być przesłane wcześniej.

Gdy w momencie zakończenia przemieszczania wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy system jest niedostępny lub do tego momentu nie uzyskano e–AD, podmiot odbierający przedstawia właściwemu dla siebie organowi podatkowemu, nie później niż w ciągu pięciu dni od dnia zakończenia przemieszczania, dokument zastępujący raport odbioru.

Dokument ten potwierdza, że przemieszczanie zostało zakończone. Naczelnik urzędu celnego przesyła wówczas otrzymany dokument zastępujący organowi podatkowemu właściwemu dla podmiotu wysyłającego. Ten z kolei przesyła otrzymany dokument zastępujący podmiotowi wysyłającemu.

 

Autor jest starszym konsultantem w Accreo Taxand