Art. 91 kodeksu spółek handlowych określa minimalną treść umowy spółki partnerskiej. W świetle tego przepisu jej niezbędne elementy to:

- firma i siedziba,

- określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera i ich wartość,

- przedmiot działalności,

- czas trwania podmiotu, jeżeli jest oznaczony,

- określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki,

- nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki w przypadku przewidzianym w art. 95 § 2 k.s.h. (czyli tak jak wspólnicy spółki jawnej),

- w przypadku gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy – ich imiona i nazwiska.

Ograniczenie kontraktu spółki jedynie do wymienionych składników może w istocie paraliżować relacje między partnerami. Zasadne jest więc odmienne uregulowanie w umowie wszelkich kwestii unormowanych jedynie w sposób dyspozytywny w ustawie. Dotyczy to m.in. zakresu partycypacji w stratach czy zasad prowadzenia spraw podmiotu. Powinno się także podać strony zawierające umowę przez wskazanie ich imion i nazwisk >> patrz wzór umowy spółki partnerskiej.

Firma i siedziba

Korpus (rdzeń) firmy spółki partnerskiej musi się składać z nazwiska co najmniej jednego wspólnika. Nie jest jednak konieczne ujawnienie w nazwie imienia/imion uczestników podmiotu. Chociaż ze względu na regułę wyłączności, ewentualnie prawdziwości, obowiązkowe może się stać uzupełnienie tego rdzenia o pierwsze litery imienia/imion albo jego/ich pełne brzmienie.

Gdy w firmie wymieniona jest tylko jedna osoba, a w skład spółki wchodzi jeszcze jeden wspólnik, to dodatek powinien brzmieć „i partner". Jeżeli zaś uczestników jest więcej niż dwóch poza wymienionym/mi dodatek powinien brzmieć „i partnerzy". Jeśli firma spółki zawiera wyliczenie nazwisk wszystkich wspólników, dodatek powinien brzmieć „spółka partnerska". Notabene tego ostatniego dodatku można używać w każdej konfiguracji, tj. gdy w firmie wymieniono nazwisko tylko jednego wspólnika, niektórych czy też wszystkich partnerów. Drugim koniecznym oprócz określenia formy prawnej podmiotu dodatkiem jest wskazanie wolnego zawodu wykonywanego w spółce. Gdy w podmiocie, zgodnie z jego kontraktem, wykonywanych jest kilka wolnych zawodów (spośród tych wyliczonych w art. 88 k.s.h. albo przepisach szczególnych), to należy je w firmie spółki wszystkie oznaczyć. Nie wolno jednak zamieścić w nazwie podmiotu wolnego zawodu nieprzewidzianego umową spółki, nawet jeżeli poszczególni partnerzy posiadają uprawnienia do jego wykonywania. Poza obligatoryjnymi dodatkami w firmie ww. spółki mogą się znaleźć również te o charakterze fakultatywnym, np. informacje obrazujące pokrewieństwo między partnerami. Możliwe jest używanie w obrocie tylko jednego skrótu firmy, a mianowicie „sp.p.". Oznacza to, że zakazane jest wprowadzanie innych skrótów dodatków, podobnie jak nie podlega skróceniu korpus firmy (nawet gdy zawiera elementy fakultatywne). Obrót zaś to każda sprawa wykraczająca poza stosunek spółki. Nie jest dopuszczalne używanie firmy z oznaczeniem „i partner" bądź „i partnerzy" albo „spółka partnerska" oraz skrótu „sp.p." przez inną niż spółka partnerska jednostkę organizacyjną.

Siedzibę podmiotu należy odróżnić od jego adresu. Jest nią miejscowość, w której znajduje się organ zarządzający, pod warunkiem że ustawa lub oparty na niej statut nie stanowi inaczej. Siedzibą spółki partnerskiej – co do zasady – będzie zatem miejscowość, w której dokonywane są czynności prowadzenia spraw podmiotu i jego reprezentacji. Nie ma jednak przeszkód, aby na przykład wskazać ją w miejscu zamieszkania większości osób prowadzących sprawy spółki.

Jakie wkłady

Dzielą się one na: pieniężne i niepieniężne, jak np. aport, usługi, praca czy prawa niezbywalne. Wyróżnia się także wkłady wnoszone na własność i oddane wyłącznie do korzystania. Wkład może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy bądź innych praw. Konieczne jest ich dokładne określenie, a także oszacowanie ich wartości. Ten ostatni obowiązek ma zasadnicze znaczenie, jego zaniechanie bowiem będzie skutkować równością wkładów. W praktyce może okazać się niekorzystne dla osób wnoszących wkłady o znacznej wartości. Wyceny dokonuje się zazwyczaj na podstawie opinii właściwego eksperta, ewentualnie wiedzy partnerów uzyskanej z innych dokumentów. Obowiązek podania wartości dotyczy także świadczenia usług oraz pracy.

