W przypadku gorszej płynności finansowej rynku, trudniejszego dostępu do finansowania zewnętrznego trzeba lepiej dbać o środki własne przedsiębiorstwa, o ich odzyskiwanie od swoich odbiorców.
Najczęściej stosowanym oraz sprawdzonym instrumentem minimalizującym ryzyko kredytowe oraz poprawiającym jakość portfela kredytowego jest ubezpieczenie wierzytelności pieniężnych.
Specyfika ubezpieczenia należności polega na kontakcie klienta z ubezpieczycielem nie tylko w przypadku wystąpienia szkody jak w innych ubezpieczeniach, ale także na bieżąco – przy konsultacjach związanych z oceną ryzyka i odzyskiwaniem należności. – Ubezpieczenie to charakteryzuje się bliską współpracą pomiędzy ubezpieczycielem a firmą np. z segmentu MSP – mówi Elżbieta Urbańska z PZU. – Ubezpieczyciel bada wypłacalność kontrahentów, doradza przedsiębiorstwu przy wyborze nowych kontrahentów. Gdy mimo wszystko dojdzie do sytuacji, w której dłużnik nie zapłaci, ubezpieczona firma otrzyma odszkodowanie zgodnie z warunkami i zasadami zawartymi w umowie ubezpieczeniowej.
Przykład
Dostawca towaru, w tym przypadku firma produkująca leki, z uwagi na potencjalne ryzyko zabezpiecza się przed nieotrzymaniem zapłaty za dostarczony towar od hurtowni farmaceutycznej. Instrumentem minimalizującym ryzyko niewypłacalności i wynikające z niego negatywne konsekwencje jest ubezpieczenie kredytu kupieckiego. W ubezpieczeniu kredytu kupieckiego to producent leków wykupuje ubezpieczenie i ponosi koszt ubezpieczenia.
Ubezpieczenie należności ma też znaczenie dla całych branż. Towarzystwo, dysponujące aktualną i pochodzącą z wielu źródeł wiedzą, może trafnie identyfikować zagrożenia zatorami płatniczymi.
Dzięki temu dostawcy nie muszą stosować prewencyjnych warunków sprzedaży wobec całego sektora (np. budowlanego, transportowego itd.), a firmy mające pozytywne perspektywy nie padają ofiarą obaw wobec całej branży – mówi Bogdan Wiesiołek z Euler Hermes. – Ubezpieczyciele należności, weryfikując rynek, udrażniają więc sprzedaż tam, gdzie jest to możliwe.
Ubezpieczyciele deklarują, że nie odmawiają firmom ubezpieczenia należności ze względu na ryzykowną branżę, w której prowadzona jest działalność. Jednak z uwagi na to, że ryzyko w ostatnim czasie wzrosło, wyższe są składki. Zależą one nie tylko od oceny sytuacji finansowej klienta, ale także branży, w której prowadzi on działalność, poziomu ryzyka kontraktu, z którego wynikają zobowiązania zabezpieczane gwarancją, czy jakości ustanowionych zabezpieczeń.
Z kolei proces inwestycji najlepiej zabezpieczają gwarancje ubezpieczeniowe kontraktowe, które dają pewność w przypadku faktycznego naruszenia zapisów kontraktu przez inwestora. W takiej sytuacji należne odszkodowanie będzie skuteczne i w szybki sposób wypłacone. Gwarancje mogą zabezpieczyć nie tylko cały proces inwestycyjny, ale również zapłatę czynszu, wierzytelności handlowych czy negatywne szkody w środowisku.
Głównym czynnikiem wpływającym na rozwój gwarancji kontraktowych jest koniunktura gospodarcza i skala realizowanych procesów inwestycyjnych. Jak podkreśla Elżbieta Urbańska, napływ do Polski środków unijnych istotnie wpłynął na liczbę udzielanych gwarancji ubezpieczeniowych oraz pozyskany przez zakłady ubezpieczeń przypis składki.