[b]Produkujemy meble tapicerowane. Chcemy zatrudnić lakiernika, który będzie lakierował elementy drewniane, np. nogi, zewnętrzne elementy drewniane.

Czy będzie to dla niego praca w szczególnych warunkach? Czy gdyby się zwolnił, to jako firma prywatna musimy wystawić mu świadectwo pracy w szczególnych warunkach określone w zarządzeniu ministra budownictwa i materiałów budowlanych z 1983 r.?[/b] – pyta czytelnik.

Rodzaje prac wykonywanych w szczególnych warunkach określa [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B616DC9F7D6F65207FB25BE3C4C572DA?id=71673]rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (DzU nr 8, poz. 43 ze zm.[/link], dalej rozporządzenie).

Osoby, które w czasie swojej aktywności zawodowej wykonywały takie prace, mogą wcześniej nabyć uprawnienia emerytalne. Dlatego dokumentacja o miesiącach czy latach wypełniania takich zadań jest dla nich bardzo ważna.

[srodtytul]Jaka to aktywność zawodowa...[/srodtytul]

Załącznik do rozporządzenia wskazuje rodzaje prac zakwalifikowanych jako te odbywające się w szczególnych warunkach. W wykazie A, określającym prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, znajduje się m.in. „lakierowanie ręczne lub natryskowe – niezhermetyzowane”.

Szczegółowe stanowiska pracy określone są w zarządzeniach resortowych. Zatem, jeśli praca lakiernika spełnia podane kryteria i wykonywana jest na stanowisku wskazanym w zarządzeniu, to ma cechy takiej wykonywanej w szczególnych warunkach.

[srodtytul]...i kiedy wykonywana[/srodtytul]

Okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są te, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu obowiązującym na danym stanowisku (§ 2 ust. 1 rozporządzenia).

[srodtytul]Także w zakładzie prywatnym[/srodtytul]

Biorąc pod uwagę szczególne warunki pracy, bez znaczenia jest to, czy zadania te wykonuje się w zakładzie prywatnym czy publicznym.

Rozstrzygał o tym Trybunał Konstytucyjny, który uznał za niezgodny z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=A876D3AB011FD528FA1A51AA5DA111A1?n=1&id=71646&wid=192618]konstytucją[/link] przepis [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=90ABDF51CC1D5CF4860F815C298B70C2?id=324468]ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2009 r. nr 153, poz. 1227)[/link] wykluczający przedsiębiorstwa prywatne z kręgu zakładów, w których praca mogła być zakwalifikowana jako ta wykonywana w szczególnych warunkach.

Rozporządzenie posługuje się ogólną kategorią „pracowników w zakładach pracy”, która obejmuje zarówno pracowników zakładów publicznych, jak i prywatnych.

[srodtytul]Na potwierdzenie papier musi być[/srodtytul]

Okresy pracy wykonywanej w szczególnych warunkach przedsiębiorstwo stwierdza na podstawie posiadanej dokumentacji.

Robi to pracodawca w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2 rozporządzenia).

Zatem w tym dokumencie szef powinien zamieścić informację o okresie aktywności zawodowej podwładnego odbywanej w szczególnych warunkach lub wydać świadectwo wykonywania takiej pracy. I to niezależnie od sposobu zakończenia dotychczasowej współpracy z lakiernikiem.

Bez względu na to czy podwładny sam odejdzie z pracy czy zwolni go firma, na niej spoczywa obowiązek wydania mu świadectwa pracy i wszelkich zaświadczeń koniecznych do późniejszego ustalenia jego uprawnień emerytalnych.

[i]Autorka jest doktorem nauk społecznych, prawniczka w WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr[/i]