Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą, m.in. w zakresie badania rynku i opinii publicznej, reklamy, badania i analiz technicznych, organizacji targów i wystaw. Do celów tej działalności chciałbym zakupić telewizor, który służyłby do demonstrowania np. wprowadzanych na rynek nowych produktów i promowania tych, których dystrybucją się zajmuję. Jak do takich zakupów ustosunkowują się urzędy skarbowe?

– pyta czytelnik DF.

Do kosztów firmy – czy to bezpośrednio, czy poprzez odpisy amortyzacyjne – można zaliczyć wszelkie wydatki mające na celu uzyskanie przychodu, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. To ogólna reguła wynikająca z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof). W art. 23, zawierającym wykaz wydatków niezaliczanych do kosztów podatkowych, zakup telewizora nie został wymieniony, stąd nie ma przeszkód, by zaliczyć go do kosztów firmy, jeśli spełniony jest podstawowy warunek – tzn. związek tego wydatku z działalnością gospodarczą. Niestety, ciężar wykazania tego związku spoczywa na przedsiębiorcy.

Zdarza się, że organy podatkowe bezzasadnie negują niektóre koszty tylko dlatego, że arbitralnie zakładają, iż kwestionowany przez nie zakup (np. telewizor) może służyć tylko celom prywatnym. Próbują też oceniać wydatki firmy pod kątem ich niezbędności, zapominając, że decyduje o tym przede wszystkim sam przedsiębiorca. Bywa jednak i tak, że to przedsiębiorcy, pod przykrywką zakupów na cele firmy, próbują ukryć osobiste wydatki.

Czytelnik powinien przede wszystkim uzbroić się w argumenty, które pozwolą mu udowodnić, że zakup telewizora służy wyłącznie jego działalności gospodarczej. Jeśli przygotowuje prezentacje dla klientów, podczas których przy użyciu telewizora demonstruje wprowadzane na rynek nowe produkty, nie można mu zarzucić, że wydatek na zakup tego sprzętu nie służy uzyskiwaniu przez niego przychodu z działalności gospodarczej. Zatem nie powinno być przeszkód w zaliczeniu go do kosztów firmy (z tym, że gdy wartość telewizora przekracza 3500 zł, trzeba go wpisać do ewidencji środków trwałych i amortyzować). Jeżeli czytelnik jest czynnym podatnikiem VAT i wykorzystuje telewizor do działalności opodatkowanej, może też odliczyć VAT naliczony przy jego zakupie.

Pamiętajmy jednak, że dla organów podatkowych ważne są nie tylko deklaracje podatnika, potrafią one sprawdzić, czy sprzęt jest rzeczywiście wykorzystywany do celów przez niego wskazanych.

Przykładowo Pierwszy Urząd Skarbowy Łódź-Górna nie dał wiary wyjaśnieniom podatnika, który prowadząc działalność w zakresie handlu i reklamy, miał wykorzystywać telewizor przy świadczeniu usług masażu. Biorąc pod uwagę zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej i numerze identyfikacyjnym REGON, urząd stwierdził, że świadczenie usług w zakresie masażu wykracza poza zakres prowadzonej przez podatnika działalności. Zatem zakupy „specjalistycznego łóżka do wykonywania usług masażu, jak również zakup sprzętu tv (telewizora i kina domowego) dla prezentacji multimedialnych świadczonych usług masażu” nie są związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą i nie wpływają na wielkość osiągniętego z tego tytułu przychodu. W związku z tym nie można ich zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów (pismo z 30 sierpnia 2005 r., I/415-75/05).

Także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 10 kwietnia 1997 r. (I SA/Po 1236/96) stwierdził: „skarżąca nie wykazała, by ustalenia organów podatkowych co do wykorzystywania telewizora i wieży były dowolne. Nie stwierdzono w szczególności, by skarżąca wykorzystywała kasety wideo do dokumentowania renowacji mebli i demonstrowania klientom stanu mebli. Nie stwierdzono bowiem w dokumentacji firmy skarżącej zakupu kaset wideo oraz odtwarzacza wideo. Już te okoliczności nie pozwalają przyjąć związku między zakupem telewizora i wieży a prowadzoną działalnością gospodarczą”.

Na konieczność udokumentowania wykorzystywania telewizora do celów działalności gospodarczej wskazał też Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 12 stycznia 2005 r. (I SA/Gl 31/04). Podatnik twierdził, że telewizor wykorzystywany był do demonstracji audiowizualnych w związku z prowadzoną działalnością szkoleniową. Organ podatkowy wezwał prokurenta spółki do przedstawienia dowodów potwierdzających ten fakt – udokumentowania, że spółka świadczyła usługi w postaci przeprowadzania demonstracji audiowizualnych. Prokurent ich nie przedstawił. Sąd uznał więc, że organy podatkowe miały rację, wyłączając z kosztów podatkowych odpisy amortyzacyjne od wartości telewizora.

Organy podatkowe są szczególnie wyczulone w sytuacji, gdy działalność gospodarcza jest prowadzona w mieszkaniu przedsiębiorcy. Wskazują na to wyjaśnienia Urzędu Skarbowego Poznań-Winogrady, który nie pozwolił na ujęcie w kosztach firmy wydatku na zakup zestawu do odbioru telewizji satelitarnej m.in. z tego powodu, że siedziba prowadzonej przez podatniczkę działalności „centrum języków obcych” znajdowała się w jej mieszkaniu. Nie pomogły tłumaczenia, że telewizja jest jej nieodzownym narzędziem pracy, pozwalającym na codzienny kontakt z żywym językiem i na zdobycie informacji niezbędnych w jej działalności, a także że na co dzień posługuje się językami obcymi, których znajomość ciągle musi doskonalić i rozwijać. Ponadto w pracy tłumacza konieczny jest stały i szybki dostęp do bieżących informacji o krajach danego obszaru językowego, co najlepiej – zdaniem podatniczki – może zaspokoić telewizja satelitarna. Urząd odmówił uznania wydatku za koszt firmy, argumentując to tym, że „nie można uznać, iż urządzenie będzie wykorzystywane wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, a nie również na potrzeby osobiste podatniczki i jej rodziny. Nie jest nawet możliwe ustalenie, kiedy, w jakim zakresie urządzenie to byłoby wykorzystane do celów osobistych, a kiedy zawodowych” (pismo z 27 września 2005 r., DG-I/005/ 41/ 2005).

