Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Zakazuje tego art. 41 kodeks pracy.
Pożegnanie w chorobie
Okres usprawiedliwionej nieobecności to rzecz jasna czas, kiedy podwładny przebywa na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby. Pracodawca nie musi jednak bez końca czekać na powrót pracownika do pełnej dyspozycji. Gdy choroba trwa długo, może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia.
Zgodnie z art. 53 § 1 k.p. pracodawcy wolno to zrobić, jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż:
• trzy miesiące – gdy był zatrudniony u tego pracodawcy krócej niż sześć miesięcy,
• łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze trzy miesiące – gdy był zatrudniony u tego pracodawcy co najmniej sześć miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.
O ile pierwszy przypadek nie stwarza problemów, drugi już tak. Świadczenie rehabilitacyjne przyznaje ZUS, a ten zazwyczaj nie jest w stanie wydać decyzji niezwłocznie po zakończeniu długiego zwolnienia lekarskiego. W konsekwencji pracodawca i pracownik są w zawieszeniu. Świadczenie jest przyznawane bowiem z datą wsteczną.
Na ile świadczenie
Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby – nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży – nie dłużej niż przez 270 dni. Tak stanowi art. 8 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.).
Natomiast świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do zadań. Podwładny uzyska go na czas niezbędny, aby wrócić do pełni sił, ale nie dłużej niż na 12 miesięcy. W praktyce ZUS często przyznaje ten zasiłek na trzymiesięczne okresy.
Przykład
Po 182 dniach zwolnienia lekarskiego pan Marek decyzją ZUS otrzymał świadczenie rehabilitacyjne na trzy miesiące. Przed upływem tego okresu poinformował pracodawcę, że złożył wniosek o przyznanie świadczenia na kolejny okres.
Nie dostał jednak zawiadomienia o terminie komisji lekarskiej i dlatego nie wie, kiedy może spodziewać się decyzji ZUS. Nie wiadomo też, jaka ona będzie, czy nadal będzie się musiał leczyć, czy powróci do wykonywania obowiązków.
W zawieszeniu
Co w takiej sytuacji może zrobić pracodawca? Czy nie wiedząc o tym, jaką decyzję podejmie ZUS, może rozwiązać angaż bez wypowiedzenia, bo po pierwszym trzymiesięcznym świadczeniu rehabilitacyjnym minął już okres ochronny przed rozstaniem?
Uważam, że nie. Czas oczekiwania na decyzję ZUS należy uznać za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Rzecz jasna podwładnemu nie przysługuje w tym okresie prawo do wynagrodzenia, zgodnie z art. 80 k.p.
Jeśli pracownik otrzyma decyzję o zasiłku rehabilitacyjnym na kolejne kilka miesięcy, to po uzyskaniu takiej decyzji ZUS szef może rozwiązać angaż w trybie art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p. Gdy decyzja jest odmowna, a lekarz medycyny pracy wyda orzeczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na tym stanowisku, następnego dnia podwładny powinien zgłosić swoją gotowość do obowiązków służbowych.
Pracodawca zaś ma umożliwić mu wykonywanie ich na dotychczasowej posadzie, po wcześniejszym przeprowadzeniu badań kontrolnych. Zwolnienie z firmy jest niedopuszczalne. Jeśli tak się stanie, pracownik bez problemu wygra sprawę w sądzie.
Tempo nie popłaca
Niecierpliwy pracodawca nie będzie jednak czekał na decyzję ZUS i po upływie terminów wskazanych w kodeksie (najczęściej będzie to okres równy 272 dniom) złoży pracownikowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę. Takim postępowaniem dużo ryzykuje. Jeśli ZUS przyzna świadczenie rehabilitacyjne na kolejny okres, podwładny może skutecznie ubiegać się o odszkodowanie.
Rozwiązanie w trybie art. 53 § 1 k.p. umowy z tym, kto z racji niezdolności do pracy pobiera zasiłek chorobowy, narusza prawo także wtedy, gdy decyzja organu rentowego przedłużająca okres pobierania zasiłku nie jest znana pracodawcy (wyrok SN z 21 września 2006 r., II PK 6/06).
W dużo gorszej sytuacji będzie firma, która wypowie angaż w czasie oczekiwania pracownika na decyzję ZUS, a następnie okaże się, że pracownik jest zdolny do pracy. Wtedy szef powinien złożyć oświadczenie o cofnięciu tego o rozwiązaniu umowy o pracę. Aby było ono skuteczne, wymaga zgody podwładnego. W konsekwencji cofnięcie wymówienia bez akceptacji podwładnego nie wywoła żadnych skutków prawnych.
Pracownik, który nie przystał na cofnięcie oświadczenia, i tak jest w bardzo dobrej sytuacji. Skierowanie sprawy do sądu w zasadzie nie jest obarczone dla niego żadnym ryzykiem. Wymawiając angaż w czasie usprawiedliwionej absencji pracownika, szef rażąco narusza przepisy o wypowiadaniu umów. Dlatego podwładny może liczyć na odszkodowanie i przywrócenie do firmy.
Potwierdził to SN 6 kwietnia 2007 r. (II PK 263/06). Wskazał, że ochrona stosunku pracy niezdolnego do pracy wskutek choroby obejmuje okres pierwszych trzech miesięcy pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, choćby podwładny nie mógł wobec pracodawcy wykazać korzystania z tego świadczenia bezpośrednio po okresie pobierania zasiłku chorobowego.
Nie ulega wątpliwości, że orzeczenie to odnosi się również do kolejnych okresów pobierania zasiłku rehabilitacyjnego.
Do rąk własnych i znana treść
Zgodnie z art. 61 § 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła się z nim zapoznać. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym pismem lub wcześniej.
Autor jest adwokatem, współpracuje z Kancelarią Prawniczą Radcy Prawnego C. L. Jezierski Sp.j. w Warszawie
Czytaj również:
Zobacz serwisy:
»
»
»
»
