Przedsiębiorcy stosujący zgodnie z przyjętą polityką rachunkowości uproszczoną metodę odpisywania w  koszty wartości towarów/produktów na dzień zakupu/wytworzenia mogą, dla celów obliczenia PIT, korygować koszty podatkowe dopiero na  koniec przyjętego rachunkowo okresu sprawozdawczego, nie dłuższego niż rok.

Czyli wtedy, gdy na potrzeby rachunkowości sporządzają spis z natury wykazujący wartość niesprzedanych towarów. Potwierdzają to organy podatkowe w interpretacjach wydanych na wnioski podatników PIT.

Korekta raz w roku lub raz na kwartał

Dotyczy to podatników prowadzących księgi rachunkowe, którzy ewidencjonują koszty według metody przewidzianej w art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości (uor), polegającej na odpisywaniu w koszty wartości materiałów i towarów na dzień ich zakupu lub produktów gotowych w momencie ich wytworzenia, połączonym z ustalaniem stanu tych składników aktywów i ich wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy.

W interpretacjach izb skarbowych: w Poznaniu z 2 maja 2011 (ILPB1/415-138/11-2/AO), w Katowicach z 3 marca 2011 (IBPBI/1/415-1241/10/BK) i w Warszawie z 21 grudnia 2010 (IPPB1/415-809/10-4/ES) potwierdzono,  że w takich wypadkach  sporządzanie spisu z natury raz w roku lub raz na kwartał (są to przyjęte przez podatników okresy sprawozdawcze)  i korygowanie kosztów dla celów obliczenia dochodu o wartość niezużytych materiałów, niesprzedanych towarów i wyrobów gotowych tylko  na koniec tych okresów jest wystarczające dla prawidłowego ustalania miesięcznych zaliczek na PIT.

Dochód wynika z ksiąg

Przyjrzyjmy się sprawie rozpatrywanej przez Izbę Skarbową w Poznaniu. Wnioskodawca – osoba fizyczna – jest wspólnikiem spółki jawnej. Spółka zajmuje się produkcją wyrobów piekarniczych i cukierniczych.

Ewidencjonuje koszty zgodnie z art. 17 ust. 2 pkt 4 uor. W polityce rachunkowości przyjęto sporządzanie spisu z natury raz w roku na dzień bilansowy, tj. na 31 grudnia każdego roku, uznając, że okresem sprawozdawczym jest rok podatkowy pokrywający się w przypadku spółki z kalendarzowym.

Izba podkreśliła, że przepisy ustawy o PIT nie regulują kwestii częstotliwości sporządzania remanentu przez podatników prowadzących księgi rachunkowe.

Zgodnie z jej art. 24 ust. 1 u podatników, którzy zgodnie z obowiązującymi ich zasadami rachunkowości sporządzają sprawozdanie finansowe, za dochód z działalności gospodarczej uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

Izba skonstatowała, że gdy wnioskodawca prowadzi księgi rachunkowe prawidłowo, tj. zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, to księgi te będą stanowiły podstawę dla ustalenia dochodu z prowadzonej działalności (przy czym dochód ten powinien być zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ich ciężar).

Moment potrącenia

W interpretacji przytoczono ponadto przepisy podatkowe określające zasadę potrącal-ności kosztów bezpośrednich (art. 22 ust. 5 – 5b ustawy o PIT).

Zgodnie z nimi wspomniane koszty potrąca się w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody (poza przypadkiem kosztów poniesionych po zakończeniu tego roku podatkowego, po sporządzeniu sprawozdania finansowego/złożeniu zeznania podatkowego za ten rok).

Izba uznała, że nie są one przeszkodą do stosowania metody księgowania kosztów opisanej we wniosku, jeśli przy jej zastosowaniu nie zostaną naruszone uregulowane w tych przepisach zasady potrącalności kosztów bezpośrednich w roku podatkowym.

Ustalamy zaliczkę

Reasumując, izba uznała, że sporządzanie w spółce spisu z natury raz w roku i korygowanie kosztów o wartość niezużytych materiałów, niesprzedanych towarów i wyrobów gotowych na koniec roku podatkowego (kalendarzowego) jest wystarczające dla prawidłowego ustalania miesięcznych zaliczek na PIT wspólnika spółki jawnej.

Podkreślono jednak,  że „cytowany powyżej art. 24 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustanawia zasadę ustalania dochodu podatników, do których mają zastosowanie zasady rachunkowości w oparciu o prawidłowo prowadzone księgi rachunkowe. Zatem dla prawidłowego i zgodnego z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustalenia dochodu do opodatkowania konieczne jest również prawidłowe, zgodne z przepisami ustawy o rachunkowości, dokonywanie zapisów w księgach".

Jak jest w CIT

W internetowej bazie interpretacji Ministerstwa Finansów nie znalazłam interpretacji indywidualnych dotyczących omawianej tematyki na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych. W archiwum interpretacji natomiast zamieszczone jest postanowienie Drugiego Urzędu Skarbowego w Kielcach z 17 lutego 2006 (OG-005/208/PDI-423/26/2005), według którego u podatników CIT „uzasadnione jest przeprowadzenie korekty kosztów – inwentaryzacji zapasów materiałów i zapasów odpisywanych bezpośrednio w koszty, w każdym okresie rozliczeniowym, za który ustalana jest wysokość zaliczki na podatek dochodowy"  i „(...) podatnik dokonujący ewidencji polegającej na odpisywaniu w koszty wartości materiałów na dzień ich zakupu oraz produktów gotowych w momencie ich wytworzenia, w celu ustalenia dochodu do opodatkowania powinien sporządzać spis z natury, wycenę i korygować koszty w wartości rzeczywistej zapasów na koniec każdego miesiąca, czyli podwyższać dochód stanowiący podstawę opodatkowania o wartość zaliczonych w koszty, lecz niezużytych lub sprzedanych materiałów i towarów do końca okresu rozliczeniowego".

Wydaje się, że nie ma uzasadnienia dla różnicowania zasad obliczania zaliczek miesięcznych u prowadzących księgi rachunkowe podatników PIT i CIT. Również u osób prawnych dochód ustala się na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg (art. 9 ust. 1 w związku  z art. 7 ust. 2 ustawy o CIT) oraz identyczne są zasady dotyczące potrącalności kosztów bezpośrednich za dany rok podatkowy (art. 15 ust. 4, 4b, 4c).

Z uwagi jednak na  prezentowane wcześniej odmienne stanowisko urzędów skarbowych, przed podjęciem decyzji o obliczaniu zaliczek miesięcznych według reguł dopuszczonych przez organy podatkowe dla podatników PIT, warto wystąpić o interpretację.

Czytaj również:

Zobacz serwisy:

PIT i CIT » Zaliczki na podatek

Księgowość » Księgowania » Koszty / zobowiązania