Pracodawcy tworzą swoje organizacje na podstawie ustawy z 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców. Organizacje te są niezależne względem jednostek administracji publicznej i innych organizacji. Są także samorządne, co wyraża się w swobodzie kształtowania celów i zasad funkcjonowania. Z punktu widzenia podstaw prawnych ich funkcjonowania, organizacje pracodawców nie różnią się zatem od związków zawodowych.
Założenie organizacji pracodawców jest uzależnione od kryterium ilościowego. Do utworzenia takiej organizacji niezbędna jest uchwała co najmniej 10 pracodawców. O ile w przypadku organizacji pracowników, zebranie 10 osób chętnych do założenia związku zawodowego na ogół nie stwarza trudności, to w przypadku organizacji pracodawców liczba ta stanowi wyzwanie.