Krajowi przedsiębiorcy, przebywając za granicą, często kupują wino w większych ilościach z przeznaczeniem do konsumpcji dla pracowników bądź na cele dalszej odsprzedaży. Pomimo częstego zawierania takich transakcji zdarzają się sytuacje, kiedy zakup wina dokonywany jest nieprawidłowo. Jakie zatem trzeba spełnić warunki, aby kupno wina za granicą było przeprowadzane zgodnie z przepisami, w tym dotyczącymi akcyzy?

[srodtytul]Sposób nabycia[/srodtytul]

Zakup alkoholu za granicą może odbywać się w formie nabycia wewnątrzwspólnotowego lub importu napojów alkoholowych. O wewnątrzwspólnotowym nabyciu można mówić w przypadku kupna wina na terenie kraju UE innego niż Polska (np. Włochy, Francja). Jeżeli nabycie wina nastąpi poza terytorium Unii (np. w Turcji), transakcja ta będzie uznana za import alkoholu. Oczywiście aby można mówić o wewnątrzwspólnotowym nabyciu lub imporcie, konieczne jest, aby towar został przemieszczony na terytorium kraju.

[srodtytul]Konieczna rejestracja [/srodtytul]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=E1CF5AA26A6115DCC047620E3B1A8777?id=296270]Ustawa o podatku akcyzowym z 6 grudnia 2008 r.[/link] odchodzi od podziału wyrobów akcyzowych na zharmonizowane i niezharmonizowane, wprowadzając w zamian podział na: energetyczne, napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe i samochody osobowe.

W myśl ustawowej definicji jako napoje alkoholowe należy rozumieć: alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane, a także wyroby pośrednie. Ponieważ wino należy do grupy wyrobów akcyzowych, zarówno jego wewnątrzwspólnotowe nabycie, jak i import jest czynnością podlegającą opodatkowaniu akcyzą. Ustawodawca zasadniczo zezwala na nabywanie wina zarówno w procedurze zawieszenia poboru akcyzy, jak i z zapłaconą akcyzą.

Pierwszą podstawową czynnością, jaka jest wymagana przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu bądź imporcie wina przez przedsiębiorcę, jest złożenie zgłoszenia rejestracyjnego naczelnikowi urzędu celnego. [b]Zgłoszenie to powinno zawierać imię i nazwisko bądź nazwę podmiotu, adres jego siedziby lub zamieszkania oraz określenie rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. [/b]

Co istotne, zgłoszenia należy dokonać niezależnie od tego, czy przedsiębiorca zamierza przeznaczyć nabyte wino na potrzeby własne mieszczące się w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej czy też alkohol ten będzie poświęcony do dalszej odsprzedaży. Minister finansów określił w drodze rozporządzenia wzór zgłoszenia rejestracyjnego (załącznik nr 1 do rozporządzenia z 24 lutego 2009 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku akcyzowego; jest to formularz AKC-R).

[srodtytul]Dwie procedury [/srodtytul]

Wewnątrzwspólnotowe nabycie napojów alkoholowych może nastąpić w procedurze zawieszenia poboru akcyzy lub w procedurze z zapłaconą akcyzą. Jednak[b] możliwość skorzystania z procedury zawieszenia poboru akcyzy wiąże się z licznymi dodatkowymi wymogami formalnymi, w tym koniecznością uzyskania statusu tzw. zarejestrowanego lub niezarejestrowanego handlowca,[/b] ewentualnie korzystania z instytucji składu podatkowego.

Jeżeli przedsiębiorca nie zamierza nabywać za granicą dużych ilości wina, bardziej racjonalne wydaje się nabywanie alkoholu w procedurze z zapłaconą akcyzą. Takie rozwiązanie pozwoli przedsiębiorcy na kupowanie wina bez konieczności wypełniania formalności związanych z uzyskaniem statusu zarejestrowanego lub niezarejestrowanego handlowca.

Gdy podatnik prowadzący działalność gospodarczą nabywa wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe z akcyzą zapłaconą na terytorium państwa członkowskiego na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej na terytorium kraju, jest on obowiązany:

- dokonać – przed wprowadzeniem wyrobów akcyzowych na terytorium kraju – zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym do właściwego naczelnika urzędu celnego i złożyć zabezpieczenie akcyzowe;

- potwierdzić odbiór wyrobów akcyzowych na uproszczonym dokumencie towarzyszącym;

- bez wezwania organu podatkowego złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu celnego deklarację uproszczoną oraz obliczyć akcyzę i dokonać jej zapłaty na terytorium kraju, na rachunek właściwej izby celnej, w terminie dziesięciu dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego;

- prowadzić ewidencję nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych.

