Radykalne zmiany w uprawnieniach opiekuńczych etatowców przyniosła ustawa z 28 maja 2013 r. o zmianie ustawy kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2013 r. poz. 675, dalej nowelizacja kodeksu pracy).
Dzięki niej wszyscy rodzice, którym urodziło się dziecko w 2013 r., zyskali prawo do rocznej, płatnej opieki nad nim. Aby jednak móc skorzystać z 52 tygodni wolnego na potomka, trzeba po kolei, bez ani jednego dnia przerwy, wybrać wszystkie rodzicielskie uprawnienia. Chodzi o 20 tygodni podstawowego urlopu macierzyńskiego, 6 tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego i 26 tygodni urlopu rodzicielskiego.
Okazuje się jednak, że sposób wybierania rodzicielskich uprawnień – na raz, czyli w trybie art. 179
1
k.p., czy na raty, wnioskując o kolejne części rodzicielskich uprawnień, ma kluczowe znaczenie. I to zarówno przy możliwości późniejszego dzielenia się opiekuńczymi obowiązkami przez rodziców, ewentualnej rezygnacji z urlopu i wcześniejszym powrocie do pracy (nie zawsze będzie to możliwe), jak i ustalaniu wysokości przysługującego podwładnemu zasiłku macierzyńskiego.
Decydujące 14 dni
Matka, która w ciągu 2 tygodni od porodu zadeklaruje chęć pobytu z dzieckiem przez rok (art. 179
1
k.p.), zagwarantuje sobie 80 proc. zasiłek macierzyński przez cały ten okres. Co więcej, deklaracja ta przesądzi nie tylko o wysokości świadczenia, ale o możliwości dzielenia się przez rodziców opieką nad dzieckiem, czy rezygnacji z dalszego korzystania z danego uprawnienia. Jeśli kobieta zdecyduje się wnioskować o poszczególne części rodzicielskich uprawnień na bieżąco, to po pierwsze otrzyma zasiłek macierzyński w różnej wysokości – w zależności od urlopu, z jakiego będzie w danym czasie korzystać (za czas podstawowego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego należy się jej 100-proc. świadczenie, zaś za kolejne 26 tygodni rodzicielskiego już tylko 60-proc. zasiłek). Po drugie zamknie ojcu dziecka możliwość wymiany nad kołyską w trakcie dodatkowego macierzyńskiego czy w trakcie rodzicielskiego (jeśli rodzicielka rozpocznie to fakultatywne wolne). Tata będzie mógł się wymienić z matką na podstawowym urlopie macierzyńskim, jeśli pracownica wykorzysta 14 tygodni obowiązkowej dla niej części macierzyńskiego.
Ważny tryb
Wybierając uprawnienia na raty, trzeba pilnować terminów składania kolejnych wniosków. W przeciwnym razie następny etap rodzicielskiej opieki po prostu przepadnie (urlopy muszą być udzielane bezpośrednio po sobie).
Niestety, nowe regulacje są bardzo zawiłe i tryb udzielania urlopu przesądza o wielu ważnych sprawach. Pracodawcy muszą znać meandry kodeksowych przepisów rodzicielskich, aby sprawnie, skutecznie i zgodnie z prawem zarządzać personelem i bez obaw prowadzić politykę kadrową. Nowe przywileje podwładnych równoznaczne są bowiem z nowymi obowiązkami nałożonymi na ich pracodawców. Prześledźmy najważniejsze zmiany w rodzicielskich uprawnieniach wprowadzone w kodeksie pracy w 2013 r.
Czytaj dalej:
