Niesumienny związek zawodowy nie wygra z pracodawcą w sądzie

Tak orzekł Sąd Okręgowy Sąd Pracy ?i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim w wyroku z 17 stycznia ?2014  r. (VPa 166/13).

Pracodawca 21 czerwca 2012 r. zawiadomił międzyzakładową organizację ?o zamiarze wypowiedzenia powodom warunków pracy i płacy. Korespondencja ta po dwukrotnym awizowaniu została zwrócona nadawcy. Pismami ?z 28 czerwca 2012 r. pozwana spółka wymówiła powodom warunki pracy ?i płacy, gdyż upłynął okres obowiązywania układu. Pracownicy domagali się uznania tych wypowiedzeń za bezskuteczne. Powołali się m.in. na zarzut wadliwej konsultacji zamiaru wypowiedzeń z organizacją związkową.

Sąd rejonowy uznał ich powództwa za nieuzasadnione. Stwierdził, że pracodawca spełnił obowiązek konsultacyjny z art. 38 k.p. Podjął wszystkie niezbędne w tym celu czynności. Pracownicy zaskarżyli ten wyrok apelacją. Sąd okręgowy ustalił dodatkowo, że pismem z 6 grudnia 2011 r. pracodawca zwrócił się do związku zawodowego ?o przedstawienie informacji o łącznej liczbie członków związków zawodowych. Komisja nie przedstawiła mu kwartalnej informacji w trybie art. 25

1

ust. 2 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych. 27 stycznia 2012 r. związek przesłał spółce pismo, w którym wskazał nazwiska pracowników, którzy zdeklarowali się do potrącania składek członkowskich. Do końca drugiego kwartału nie przekazał jednak informacji kwartalnej. Pismami z 8 i 17 października 2012 r. pozwana spółka spytała organizację, czy wskazani ?w piśmie jej pracownicy korzystają ?z ochrony związków. Organizacja odmówiła udzielenia odpowiedzi pracodawcy.

Zdaniem SO wypowiedzenia zmieniające warunki zatrudnienia nie były wadliwe. Tym samym apelację oddalił, choć ustalił, że zamiar wręczenia wypowiedzeń zmieniających dotarł do wiadomości związku zawodowego po dacie wręczenia tych wypowiedzeń pracownikom. Pracodawca wysłał bowiem ?22 czerwca 2012 r. przesyłkę z pismem o zamiarze wręczenia pracownikom wypowiedzeń zmieniających w trybie art. 38 k.p. Wobec jej dwukrotnego awizowania należy uznać ją za doręczoną 6 lipca 2012 r., a więc po dacie wypowiedzeń dokonanych 28 czerwca. Okoliczność ta nie zmienia jednak oceny prawidłowości czynności pozwanego pracodawcy, gdyż związek nie podał mu informacji w trybie art. 25

1

ust. 2 ustawy o związkach, którą to okoliczność sąd rejonowy pominął. Uznał nawet, że taka informacja pośrednio była zawarta w piśmie z 27 stycznia 2012 r. W nim związek wskazał nazwiska pracowników, którzy zdeklarowali się do potrącania składek członkowskich, ale jest to źródło informacji jedynie za pierwszy kwartał.

Komentarz eksperta

Izabela ?Zawacka radca prawny ?w Kancelarii Prawa Pracy Wojewódka ?i Wspólnicy sp.k.

Zgodnie z art. 25

1

ust. 2 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych organizacja związkowa przedstawia, ?co kwartał – według stanu na ostatni dzień kwartału – do 10. dnia miesiąca następującego po tym kwartale, pracodawcy informację o łącznej liczbie członków tej organizacji, w tym o liczbie członków, ?o których mowa w ust. 1. Komentowany wyrok SO potwierdził obowiązującą już ?w sądach pracy linię orzeczniczą. Zgodnie z nią jeżeli związek zawodowy nie wypełnia tego zobowiązania, nie może korzystać z uprawnień wynikających ?z ustawy o związkach zawodowych. I to dopóty, dopóki nie przedstawi pracodawcy informacji o tym, że ma co najmniej dziesięciu członków będących pracownikami, czyli takiej ich liczby, która warunkuje byt prawny związku ?zawodowego (art. 12 ust. 1 ustawy).

Linia ta jest pochodną uchwały Sądu Najwyższego z 20 grudnia 2012 r. (III PZP 7/12). Z niej wynikało jednak, czy zasadę tę będzie się stosować także, gdy pracodawca co prawda wie, że organizacja związkowa nie przedstawia informacji, ale ?i tak z nią współdziała, np. przy konsultacji zamiaru wypowiedzeń. Innymi słowy, ?czy w takiej sytuacji pracodawca swoim działaniem nie potwierdza faktu istnienia tej organizacji, choć ma świadomość, ?że nie realizuje ona ustawowych zobowiązań (tj. wie, że nie musi konsultować, a jednak konsultuje). Na tym tle niewykluczona jest wątpliwość, czy pracodawca może później powoływać się na zarzut, że związek zawodowy nie mógł korzystać ?ze swoich uprawnień ustawowych. ?Z komentowanego wyroku wynika, że fakt uprzedniego podejmowania czynności konsultacyjnych pracodawcy z organizacją, która nie realizuje obowiązku składania kwartalnej informacji, nie ma znaczenia dla oceny, czy konsultacje były wadliwe, czy nie. Można uznać, że zatrudniający ma prawo dokonać takich czynności, nawet jeżeli później zamierza dowodzić w sądzie, ?że nie miał takiego obowiązku, bo związek naruszał art. 25

1

ust. 1 ustawy. W takiej sytuacji wykazuje on jedynie należytą staranność i podejmuje działania ?z ostrożności prawnej.