DF więcej

O zaliczeniu do kosztów wydatków na abonament telewizyjny pisaliśmy w DF z 1 marca 2007 r. („Abonament musi mieć związek z przychodem firmy”).

Na stronach internetowych Ministerstwa Finansów można znaleźć kilka pozytywnych dla podatników stanowisk organów podatkowych, potwierdzających możliwość zaliczenia wydatku na zakup telewizora do kosztów firmy i odliczenia naliczonego VAT. Oto przykłady.

Urząd Skarbowy w Sanoku w interpretacji z 10 października 2005 r. (US.PDa-406/25/05)

uznał za prawidłowe zaliczenie do środków trwałych firmy telewizora zamontowanego w pomieszczeniu dyspozytora radiotaxi i wykorzystywanego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Urząd Skarbowy w Biłgoraju w piśmie z 29 maja 2006 r. (PPDE/443-19/2006)

zezwolił na odliczenie VAT przy zakupie telewizora, który według wyjaśnień podatnika podłączony jest na stałe jako monitor komputerowy i stanowi wyposażenia biura. Wykorzystywany jest do przygotowywania umów, ofert, wykonywania projektów, planów i kosztorysów oraz realizacji pomiarów elektrycznych. Służy do szkolenia pracowników i nauki programowania elementów instalacji inteligentnego budynku, a także do prowadzenia dokumentacji i archiwizacji działalności firmy. Specjalistyczny sprzęt jest – według podatnika – niezbędny w firmie zajmującej się inteligentnymi instalacjami w budynkach mieszkalnych i innych obiektach użyteczności publicznej.

Urząd Skarbowy w Polkowicach w piśmie z 17 sierpnia 2005 r. (PP.443/1/46/24/05)

potwierdził, że podatnik ma prawo do uznania za koszt i odliczenia VAT od wydatku na zakup telewizora plazmowego wykorzystywanego w działalności w zakresie pośrednictwa leasingowego (pozyskiwania klientów zainteresowanych finansowaniem inwestycji poprzez leasing) oraz usług szkoleniowych. Podatnik argumentował, że telewizor służy do przeprowadzania prezentacji multimedialnych dla klientów, którzy mają możliwość dokładnego zapoznania się z produktem leasingowym oraz do prowadzenia szkoleń.

Urząd Skarbowy w Zamościu w piśmie z 8 lutego 2006 r. (PO I-423/1/06)

zgodził się na zaliczenie do kosztów wydatków na zakup telewizora i anteny satelitarnej jako wyposażenia wagonu mieszkalnego, przeznaczonego do zakwaterowania pracowników.

Sprawą rozliczania w kosztach zakupu telewizora zajmowały się też sądy administracyjne. Oto kilka rozstrzygnięć.

W wyroku z 3 czerwca 1998 r. (SA/Bk 556/97) NSA

uznał, że telewizor wraz z anteną satelitarną może być kosztem przedsiębiorcy prowadzącego kantor wymiany walut. Podatnik twierdził, że korzystał z pomocy informacji telewizyjnej przy ustalaniu kursów walut w swoim kantorze. Organy skarbowe nie zakwestionowały związku tego wydatku z przychodem, lecz zarzuciły, że podatnik mógł informacje takie zdobywać w inny, tańszy sposób, np. telefonicznie. Sąd stwierdził, że „z ustawy nie wynika zakaz ponoszenia większego wydatku w sytuacji, gdy w celu uzyskania konkretnego przychodu strona mogła ograniczyć się do wydatku znacznie niższego”. Uznał, że to podatnik w ramach swojej działalności ukierunkowanej w celu uzyskania konkretnego przychodu decyduje o środkach i wydatkach prowadzących do tego celu. Organy podatkowe nie mogą zakwestionować wydatku, jeżeli tylko został on podniesiony w celu uzyskania przychodu i nie został wyłączony przez ustawę w art. 23.

W wyroku z 24 lutego 1999 r. (SA/Sz 87/98) NSA

odmówił zaliczenia telewizora do kosztów działalności tłumacza. Argumentował, że „korzystanie z telewizora umożliwia kontakt z językiem obcym, nie jest to jednak niezbędne narzędzie dla tłumacza, bez którego nie może on prowadzić działalności”.

W wyroku z 27 września 2000 r. (SA/Sz 1509/99) NSA

zezwolił na rozliczenie w kosztach wydatków na zakup telewizora do gabinetu lekarskiego. Podatnik wyjaśnił, że używa go do przedstawiania pacjentom informacji o przebiegu leczenia. Sąd uznał, że „w dobie rozwoju nauk medycznych, w tym możliwości wykorzystania za pomocą telewizora różnych materiałów poglądowych czy informacyjnych, bez ustaleń szczegółowych, czy i gdzie faktycznie zakupiony sprzęt telewizyjny jest wykorzystywany, nie można arbitralnie negować związku przyczynowo-skutkowego kosztu jego zakupu z przychodem z działalności, w prowadzeniu której sprzęt ten jest wykorzystywany”.