Obowiązki przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach określa ustawa z 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (dalej ustawa). Jej przepisy stosuje się do wszystkich opakowań, niezależnie od zastosowanego do ich wykonania materiału, oraz do powstałych z nich odpadów opakowaniowych.

Wprowadzający, ?czyli kto

Przez wprowadzającego produkty w opakowaniach – zgodnie z definicją zawartą w art. 8 pkt 23 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi – rozumie się przedsiębiorcę wykonującego działalność gospodarczą w zakresie wprowadzania do obrotu produktów w opakowaniach, w szczególności:

- ?wprowadzającego do obrotu produkty w opakowaniach pod własnym oznaczeniem rozumianym jako znak towarowy lub pod własnym imieniem i nazwiskiem, lub nazwą, których wytworzenie zlecił innemu przedsiębiorcy,

- ?pakującego produkty wytworzone przez innego przedsiębiorcę i wprowadzającego je do obrotu,

- ?prowadzącego:

– jednostkę lub jednostki handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 500 mkw., sprzedającego produkty pakowane w tych jednostkach,

– więcej niż jedną jednostkę handlu detalicznego o łącznej powierzchni handlowej powyżej 5000 mkw., sprzedającego produkty pakowane w tych jednostkach".

Jakie obowiązki

Zgodnie z przepisami powyższej ustawy na wprowadzającym produkty w opakowaniach ciążą aktualnie poniższe obowiązki.

Po pierwsze, musi stosować opakowania spełniające wymagania określone w przepisach art. 11 omawianej ustawy, tj:

- ?opakowania nie mogą zawierać szkodliwych substancji w ilościach stwarzających zagrożenie dla produktu, środowiska lub zdrowia ludzi,

- ?maksymalna suma zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniu nie może przekraczać 100 mg/kg (obecnie trwają prace nad rozporządzeniem ministra środowiska w sprawie opakowań, do których nie stosuje się wymagań dotyczących zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniach. W rozporządzeniu określone zostaną wyjątki od omawianego wymogu)

- ?opakowania muszą być zaprojektowane i wykonane w sposób umożliwiający:

– ich wielokrotne użycie i późniejszy recykling lub

– przynajmniej ich recykling, jeżeli nie jest możliwe ich wielokrotne użycie, lub

– inną niż recykling formę ich odzysku, jeżeli nie jest możliwy ich recykling;

Po drugie, musi zapewnić odzysk, w tym recykling odpadów opakowaniowych takiego samego rodzaju, jak odpady opakowaniowe powstałe w wyniku wprowadzenia do obrotu produktów w opakowaniach, oraz osiągnięcia do 31 grudnia 2014 r. i w latach następnych docelowego poziomu odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych co najmniej w wysokości określonej w załączniku 1 do ustawy.

Po trzecie, musi prowadzić publiczne kampanie edukacyjne, w ramach których przedsiębiorca przeznacza na publiczne kampanie edukacyjne lub przekazuje na rachunek Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej łącznie co najmniej 2 proc. wartości netto opakowań wprowadzonych do obrotu w poprzednim roku kalendarzowym;

Po czwarte, musi prowadzić ewidencję obejmującą informacje o masie opakowań, w których wprowadził do obrotu produkty w danym roku kalendarzowym oraz przechowywać je przez pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, którego te informacje dotyczą;

Po piąte, musi sporządzić i złożyć marszałkowi województwa roczne sprawozdanie na zasadach określonych w dziale V rozdziale 2 ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach; (uwaga: zgodnie z art. 237 ust. 1 ustawy o odpadach podmioty obowiązane przed dniem wejścia życie tej ustawy do sporządzania i składania sprawozdań na podstawie ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych sporządzają je i składają za lata 2012–2014, stosując przepisy dotychczasowe).

Wymienione powyżej obowiązki dotyczące:

- ?zapewnienia odzysku, w tym recyklingu odpadów opakowaniowych,

- ?prowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych,

- ?sporządzenia rocznego sprawozdania

– mogą być realizowane przez przedsiębiorcę samodzielnie lub za pośrednictwem organizacji odzysku opakowań.

Ponadto, zgodnie z art. 18 omawianej ustawy, wprowadzający środki niebezpieczne w opakowaniach, w tym środki niebezpieczne będące środkami ochrony roślin, a także wprowadzający produkty w opakowaniach wielomateriałowych obowiązany jest do zorganizowania systemu zbierania oraz zapewnienia odzysku, w tym recyklingu powstałych odpadów opakowaniowych. Obowiązek ten może być wykonany samodzielnie lub przez przystąpienie do porozumienia z marszałkiem województwa, o którym mowa ?w art. 25.

Wprowadzający środki niebezpieczne będące środkami ochrony roślin obowiązany jest także do sfinansowania kosztów zbierania przez przedsiębiorcę prowadzącego jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, który sprzedaje te środki, oraz do odebrania od niego na własny koszt odpadów opakowaniowych powstałych po tych środkach.

Uwaga: wprowadzający środki niebezpieczne w opakowaniach, w tym środki niebezpieczne będące środkami ochrony roślin, a także wprowadzający produkty w opakowaniach wielomateriałowych należący do ww. porozumienia zawartego z marszałkiem województwa obowiązani są do osiągnięcia poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, które zostały określone w tym porozumieniu.

Dla kogo zwolnienia

W ustawie przewidziano zwolnienie z obowiązku stosowania niektórych przepisów przez przedsiębiorców, którzy w danym roku kalendarzowym wprowadzili do obrotu w drodze importu produktów w opakowaniach lub wewnątrzwspólnotowego nabycia produktów w opakowaniach, a następnie w tym samym roku kalendarzowym dokonali eksportu lub wewnątrzwspólnotowej dostawy tych opakowań bez produktów lub wraz z produktami. Eksport lub wewnątrzwspólnotowa dostawa, o której mowa powyżej, może być również dokonana przez przedsiębiorcę innego niż wprowadzający te opakowania lub produkty w opakowaniach na podstawie dokumentów potwierdzających ten eksport lub wewnątrzwspólnotową dostawę opakowań bez produktów lub wraz z produktami.

Wyłączenie spod przepisów omawianej ustawy, w zakresie m.in. uzyskania wymaganych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, dotyczy także przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach, którzy w danym roku kalendarzowym wprowadzili do obrotu produkty w opakowaniach o łącznej masie opakowań nieprzekraczającej 1 Mg (z zastrzeżeniem art. 7 ust. 1 ustawy).

Ustawa przewiduje administracyjne kary pieniężne, którym podlegają przedsiębiorcy nieprzestrzegający jej przepisów. Kary te wynoszą od 5 tys. zł do 500 tys. zł.

—Aneta Jaroszewicz, ?Główny Inspektorat Ochrony Środowiska

podstawa prawna: Ustawa z 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (DzU z 2013 r., poz. 888)