Stosownie do art. 387 § 1 kodeksu spółek handlowych nie tylko członek zarządu, prokurent, likwidator czy kierownik oddziału lub zakładu nie może być jednocześnie członkiem rady nadzorczej. Zakaz ten dotyczy także zatrudnionego w spółce głównego księgowego, radcy prawnego lub adwokata, a także innych osób, które podlegają bezpośrednio członkowi zarządu albo likwidatorowi, oraz członków zarządu i likwidatorów spółki lub spółdzielni zależnej.

Ustawodawca wskazał zatem zamknięty katalog osób, które nie mogą jednocześnie pełnić dwóch funkcji w spółce akcyjnej. Niewątpliwie wiązałoby się to z konfliktem interesów, bo z jednej strony pracownik – radca prawny – jest zobowiązany do wykonywania określonych obowiązków, a z drugiej strony de facto w ramach sprawowanego nadzoru rozliczałby z zadań wykonywanych przez m.in. samego siebie, co wiąże się z kwestią pociągnięcia do odpowiedzialności.

Jeśli taki wybór nastąpił ?w spółce, będzie nieważny.

O ile w przypadku członków zarządu czy prokurentów nie jest istotna kwestia sposobu ich zatrudnienia, o tyle ?w przypadku radcy prawnego, głównego księgowego czy adwokata zakaz ten dotyczy ich, jeśli są zatrudnieni, a więc ich stosunek prawny ze spółką jest uregulowany na podstawie czy to umowy o pracę, czy innej formy zatrudnienia, jaka jest przewidziana przepisami prawa pracy. Nie ma zakazu wyboru do rady nadzorczej osób pełniących określone funkcje i stanowiska i odwrotnie – będąc członkami rady nadzorczej, można objąć te funkcje i stanowiska. Jednak jeden wybór powoduje rezygnację z poprzednio zajmowanej funkcji. Ustawodawca nie dopuścił możliwości łączenia tych funkcji, a to zaś oznacza, że nie ma możliwości łączenia zajmowanego stanowiska ?z nową funkcją, zawsze jest wybór, którego trzeba dokonać.

Przykład

Jacenty Kowalski, główny księgowy spółki akcyjnej Kormoran, jest zatrudniony ?na podstawie umowy o pracę. Jednak z uwagi na okres dotychczasowego zatrudnienia jego okres wypowiedzenia wynosi trzy miesiące. Złożył wypowiedzenie umowy o pracę, ?a spółka nie wyraziła zgody ?na skrócenie okresu jego wypowiedzenia, ponieważ uznała, że wymaga tego dobro spółki, a zwłaszcza konieczność prawidłowej pracy działu księgowego spółki. W związku ?z tym, z uwagi na brak porozumienia między spółką ?a głównym księgowym ?w zakresie rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron, do momentu ustania stosunku pracy nie może zostać członkiem rady nadzorczej tej spółki.

Wybór osoby wskazanej w wyżej wymienionym katalogu, np. radcy prawnego, do rady nadzorczej jest możliwy, jednak warunkiem jest rezygnacja z zajmowanego stanowiska radcy prawnego. Należy zwrócić uwagę, że zatrudnienie w spółce akcyjnej winno się łączyć z rzeczywistym wykonywaniem usług doradztwa prawnego na rzecz tej spółki, w taki sposób, aby powstał stosunek podporządkowania między radcą prawnym a spółką.

Przykład

Radca prawny Ksawery Dąbrowski jest zatrudniony ?w spółce akcyjnej ABC na podstawie umowy o pracę na jedną ósmą etatu, za co otrzymuje wynagrodzenie ?w kwocie 3 tys. zł miesięcznie. ?24 marca 2014 r. otrzymał propozycję objęcia funkcji członka rady nadzorczej tej spółki. 24 marca 2014 r. rozwiązał stosunek pracy z dniem 31 marca 2014 r., proponując jednocześnie na swoje stanowisko radcę prawnego Przemysława Kowalskiego. Umowa o pracę za zgodą spółki wygasła 31 marca 2014 r. Wskutek podjętych przez radę nadzorczą działań został członkiem rady nadzorczej spółki akcyjnej ABC.

Przykład

Członek rady nadzorczej spółki akcyjnej CDD Krzesimir Kowalewski otrzymał propozycję objęcia stanowiska kierownika zakładu nr 1 spółki. Z dniem 31 marca 2014 r. z tym członkiem rady nadzorczej została zawarta umowa o pracę, co powoduje, że mandat tej osoby wygasa.

Omawiany zakaz łączenia funkcji członka rady nadzorczej spółki akcyjnej np. z radcą prawnym nie ma zastosowania, gdy np. radca prawny (lub adwokat) świadczy usługi prawne nieregularnie, na przykład poprzez zastępstwo procesowe ?w konkretnej sprawie sądowej.

Przykład

Radca prawny Antoni Kowalski został poproszony przez innego radcę prawnego do obsługi sprawy toczącej się w sądzie cywilnym związanej z odszkodowaniem dla byłego pracownika spółki akcyjnej AN-pol. Umowa została zawarta poprzez porozumienie między dwiema kancelariami radcy prawnego, na czas trwania procesu cywilnego. Proces ten zakończył się ?20 marca 2014 r. Wskutek działań radcy spółka wygrała sprawę, ponieważ sąd orzekł, że byłemu pracownikowi odszkodowanie nie przysługuje. Mając na uwadze sprawność działania radcy prawnego, jego zaangażowanie i umiejętności, spółka zaproponowała mu objęcie stanowiska członka rady nadzorczej spółki. Ponieważ radca prawny nie świadczył usług na stałe, nie ma przeszkód, aby objął proponowane mu stanowisko.