Podobnie będzie wtedy, gdy przedsiębiorca traci prawo do korzystania z metody kasowej.

Zasad określonych w art. 86 ust. 16 ustawy o VAT nie stosujemy do kwoty podatku naliczonego wynikającej z faktur i dokumentów celnych otrzymanych i odliczonych od kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres poprzedzający kwartał, za który podatnik będzie rozliczał się metodą kasową. W tym bowiem wypadku podatek naliczony został już odliczony na zasadach ogólnych.

Podatek naliczony według zasad ogólnych przedsiębiorcy rozliczają też w razie utraty lub rezygnacji z kasowej metody rozliczeń VAT. Jednak na podstawie art. 86 ust. 18 ustawy ci, którzy zrezygnowali lub utracili prawo do stosowania metody kasowej, kwotę podatku naliczonego, wynikającą z faktur lub dokumentów celnych otrzymanych w okresie, kiedy rozliczali się metodą kasową, i nieodliczoną od kwoty podatku należnego do końca tego okresu, mogą odliczać w okresie rozliczeniowym, w którym:

Jeśli podatnik utraci prawo do rozliczania się metodą kasową, nie może składać deklaracji kwartalnych

-uregulowali kontrahentowi całą należność wynikającą z otrzymanych faktur – w przypadku podatku wynikającego z faktur;

-dokonali zapłaty podatku – w przypadku podatku wynikającego z dokumentów celnych;

-dokonali zapłaty podatku wynikającego z decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34 ustawy o VAT.

Mały podatnik rozliczający się metodą kasową otrzymał fakturę w styczniu 2008 r.

W lutym zapłacił 50 proc. należności z niej wynikającej, a resztę w maju 2008 r. (miał bowiem problemy finansowe). W marcu 2008 r. utracił prawo do stosowania metody kasowej (przekroczył bowiem limit 800 000 euro). Będzie mógł odliczyć podatek naliczony w rozliczeniu za maj 2008 r., kiedy należność wynikająca w faktury została w całości uregulowana.

Pamiętajmy, że podatnicy, którzy utracili prawo do stosowania metody kasowej, tracą prawo do składania deklaracji podatkowej za okresy kwartalne, począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym nastąpiło przekroczenie kwot określonych w art. 2 pkt 25 ustawy o VAT, powodujących utratę statusu małego podatnika na gruncie ustawy o VAT.

Jeżeli podatnik nie obniżył podatku należnego o naliczony w terminach, o których mowa w art. 86 ust. 10, 11, 12, 16 i 18 ustawy o VAT, może to zrobić przez korektę deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu pięciu lat, licząc od początku roku, w którym miał to prawo (art. 86 ust. 13 ustawy o VAT).

Autor jest doradcą podatkowym w BDO Numerica SA