VAT: agenci turystyczni mogą występować o zwrot podatku

Dość powszechną praktyką w branży turystycznej stało się rozliczanie prowizji agencyjnej od sprzedaży wszystkich usług turystycznych z zastosowaniem 23-proc. stawki podatku od towarów i usług bez względu na miejsce świadczenia usług (na terytorium kraju oraz Unii Europejskiej czy poza terytorium Unii Europejskiej).

Wielu agentów turystycznych wyraża jednak wątpliwość czy usługi sprzedaży imprez świadczone przez nich w imieniu i na rzecz touroperatorów, w sytuacji gdy imprezy te odbywają się poza terytorium UE, nie powinny podlegać opodatkowaniu zerową stawką VAT. Ustawodawca przewidział bowiem opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Czytaj też:

Pośrednik turystyczny z zerową stawką VAT

Na czym polega działalność pośrednika

Odliczanie VAT od usług hotelowych i gastronomicznych - opinia MF po wyroku TSU

Odliczanie VAT od usług hotelowych i gastronomicznych

Co mówi przepis

Artykuł 119 ust. 7–9 ustawy o VAT stanowi, że usługi turystyki podlegają opodatkowaniu stawką VAT w wysokości zero proc., jeżeli usługi nabywane od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty są świadczone poza terytorium UE. Zgodnie natomiast z § 6 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia ministra finansów w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (dalej: rozporządzenie) – obniżoną do wysokości zero proc. stawkę podatku stosuje się również do usług świadczonych przez pośredników działających w imieniu i na rzecz osób trzecich, jeżeli pośredniczą oni w transakcjach dokonywanych poza terytorium Unii.

Łącznik lub rozjemca

Ani ustawa o VAT, ani akty wykonawcze wydane na jej podstawie nie precyzują pojęcia pośrednictwa. W tym celu należy się odwołać do słownikowego pojęcia pośrednictwa, zgodnie z którym przez pośrednictwo należy rozumieć działalność osoby trzeciej, mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron; występowanie w roli łącznika lub rozjemcy (Słownik Języka Polskiego, wersja internetowa).

Działalność agenta działającego w imieniu i na rzecz zleceniodawcy została uregulowana w art. 758 § 1 kodeksu cywilnego, który wskazuje, że przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu. Można więc przyjąć, że wykonywanie czynności zmierzających do zawarcia między dwiema różnymi stronami transakcji handlowych będzie uznane za pośrednictwo.

Wskazówki w orzecznictwie TSUE

Z kolei TSUE w wyroku z 21 czerwca 2007 r. (C-453/05) stwierdził, że „pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową".

Dyrektor KIS rozstrzygnął

Dyrektor Krajowej Administracji Skarbowej w interpretacji z 8 maja 2019 r. (0112-KDIL1-3.4012.137.2019.1.KB) uznał, że do usług świadczonych przez agentów na rzecz touroperatorów zastosowanie ma stawka podatku w wysokości zero proc., na podstawie § 6 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia, w takim zakresie w jakim imprezy turystyczne odbywają się faktycznie poza terytorium Unii Europejskiej. Miejsce przeprowadzenia transakcji głównej, w pośredniczeniu której uczestniczy agent turystyczny, nie odnosi się wiec do miejsca świadczenia usługi określanego na podstawie art. 28a–28o ustawy o VAT, lecz do faktycznego miejsca dokonywania transakcji, które musi znajdować się poza terytorium Unii.

Mając to na uwadze należy uznać, że agenci turystyczni są uprawnieni do wystawienia faktur korygujących i domagania się niesłusznie zapłaconego podatku za okres pięciu lat. Decydujące są tu konkretne postanowienia umowne. Jeśli więc wynagrodzenie agenta zostało w umowie wskazane jako kwota brutto, a nie zastrzeżono, że kwota ta może ulec zmianie np. w przypadku ustalenia innej stawki podatku, to agent ma prawo skorygować fakturę w zakresie stawki podatku i kwoty netto pozostawiając niezmienioną kwotę brutto.

Autor jest radcą prawnym, konsultantem podatkowym w ECDP Tax Mazur i Wspólnicy sp.k.

www.ecdpgroup.pl

podstawa prawna: § 6 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia ministra finansów z 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 2350)