Uwaga! Nie ma obowiązku wnoszenia wkładów w momencie rejestracji spółki.

Charakter działalności

Przedmiot działalności spółki partnerskiej nie może wykraczać poza działania obejmujące wykonywanie wolnego zawodu/ów podanego/ych w jej umowie. Najczęściej określa się go według Polskiej Klasyfikacji Działalności.

Spółka może być utworzona zarówno na czas oznaczony, jak również nieoznaczony. W sytuacji, w której okres trwania podmiotu ma być ściśle określony, okoliczność ta powinna być zaznaczona w umowie spółki. Może to nastąpić m.in. przez: wskazanie granicznej daty funkcjonowania spółki (np. 31.12.2015 r.), realizację określonego celu (np. wykonanie określonego projektu architektonicznego) albo osiągnięcie pewnych parametrów ekonomicznych (np. wypracowanie zysku w wysokości 800 tys. zł w ciągu dwóch pierwszych lat działalności). Nadejście tego terminu stanowi przyczynę rozwiązania podmiotu. Nie ma jednak przeszkód, aby w toku postępowania likwidacyjnego podjąć uchwałę o przedłużeniu umowy, w tym także na czas nieoznaczony. Gdy spółka zawierana jest na czas nieoznaczony, skrócenie okresu jej obowiązywania wymaga zmiany umowy.

Jeżeli spółkę zawiązano na czas nieoznaczony albo na czas życia uczestnika podmiotu, wspólnik może wypowiedzieć umowę na sześć miesięcy przed końcem roku obrotowego. Regułą jest, że rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. W takim przypadku zaś wypowiedzenie powinno nastąpić do 30 czerwca >> patrz wzór nr 1 oświadczenia o wypowiedzeniu umowy spółki partnerskiej. Istnieje jednak ewentualność zapisania w kontrakcie podmiotu zarówno krótszych terminów wypowiedzenia, jak i innego niż rok kalendarzowy – ustalenia roku obrotowego >> patrz wzór nr 2 oświadczenia o wypowiedzeniu umowy spółki partnerskiej. Wyeksponować należy, że wypowiedzenie umowy spółki partnerskiej uczynione pod warunkiem nie jest dopuszczalne. Analogicznie stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 29 kwietnia 2009 r., II CSK 614/08. Wprawdzie orzeczenie to formalnie dotyczy spółki jawnej, jednak poprzez generalne odesłanie w art. 89 k.s.h. w sprawach nieuregulowanych w dziale k.s.h. poświęconym spółce partnerskiej do przepisów o spółce jawnej ma on zastosowanie także do spółki partnerskiej.

Jakie wolne zawody

Partnerami w spółce mogą być osoby uprawnione do wykonywania następujących zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego. Ww. profesje wymienia art. 88 k.s.h. Ustawodawca przewidział jednak możliwość rozszerzenia tej listy poprzez stosowny zapis w odrębnej ustawie. W umowie spółki należy określić, jaki wolny zawód, ewentualnie zawody, będzie wykonywał każdy z partnerów.

Nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki w przypadku przewidzianym w art. 95 § 2 k.s.h.

Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych wspólników wolnego zawodu w podmiocie, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych w niej na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności podmiotu. Umowa spółki może jednak przewidywać, że jeden partner (albo większa ich liczba) godzi się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej (czyli nieograniczonej). Rozszerzenie tej odpowiedzialności następuje wyłącznie w umowie podmiotu i za zgodą zainteresowanego partnera (najczęściej komentowana zgoda przybiera postać uchwały).

Nazwiska i imiona

Regułą jest, że każdy partner ma prawo samodzielnie reprezentować spółkę, co dotyczy zarówno czynności sądowych, jak i pozasądowych. Jeżeli jednak wspólnicy chcą wyłączyć niektórych spośród siebie od reprezentacji, to mogą to zastrzec w umowie podmiotu. W praktyce wystarczające jest wyliczenie tylko tych osób, które zachowują prawo do reprezentacji.

Umowa spółki partnerskiej może zawierać zapis, że prowadzenie spraw i reprezentowanie podmiotu powierza się zarządowi. W takim przypadku stosuje się odpowiednio przepisy art. 201– 211 i art. 293–300 k.s.h. Nie ma jednak żadnych przeszkód, aby w umowie spółki znajdowało się postanowienie, w świetle którego możliwe będzie powołanie zarządu, o czym partnerzy zdecydują w formie uchwały podjętej np. jednomyślnie.

Autorka jest adwokatem

podstawa prawna: art. 86, 88–89, 91-92, 95, 96 § 1, art. 97 oraz art. 61 § 1 i 3 w zw. z art. 99 pkt 3, art. 29 w zw. z art. 89 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 4)