Wynika tak z wyroku NSA z 17 kwietnia 2008 r. (II FSK 282/07).
Spółka zmieniła indywidualną stawkę amortyzacyjną z 10 na 33,33 proc. Naliczyła amortyzację w tej wysokości. Twierdziła, że podwyższenie stawki stanowiło korektę kosztów podatkowych, do czego miała prawo. WSA uznał jednak, że spółka zaniżyła podstawę opodatkowania przez zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów amortyzacji budynku w zawyżonej kwocie.
Podatnik ma prawo do wyboru jednej z kilku metod amortyzacji określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT) dla poszczególnych środków trwałych, ale przed jej rozpoczęciem. Jeśli wybierze konkretną metodę, stosuje ją aż do zamortyzowania środka trwałego. Przyjętą przez spółkę stawkę określa art. 16j ust. 1 ustawy o CIT. Zgodnie z art. 16h ust. 2 tej ustawy podatnik nie może zmienić przyjętych wcześniej indywidualnych stawek amortyzacyjnych.
Skargę spółki oddalił również NSA. Jego zdaniem wykładnia gramatyczna przepisów ustawy o CIT prowadzi do wniosku, że podatnik przed przystąpieniem do amortyzacji wybiera metodę, która jest stosowana aż do pełnego zamortyzowania wartości danego środka trwałego.
W ustawie o CIT wymienione są trzy metody amortyzacji, spośród których podatnik może wybierać. Spółka zdecydowała się na metodę określoną w art. 16j ustawy o CIT, a więc stawki indywidualne. Wybierając tę metodę, nie mogła do końca amortyzacji zmienić ani stawki, ani terminu, bo są to elementy składowe tej metody. Zmiany możliwe są tylko, gdy stosujemy stawki określone w wykazie stawek amortyzacyjnych.
Zespół Zarządzania Wiedza Podatkową firmy Deloitte
Podatnicy często twierdzą, że w art. 16h ust. 2 ustawy o CIT ustawodawca wykluczył jedynie zmianę metody amortyzacji, nie wspominając o zmianie stawek amortyzacyjnych. Ta ostatnia dopuszczalna jest także w przypadku indywidualnych stawek amortyzacyjnych. Odmienne podejście organów podatkowych i sądów uznają za niedopuszczalną wykładnię rozszerzającą.
W orzecznictwie dominuje jednak pogląd, że modyfikowanie przyjętych stawek amortyzacyjnych jest możliwe tylko w odniesieniu do tych określonych w wykazie. Żaden przepis nie stanowi natomiast o możliwości modyfikacji raz ustalonych stawek indywidualnych. Spółka zobowiązana jest więc stosować wybraną metodę aż do pełnej amortyzacji środka trwałego. Pojęcie metody amortyzacji definiują art. 16i – 16k ustawy o CIT. Art. 16j dotyczy więc nie tylko stawki, ale i metody amortyzacji. Stawki ustalone indywidualnie przez podatnika stanowią w konsekwencji odrębną metodę amortyzacji. Tym samym zmiana jakiegokolwiek elementu składowego tej metody (stawki czy okresu) jest niedopuszczalna.
Wyrok ten jest ważny dla podatników, którzy stosują lub zamierzają stosować indywidualne stawki amortyzacyjne. Potwierdza bowiem dotychczasową linię orzeczniczą dotyczącą zmiany indywidualnych stawek amortyzacyjnych (m.in. wyrok WSA w Warszawie z 2 lutego 2005 r., III SA/Wa 727/04, oraz wyrok WSA w Łodzi z 7 listopada 2006 r., I SA/Łd 1090/06). Podobne jest również podejście sądów na gruncie przepisów ustawy o PIT (wyrok z 19 sierpnia 2004 r., FSK 365/04).
