Rz: W jakim czasie pracownik odwołany z urlopu powinien stawić się do pracy?
Katarzyna Dulewicz: Odwołanie z urlopu jest możliwością, z której pracodawca może skorzystać jedynie wyjątkowo i tylko wtedy, gdy wymagają tego okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczęcia urlopu. Decyzja o odwołaniu pracownika z urlopu będzie więc każdorazowo podyktowana specyficznymi okolicznościami. W związku z tym, kodeks pracy nie reguluje kwestii terminu, w jakim pracownik odwołany z urlopu powinien powrócić do pracy. To pracodawca, po uwzględnieniu swych potrzeb oraz specyfiki sytuacji ustala, w jakim czasie odwołany z urlopu będzie z powrotem potrzebny w pracy. Na tej podstawie powinien wskazać termin, w jakim pracownik powinien stawić się w firmie, przy jednoczesnym uwzględnieniu odległości miejsca, w którym on wypoczywa oraz ograniczeń związanych z np. transportem. Przykładowo, może to być późniejsza godzina bieżącego dnia lub następny dzień. Wskazany termin musi być jednak realny, tak aby pracownik miał obiektywną możliwość powrotu w czasie wyznaczonym przez pracodawcę.
Jakie konsekwencje poniesie pracownik, który mimo skutecznego odwołania z urlopu nie stawił się do pracy?
Niewykonanie polecenia powrotu do pracy z urlopu może wiązać się dla pracownika z ujemnymi konsekwencjami. W pierwszej kolejności, naraża się na ukaranie karą porządkową w postaci upomnienia lub nagany. Ponadto, taka nieobecność może zostać zakwalifikowana jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, co uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem, a w ostateczności daje również podstawę do zwolnienia dyscyplinarnego, tj. rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Co istotne, zastosowanie tak surowych środków nie jest możliwe, gdy niestawiennictwo pracownika jest usprawiedliwione, np. chorobą czy innymi obiektywnymi przyczynami, które uniemożliwiają powrót do pracy. Dodatkowo, o winie pracownika nie będzie mowy w sytuacji, w której pracodawca odwołał go z urlopu i wydał polecenie stawienia się do pracy w terminie, w którym taki powrót nie był obiektywnie możliwy.
Czy istnieje możliwość pociągnięcia pracownika do odpowiedzialności materialnej, gdy w konsekwencji jego niestawiennictwa pracodawca poniesie szkodę?
Uważam, że istnieje możliwość pociągnięcia pracownika do odpowiedzialności materialnej za wyrządzenie pracodawcy szkody, która pozostaje w związku z niestawieniem się przez pracownika w pracy, mimo skutecznego odwołania go z urlopu. Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swojej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną. Omawiana sytuacja dotyczyłaby niewykonania obowiązku pracowniczego. Tak więc, jeżeli pracodawca, który odwołał pracownika z urlopu, poniesie następnie szkodę spowodowaną tym, że pracownik ze swojej winy nie stawił się do pracy, to taka sytuacja może skutkować odpowiedzialnością materialną po stronie pracownika. Dodatkowymi warunkami dla ustalenia takiej odpowiedzialności będzie uzasadnione i skuteczne odwołanie pracownika z urlopu oraz wyznaczenie realnego terminu stawienia się w pracy tak, aby wezwany miał obiektywną możliwość dotrzeć na czas.
—not. j.kal.
