Kiedy jest to możliwe, zapisano w art. 130. Wyłączenie pracownika organu podatkowego ma doprowadzić do sytuacji, w której podatnik będzie miał poczucie, że postępowanie podatkowe prowadzone jest w sposób bezstronny. Możliwe jest wyłączenie pracownika z mocy prawa oraz na wniosek bądź z urzędu.

[srodtytul]Z mocy prawa...[/srodtytul]

Pracownik urzędu skarbowego, urzędu gminy (miasta), starostwa, urzędu marszałkowskiego, izby skarbowej, funkcjonariusz celny lub pracownik urzędu celnego, izby celnej, urzędu obsługującego Ministerstwa Finansów oraz członek samorządowego kolegium odwoławczego podlegają wyłączeniu od załatwiania spraw dotyczących zobowiązań podatkowych oraz innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego, w których:

1) są stroną,

2) pozostają ze stroną w takim stosunku prawnym, że rozstrzygnięcie sprawy może mieć wpływ na ich prawa lub obowiązki,

3) stroną jest ich małżonek, rodzeństwo, wstępny, zstępny lub powinowaty pierwszego stopnia,

4) stronami są osoby związane z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli,

5) byli świadkami lub biegłymi, byli lub są przedstawicielem podatnika albo przedstawicielem podatnika jest jedna z osób wymienionych w pkt 3 i 4,

6) brali udział w wydaniu zaskarżonej decyzji,

7) zaistniały okoliczności, w związku z którymi wszczęto przeciw nim postępowanie służbowe, dyscyplinarne lub karne,

8) stroną jest osoba pozostająca wobec nich w stosunku nadrzędności służbowej.

Co istotne, [b]przyczyny wyłączenia od załatwienia sprawy trwają także po ustaniu małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli.[/b]

W praktyce zazwyczaj nie ma problemów w wykazaniu tych okoliczności. W końcu przestrzeganie przepisu nakazującego wyłączenie z mocy prawa jest w interesie organu podatkowego. Załatwienie sprawy przez pracownika podlegającego wyłączeniu jest bowiem powodem do wznowienia postępowania zakończonego ostateczną decyzją. A na tym fiskusowi raczej nie powinno zależeć.

[srodtytul]... albo na prośbę lub z urzędu[/srodtytul]

Wspomniane wcześniej przyczyny wyłączenia pracownika nie są jedynymi. W razie bowiem uprawdopodobnienia innej przyczyny niż wymienione okoliczności, której istnienie może wywołać wątpliwości co do bezstronności pracownika dokonującego formalnie czynności w ramach postępowania podatkowego, następuje wyłączenie pracownika organu podatkowego na wniosek lub z urzędu. Robi to bezpośredni przełożony pracownika lub funkcjonariusza celnego. Dokonuje on wyłączenia samodzielnie (z urzędu) na wniosek konkretnego pracownika, którego wyłączenie będzie dotyczyć. Możliwe jest również wyłączenie na wniosek strony postępowania podatkowego, która uprawdopodobni istnienie okoliczności wywołujących wątpliwości co do bezstronności pracownika organu podatkowego.

[srodtytul]Same twierdzenia to za mało[/srodtytul]

Istnienie tych innych okoliczności należy uprawdopodobnić. Pamiętajmy jednak, że uprawdopodobnienie nie jest równoznaczne z udowodnieniem. Uprawdopodobnienie jest środkiem zastępczym dowodu, a więc niedającym pewności, lecz tylko wiarygodność (prawdopodobieństwo) twierdzenia o jakimś fakcie.

[b]Uprawdopodobnienie nie może się opierać wyłącznie na twierdzeniach zainteresowanego, powinny one być uwiarygodnione [/b]za pomocą dostępnych środków dowodowych, które prowadzą do uzasadnionego przypuszczenia, że określony fakt rzeczywiście miał lub ma miejsce. Uprawdopodobnienie nie musi zmierzać do wykazania, że pracownik organu podatkowego nie będzie działał w sposób stronniczy, tylko że obiektywność jego działania może w obliczu określonych okoliczności wywoływać wątpliwości.

[ramka][b]Uwaga [/b]

Strona postępowania nie jest zdana tylko na organ podatkowy, może również samodzielnie podejmować kroki zmierzające do wyłączenia jego pracownika.[/ramka]