- W spółce zakończyła się kontrola podatkowa, urząd skarbowy doręczył protokół kontroli. Spółka złożyła zastrzeżenia, których kontrolujący nie uwzględnili. Otrzymała informację telefoniczną z urzędu skarbowego o możliwości złożenia stosownych dokumentów, co może spowodować, że zastrzeżenia zostaną jednak uwzględnione. Czy takie działanie jest prawidłowe i doprowadzi do zakończenia sprawy?
Jak wynika z pytania, kontrola podatkowa została zakończona, bowiem spółka otrzymała już protokół kontroli, a ponadto złożyła zastrzeżenia i otrzymała odpowiedź. Zgodnie zaś z art. 291 § 4 ordynacji podatkowej kontrola podatkowa zostaje zakończona w dniu doręczenia protokołu kontroli. Zatem po tej czynności, bez wszczęcia postępowania podatkowego, organ podatkowy w zasadzie nie ma podstaw do żądania jakichkolwiek dokumentów.
Jedynie wszczęcie postępowania podatkowego uprawnia do takiego żądania. Wszczęcie postępowania następuje z urzędu w przypadku ujawnienia przez kontrolę podatkową nieprawidłowości co do wywiązywania się przez kontrolowanego z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego oraz niezłożenia przez podatnika deklaracji lub niedokonania przez niego korekty deklaracji w całości uwzględniającej ujawnione nieprawidłowości. Co do zasady postępowanie podatkowe powinno być wszczęte nie później niż w terminie sześciu miesięcy od zakończenia kontroli.
Zatem informacja telefoniczna o możliwości złożenia po zakończeniu kontroli podatkowej dodatkowych wyjaśnień jest działaniem poza procedurą, niemającym znaczenia dla wszczęcia postępowania podatkowego. Organy podatkowe są zobowiązane do działania zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej, nawet jeśli pracownicy prowadzący kontrolę błędnie uznali, że pewna okoliczność nie została udowodniona, co spowodowało, że nie uwzględnili złożonych przez spółkę zastrzeżeń do protokołu kontroli.
Wszczęcie postępowania podatkowego nie musi zakończyć się wydaniem decyzji wymiarowej. Protokół kontroli jest tylko jednym z dowodów postępowania podatkowego. Jeżeli nie było podstaw do kwestionowania rozliczeń spółki, organ podatkowy ma obowiązek wydać decyzję umarzającą wszczęte postępowanie podatkowe.
Skarga na przewlekłość
- Urząd kontroli skarbowej wszczął w marcu 2011 r. postępowanie kontrolne w zakresie prawidłowości rozliczeń spółki z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych oraz VAT za 2009 r. Czy spółka ma możliwość poskarżenia się na działania inspektora, który prowadzi kontrolę już ponad rok?
nie reguluje czasu trwania postępowania kontrolnego. Należy więc sięgnąć do uregulowań zawartych w ordynacji podatkowej, ze względu na odesłanie zawarte w art. 31 ust. 1 z uwzględnieniem ust. 2 pkt 3 ustawy o kontroli skarbowej. Mianowicie w zakresie nieuregulowanym w tej ostatniej ustawie do postępowania kontrolnego należy stosować przepisy działu IV ordynacji podatkowej. W odniesieniu do czasu trwania postępowania będą miały zastosowanie art. 139 – 141 ordynacji.
Załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, chyba że przepisy ordynacji podatkowej stanowią inaczej.
Ponieważ w praktyce trudno sobie wyobrazić wszczęcie i zakończenie przez organ kontroli skarbowej postępowania kontrolnego w ciągu miesiąca, podstawowym terminem na załatwienie sprawy będą dwa miesiące od dnia wszczęcia tego postępowania. Na czas trwania postępowania kontrolnego wpływa przede wszystkim zakres tego postępowania. W postanowieniu o jego wszczęciu urząd kontroli skarbowej ma obowiązek wskazać przewidywany termin zakończenia kontroli.
Jeśli postępowanie nie zostanie zakończone we wskazanym terminie, inspektor ma obowiązek powiadomienia spółki, w formie pisemnej, o przyczynach niezałatwienia sprawy, obowiązkowo z podaniem nowego terminu jej załatwienia. Jeśli jednak przedłużenie terminu załatwienia sprawy nie jest związane z żadnymi czynnościami inspektora – nie podejmuje on żadnych istotnych czynności celem przybliżenia się do zakończenia postępowania – spółka może wymusić załatwienie sprawy poprzez skorzystanie z instytucji ponaglenia, uregulowanej w art. 141 ordynacji podatkowej.
Ponaglenie należy złożyć do dyrektora izby skarbowej, który po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego rozstrzygnie postanowieniem, czy ponaglenie jest zasadne (wtedy wyznaczy termin zakończenia postępowania) czy nie.
Przedłużenie terminu zwrotu VAT
- W firmie prowadzona jest kontrola podatkowa w związku ze złożoną deklaracją VAT-7, w której wykazana została kwota do zwrotu. Urząd skarbowy wydał postanowienie, w którym stwierdził, że przedłuża termin zwrotu podatku z uwagi na trwające postępowanie wyjaśniające. Czy można poskarżyć się na to postanowienie?
Jak wynika z art. 87 ust. 2 ustawy o VAT, jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć termin zwrotu do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego prowadzonego na podstawie przepisów ordynacji podatkowej lub postępowania kontrolnego prowadzonego na podstawie przepisów o kontroli skarbowej.
Z pytania wynika, że przedłużenie terminu zwrotu nastąpiło w ramach kontroli podatkowej, zatem postanowienie nie podlega zaskarżeniu. Jak bowiem wynika z ordynacji podatkowej, na wydane w toku postępowania postanowienie służy zażalenie, gdy ustawa tak stanowi. Zażalenie na postanowienie o przedłużeniu zwrotu przewidziano jedynie w przypadku, gdy weryfikacja zwrotu następuje w ramach czynności sprawdzających.
Nie oznacza to jednak, że podatnik nie ma możliwości obrony swoich praw, jeśli uważa, że przedłużenie terminu nie jest zasadne. Takie postanowienie może zostać zaskarżone w odwołaniu od decyzji – jeśli takowa zostanie wydana. Można też skorzystać z instytucji ponaglenia, o której mowa w art. 141 ordynacji podatkowej.
Dorota Borkowska-Chojnacka, doradca w Grant Thornton
