Remontując, zachowujemy, ulepszając – powiększamy wartość

– Czy wydatki na utwardzenie parkingu przed siedzibą firmy są remontem, czy ulepszeniem środka trwałego? – pyta czytelnik DF.

Wszystko zależy od tego, jaki jest charakter tych wydatków (zakres przeprowadzonych robót). Czy mają one przywrócić pierwotną wartość użytkową parkingu, czy też ją zwiększyć. W pierwszym przypadku będziemy mieć do czynienia z remontem, a wydatek na ten cel – bez względu na wartość – można w całości ująć w kosztach firmy. W drugim dojdzie do ulepszenia środka trwałego, a nakłady ulepszeniowe zwiększą jego wartość początkową, czyli podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych.

Do wydatków na ulepszenie środków trwałych zalicza się ich:

- przebudowę, czyli zmianę (poprawienie) istniejącego stanu środków trwałych na inny,

- rozbudowę, tj. powiększenie (rozszerzenie) składników majątkowych, w szczególności budynków i budowli, linii technologicznych itp.,

- rekonstrukcję, a więc odtworzenie (obudowanie) zużytych całkowicie lub częściowo składników majątkowych,

- adaptację, tj. przystosowanie (przerobienie) składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu niż jego pierwotne przeznaczenie albo nadanie temu składnikowi nowych cech użytkowych,

- modernizację, czyli unowocześnienie środków trwałych.

Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3500 zł i wydatki te powodują wzrost ich wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia do używania, mierzonej w szczególności:

- okresem używania,

- zdolnością użytkową,

- jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych oraz kosztami ich eksploatacji.

Tak wynika z art. 22g ust. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 16g ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Gdy wydatki na ulepszenie nie przekraczają w danym roku limitu 3500 zł, można je bezpośrednio zaliczyć do kosztów firmy (nie zwiększają wartości środka trwałego).

W przepisach podatkowych nigdzie nie znajdziemy natomiast definicji remontu. Organy podatkowe sięgają więc do przepisów prawa budowlanego, gdzie remont zdefiniowano jako „wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów innych, niż zużyto w stanie pierwotnym”. Jak czytamy w piśmie Urzędu Skarbowego w Żywcu z 22 lipca 2005 r. (US/PD1/415/ 2005/I/JF): „wyroby budowlane użyte do wymiany zużytych elementów środka trwałego na nowe, wykonane z nowocześniejszych materiałów, nie zmieniają charakteru wykonanych prac, należy bowiem uwzględnić zmieniającą się rzeczywistość gospodarczą i postęp techniczny. Nie można uznać, że każda wymiana zużytych elementów środka trwałego na nowe z zastosowaniem nowocześniejszych materiałów jest ulepszeniem”.

Z reguły jednak organy podatkowe tak właśnie uznają, stwierdzając, że w wyniku użycia lepszych materiałów wzrasta wartość użytkowa środka trwałego. Tymczasem „istotą remontu są wszystkie działania przywracające pierwotny stan techniczny i użytkowy środka trwałego, następujące w toku eksploatacji środka trwałego i będące wynikiem tej eksploatacji” (pismo Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z 21 września 2006 r., US-PP/443/ 65 /05). Z takim remontem mielibyśmy więc do czynienia, gdyby utwardzanie parkingu sprowadzało się np. do utwardzenia wgłębień i kolein kamieniem, ale już np. wybetonowanie placu pomiędzy podjazdami do drzwi magazynowych, jako zwiększające wartość użytkową parkingu, może być potraktowane jako ulepszenie (zob. pismo Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z 21 września 2006 r., I USI/415/40/06).

Jak wskazują wyjaśnienia organów podatkowych zamieszczone na stronach internetowych Ministerstwa Finansów, problem z samodzielną oceną, czy poczynione prace miały charakter remontowy, czy „ulepszeniowy”, ma nie tylko nasz czytelnik, ale i wielu innych podatników. Co więcej zdarza się, że nawet dwa organy podatkowe różnie oceniają ten sam wydatek. Przykładem jest decyzja Izby Skarbowej w Krakowie.

Spółka zamierzała zlikwidować istniejącą nawierzchnię parkingu z asfaltu i płyt betonowych i w to miejsce wybudować parking wykładany kostką. Prace miały też polegać na niwelacji terenu i budowie nowego systemu odwodnienia w miejsce dotychczasowego. Urząd Skarbowy Kraków-Podgórze stwierdził, że to przedsięwzięcie nie jest ulepszeniem środka trwałego, bowiem w wyniku przeprowadzonych prac nastąpi wymiana nawierzchni parkingu oraz wykonanie nowej instalacji kanalizacyjnej w miejsce istniejącej. Prace te będą polegać na przywróceniu pierwotnej wartości użytkowej parkingu, utraconej na skutek upływu czasu i eksploatacji, tak więc mają charakter remontu, a tym samym wydatki na ten cel są bezpośrednim kosztem uzyskania przychodów. Izba nie zaakceptowała tego stanowiska. Uznała, że te zmiany spowodują wzrost wartości użytkowej środka trwałego w stosunku do wartości z dnia przyjęcia do używania, a więc są jego ulepszeniem (decyzja z 10 stycznia 2006 r., PD-1/ 42180-2/06).

Co ma zrobić przedsiębiorca, który nie jest pewien charakteru poniesionych nakładów? Może powołać rzeczoznawcę. Jego opinia będzie dowodem w ewentualnym postępowaniu podatkowym, jeśli organy podatkowe zakwestionują ustalenia podatnika. Można też oczywiście przyjąć „asekuracyjny” sposób postępowania i w razie wątpliwości zakwalifikować wydatki jako ulepszenie środka trwałego.

Pamiętajmy, że zgodnie z objaśnieniami szczegółowymi do grupy 1 środków trwałych, obejmującej budynki, zawartymi w rozporządzeniu w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych, w skład budynku, jako pojedynczego obiektu inwentarzowego, wlicza się również obiekty pomocnicze obsługujące dany budynek, np. chodniki, dojazdy, podwórka, place, ogrodzenia itp. Prace polegające na urządzeniu czy modernizacji parkingu obsługującego jeden budynek należy zatem uznać za związane z samym budynkiem (będące jego ulepszeniem). Natomiast jeśli parking obsługuje więcej niż jeden budynek, może być samodzielnym środkiem trwałym. Według Drugiego Urzędu Skarbowego w Gliwicach (pismo z 30 maja 2005 r., IPD2/415-9/05) zalicza się go do grupy 2 KŚT „obiekty inżynierii lądowej i wodnej”, podgrupa 22 „infrastruktura transportu”, rodzaj 220 „autostrady, drogi ekspresowe, ulice i drogi pozostałe”, a roczna stawka amortyzacji wynosi 4,5 proc.