[srodtytul]Ewidencja papierowa lub elektroniczna [/srodtytul]

Wzór zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym zamieszczony jest w rozporządzeniu z 24 lutego 2009 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym. Natomiast wzór deklaracji uproszczonej nabycia wewnątrzwspólnotowego (AKC-U) wraz z objaśnieniami znajduje się w rozporządzeniu z 24 lutego 2009 r. w sprawie wzoru deklaracji uproszczonej.

Ewidencja i szczegółowy sposób jej prowadzenia uregulowany jest w rozporządzeniu w sprawie ewidencji nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych. Ewidencja ta powinna być prowadzona przez przedsiębiorcę w formie papierowej bądź elektronicznej, po uprzednim pisemnym poinformowaniu właściwego naczelnika urzędu celnego o wyborze tej formy. Oczywiście ewidencja ta powinna być przechowywana do celów kontroli przez okres pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została sporządzona.

[srodtytul]Nie później niż po siedmiu dniach[/srodtytul]

Obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą, dokonanego na potrzeby wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej na terytorium kraju, powstaje z dniem otrzymania wyrobów akcyzowych przez podatnika, nie później jednak niż w siódmym dniu, licząc od dnia dokonania wysyłki określonej w uproszczonym dokumencie towarzyszącym.

[b]Zasadą jest więc, że obowiązek podatkowy powstaje z dniem otrzymania wina nabywanego wewnątrzwspólnotowo w procedurze akcyzy zapłaconej.[/b] Jednakże obowiązek podatkowy powstaje nie później niż w siódmym dniu, licząc od dnia dokonania wysyłki określonej w uproszczonym dokumencie towarzyszącym (UDT). Precyzyjne ustalenie daty powstania obowiązku podatkowego jest istotne, albowiem wyznacza ona moment, od którego powinniśmy liczyć termin dziesięciu dni na zapłatę akcyzy i złożenie deklaracji uproszczonej.

[srodtytul]Wymagania przy imporcie[/srodtytul]

Gdy podatnik importuje wino, obowiązany jest do obliczenia i wykazania kwoty akcyzy w zgłoszeniu celnym, uwzględniając przy tym obowiązujące stawki akcyzy.

[ramka][b]Potrzebne będą znaki akcyzy[/b]

Ustawa o podatku akcyzowym nakłada na podatnika obowiązek oznaczania znakami akcyzy wyrobów akcyzowych, które zostały wymienione w załączniku nr 3 do ustawy. Wśród nich są takie napoje alkoholowe jak wino. Obowiązek oznaczania wyrobów znakami akcyzy ciąży między innymi na podmiotach dokonujących nabycia wewnątrzwspólnotowego i importerach.

Przedsiębiorca, który nabywa wewnątrzwspólnotowo bądź importuje wino, powinien zgłosić się do właściwego naczelnika urzędu celnego z wnioskiem o wydanie podatkowych znaków akcyzy niezbędnych do oznaczenia kupionego za granicą alkoholu. Składając wniosek o wydanie albo sprzedaż banderol oraz wydanie upoważnień do odbioru banderol do właściwego naczelnika urzędu celnego w sprawach znaków akcyzy, załącza odpowiednio:

- zaświadczenie organu podatkowego o niezaleganiu lub stwierdzeniu zaległości w podatkach dochodowych, VAT oraz podatku akcyzowym;

- kopię odpisu z rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo kopię zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej;

- kopię potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia rejestracyjnego podatnika podatku akcyzowego;

- kopię wpisu do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej lub kopię zezwolenia na obrót wyrobami objętymi obowiązkiem uzyskania takiego zezwolenia;

- kopię zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym,

- kopię potwierdzenia złożenia zabezpieczenia należności podatkowych wymaganego na podstawie odrębnych przepisów;

- kopię zezwolenia na:

a) prowadzenie składu podatkowego;

b) nabywanie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany handlowiec;

c) nabycie wyrobów akcyzowych jako niezarejestrowany handlowiec;

d) wykonywanie czynności w charakterze przedstawiciela podatkowego;

e) wyprowadzanie wyrobów akcyzowych z cudzego składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy;

- kopię spisu wyrobów, o którym mowa w art. 116 ust. 5 ustawy, potwierdzonego przez właściwego naczelnika urzędu celnego.

Dokumenty te należy złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu celnego w oryginale z danymi aktualnymi na dzień składania wniosku.

W przypadku importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia wina w procedurze akcyzy zapłaconej znaki akcyzy winny być naniesione przed wprowadzeniem wyrobu na terytorium kraju. W praktyce więc polski podatnik obowiązany będzie do przekazania znaków akcyzy zagranicznemu dostawcy, który nałoży je na wino przed ich wprowadzeniem na terytorium kraju.[/ramka]

[i]Autorzy są ekspertami w ECDDP[/i]