Zgromadzenie wspólników w praktyce funkcjonowania spółki decyduje o najistotniejszych jej sprawach.
rozróżnia kompetencje zastrzeżone wyłącznie dla zgromadzenia wspólników oraz kompetencje zastrzeżone dla zgromadzenia wspólników, chyba że umowa spółki reguluje to w sposób odmienny.
Zakres kompetencji
Zgodnie z prawem tylko zgromadzenie wspólników może decydować w kwestiach:
- rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu z działalności spółki, sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz udzielenia absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków;
- postanowienia dotyczącego roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru;
- zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienia na nich ograniczonego prawa rzeczowego;
- sprzedaży nieruchomości spółki z wolnej ręki w razie likwidacji spółki.
Jeśli umowa nie stanowi inaczej
Prawo przyznaje także zgromadzeniu wspólników uprawnienia, o ile umowa spółki nie stanowi inaczej (np. przekazuje je innemu organowi), dotyczące decydowania w sprawach m.in.
- nabycia i zbycia nieruchomości, użytkowania wieczystego, udziału w nieruchomości,
- rozporządzenia prawem lub zaciągnięcia zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego,
- umowy o nabycie dla spółki nieruchomości albo udziału w nieruchomości lub środków trwałych za cenę przewyższającą jedną czwartą kapitału zakładowego, nie niższą jednak od 50 tys. zł, zawartej przed upływem dwóch lat od dnia zarejestrowania spółki.
Czy konieczna jest uchwała
Jedną z zasad, wprowadzonych przez kodeks spółek handlowych (o ile umowa nie reguluje tej kwestii w sposób odmienny), jest obowiązek podjęcia uchwały przez zgromadzenie wspólników w przypadku nabycia i zbycia nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości.
Oczywiście umowa spółki z o.o. może przewidywać, że sprzedaż nieruchomości należy do kompetencji zarządu. Jeżeli postanowienia umowy spółki z o.o. upoważniają zarząd do samodzielnej sprzedaży nieruchomości, istotną sprawą jest ustalenie wartości sprzedawanej nieruchomości do wysokości kapitału zakładowego.
W przypadku gdy wartość nieruchomości dwukrotnie przewyższa wysokość kapitału zakładowego spółki, konieczne będzie podjęcie uchwały przez wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Zgodnie bowiem z art. 230 kodeksu spółek handlowych rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego wymaga uchwały wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Zarząd może zbywać nieruchomość bez konieczności podejmowania uchwały przez wspólników wyłącznie w przypadku jednoznacznego uregulowania w umowie spółki, że przy dokonywaniu rozporządzeń prawem lub zaciąganiu zobowiązania o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego nie jest wymagana uchwała wspólników.
Nieruchomości należące do spółki zazwyczaj wchodzą w skład jej tzw. przedsiębiorstwa.
Definicja kodeksowa
Zgodnie z art. 55
1
przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmującym m.in. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości. Jest to tzw. przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym.
Do sprzedaży, wydzierżawienia czy też np. obciążania hipoteką przedsiębiorstwa (w tzw. znaczeniu przedmiotowym uregulowanym w art. 55
1
k.c.) spółki bądź zorganizowanej części przedsiębiorstwa wymagana jest zgoda zgromadzenia wspólników (art. 228 pkt 3 k.s.h.).
Istotne jest, że ten przepis k.s.h. odnosi się do wspomnianego pojęcia przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym, których to przedsiębiorstw spółka może mieć kilka. Sprzedaż czy np. wydzierżawienie, ustanowienie hipoteki na każdym z nich lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa wymaga podjęcia uchwały przez wspólników.
Część przedsiębiorstwa
Warto też pamiętać, że w k.c. ani w przepisach prawa handlowego nie znajdziemy definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Taka definicja znajduje się o dziwo w art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 5a pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym za zorganizowaną część przedsiębiorstwa należy uważać organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Termin i forma
W myśl art. 17 § 1 k.s.h., jeżeli do dokonania czynności prawnej przez spółkę ustawa wymaga podjęcia uchwały wspólników albo walnego zgromadzenia bądź rady nadzorczej, czynność prawna dokonana bez wymaganej uchwały jest nieważna.
Zgodnie z tym przepisem nieważne są zatem tylko te czynności prawne (sprzedaż, darowizna, wydzierżawienie nieruchomości), co do których ustawa obligatoryjnie wymaga zgody m.in. zgromadzenia wspólników.
Zgoda taka może być wyrażona przed podpisaniem umowy sprzedaży nieruchomości (złożeniem oświadczenia przez spółkę) albo po zawarciu takiej bądź innej umowy, nie później jednak niż w terminie dwóch miesięcy od dnia złożenia oświadczenia przez spółkę. Potwierdzenie wyrażone po złożeniu oświadczenia ma moc wsteczną od chwili dokonania czynności prawnej.
Zgodnie z § 3 art. 17 k.s.h. czynność prawna dokonana bez zgody właściwego organu spółki, wymaganej wyłącznie przez umowę spółki albo statut, jest ważna, jednakże nie wyklucza to odpowiedzialności członków zarządu wobec spółki z tytułu naruszenia umowy spółki albo statutu.
Uchwała zgromadzenia wspólników spółki z o.o. o wyrażeniu zgody na dokonanie czynności prawnej może mieć dość ogólną treść. Może brzmieć np. „Wyraża się zgodę na obciążenie przedsiębiorstwa spółki hipoteką bądź innym ograniczonym prawem rzeczowym w formie i na warunkach, jakie zarząd uzna za stosowne”. Może też w sposób szczegółowy określać rodzaj czynności prawnej, jej przedmiot czy też strony transakcji, ceny, terminy.
Warto też pamiętać, że Sąd Najwyższy w wyroku z 26 czerwca 2008 (II CSK 49/2008, OSNC 2009/9, poz. 126) stwierdził, że wydanie prawomocnego wyroku uchylającego uchwałę, o której mowa w art. 17 § 1 k.s.h. (m.in. zgoda wspólników na dokonanie czynności prawnej przez sp. z o.o.), lub stwierdzającego jej nieważność nie wywiera skutków wobec osób trzecich (np. kupujących przedsiębiorstwo od spółki) działających w dobrej wierze (art. 427 § 2 i 4 k.s.h.).
Komentarz
Istotną kompetencją zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest decydowanie o sprzedaży czy też obciążaniu nieruchomości.
Ma to znaczenie np. w przypadku ubiegania się przez spółkę o kredyt, gdy jednym ze standardowych zabezpieczeń jest ustanowienie hipoteki na nieruchomości spółki wchodzącej w skład jej przedsiębiorstwa. Podobnie jest w przypadku sprzedaży nieruchomości spółki wchodzącej w skład takiego przedsiębiorstwa.
Autor jest radcą prawnym
Czytaj też:
Zobacz więcej:
»
»
»
»
»
»
Więcej o spółce z o.o.:
» Firma » Spółki » Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
