Wystawiając gwarancję ubezpieczeniową, towarzystwo zobowiązuje się do zapłacenia uprawnionemu podmiotowi określonej kwoty, jeżeli przedsiębiorstwo, które wykupiło gwarancję, nie wywiąże się ze swojego zobowiązania.
Zatem firma zamawiająca np. usługę ma pewność, że nie poniesie strat, jeśli wykonawca nie dotrzyma zobowiązań. Natomiast przedsiębiorstwo posiadające gwarancję nie musi zabezpieczać kontraktu np. poprzez wniesienie kaucji gotówkowej.
– Gwarancja może być więc bardzo atrakcyjnym narzędziem poprawiającym płynność finansową przedsiębiorstwa – mówi Agnieszka Maksymow, dyrektor Departamentu Gwarancji Ubezpieczeniowych HDI Asekuracja TU.
Marcin Pawelec z Allianz Polska podkreśla, że gwarancja znanej firmy ubezpieczeniowej znacznie podnosi wiarygodność przedsiębiorcy jako partnera. Ma to duże znaczenie zwłaszcza dla mniejszych firm, słabiej znanych na rynku.
Z drugiej strony problem z uzyskaniem gwarancji może być dla kontrahenta sygnałem, że wykonawca ma kłopoty finansowe i może nie wywiązać się z umowy. Często wykupienie gwarancji jest warunkiem zawarcia kontraktu czy wzięcia udziału w przetargu.
[srodtytul]Ważne przy ubieganiu się o fundusze UE[/srodtytul]
Gwarancje ubezpieczeniowe mają wiele zalet. Minimalizują ryzyko związane z realizacją inwestycji. Zabezpieczają kontrakt bez angażowania środków własnych przedsiębiorcy, dzięki czemu umożliwiają uczestniczenie w kilku przetargach równocześnie. Potwierdzają pozytywną ocenę sytuacji finansowej firmy; w przeciwnym razie instytucja finansowa nie wystawiłaby gwarancji.
Zwiększają wiarygodność przedsiębiorstwa. Pozwalają spełnić wymagania kontrahentów żądających odpowiednich zabezpieczeń. Gwarancje mają duże znaczenie przy ubieganiu się o środki unijne, kiedy wymagane są zabezpieczenia.
– W odróżnieniu od gwarancji bankowych gwarancje ubezpieczeniowe nie obciążają linii kredytowej przedsiębiorcy – podkreśla Agnieszka Żółtowska z Biura Marketingu i Rozwoju Produktów KUKE.
Z gwarancji ubezpieczeniowych wydawanych przez Allianz Polska najczęściej korzystają firmy z sektorów, w których podpisywane są duże kontrakty (np. budownictwo, przemysł), a z gwarancji celnych i akcyzowych firmy prowadzące obrót z zagranicą. Gwarancje wykorzystywane są też często w branży konstrukcji metalowych, informatycznej i energetycznej.
O gwarancje występują przede wszystkim firmy wykonujące zamówienia instytucji publicznych, które mają obowiązek zabezpieczenia wydawanych środków.
[srodtytul]Trzeba mieć zabezpieczenie[/srodtytul]
Procedura uzyskania gwarancji nie jest skomplikowana. Przedsiębiorca składa wniosek. Dołącza do niego dokumenty rejestrowe, finansowe, zaświadczenia z ZUS, urzędu skarbowego, materiały poświadczające dotychczasowe doświadczenie w realizacji podobnych kontraktów (np. referencje czy zestawienie podobnych umów realizowanych w przeszłości), dokumenty dotyczące kontraktu, który ma być zabezpieczony gwarancją.
Towarzystwo analizuje ryzyko i określa warunki, na jakich może udzielić gwarancji. Oceniana jest kondycja finansowa wnioskodawcy, jego zdolność do realizacji kontraktu (dotychczasowe doświadczenie, referencje, wielkość kontraktu w porównaniu z wcześniejszymi). Ubezpieczyciel interesuje się też tym, kto zleca wykonanie usługi lub dostarczenie towarów, czy jest to spółka prywatna czy instytucja samorządowa, jaka jest jej sytuacja finansowa i opinia na rynku. Ocenie podlega poza tym treść gwarancji i rodzaj zabezpieczeń proponowanych przez klienta.
Bo gwarancja ubezpieczeniowa również musi być zabezpieczona przez przedsiębiorcę. Do najczęściej stosowanych zabezpieczeń należą: weksel in blanco, poręczenie wekslowe, przewłaszczenie, hipoteka, zastaw rejestrowy. Stali klienci często mają możliwość podpisania umowy z określonym limitem, do którego udzielane są kolejne gwarancje.
[srodtytul]Cenę można negocjować[/srodtytul]
Treść gwarancji niekiedy można negocjować. Nie dotyczy to jednak gwarancji stanowiących zabezpieczenie kontaktów realizowanych zgodnie z ustawą – Prawo zamówień publicznych. W tym przypadku gwarancje ubezpieczeniowe są bezwarunkowe, nieodwołalne i płatne na pierwsze żądanie. Podobne obostrzenia obowiązują przy kontraktach finansowanych z funduszy unijnych; wzór gwarancji jest narzucony z góry i możliwości modyfikacji są niewielkie.
Suma gwarancyjna odpowiada wartości kontraktu. Opłata za gwarancję jest ustalana indywidualnie dla każdego klienta. Jej wysokość można negocjować. Zależy ona od sumy gwarancyjnej, przedmiotu i okresu ważności gwarancji, oceny ryzyka, rodzaju przedstawionych zabezpieczeń, czasu trwania umowy, historii współpracy klienta z ubezpieczycielem.
Wpływ na składkę mają też czynniki makroekonomiczne. Na przykład w czasie kryzysu ceny gwarancji mogą być wyższe. Trzeba też się liczyć z dodatkowymi kosztami związanymi np. z ustanowieniem zabezpieczeń.
[ramka][b]Poprawia płynność przedsiębiorstwa
Andrzej Kardasiewicz dyrektor Biura Gwarancji w TU Euler Hermes[/b]
Gwarancja ubezpieczeniowa ułatwia firmie ubiegającej się o kontrakt zachowanie płynności. Nie musi ona ustanawiać zabezpieczeń ze środków własnych, na przykład składać wadium. Jest to istotne zwłaszcza wtedy, gdy firma startuje w więcej niż jednym przetargu. Wniesienie kilku wadiów mogłoby być dla niej sporym obciążeniem.
Blokowałoby też zdolność kredytową.
Gwarancja poprawia płynność także w inny sposób. Inwestor nie potrąca z faktur zaliczki na kaucję gwarancyjną i dzięki temu wykonawca usługi czy dostawca dóbr od razu dostaje 100 proc. wynagrodzenia (kaucja gwarancyjna może być wypłacona np. dopiero po zakończeniu obowiązywania gwarancji, np. po dwóch latach od zakończenia inwestycji).[/ramka]
[ramka][b]Terminowe wykonanie kontraktu
Artur Nawrocki Departament Zarządzania Produktami Ubezpieczeń Korporacyjnych TUiR Warta[/b]
Bardzo często w umowach znajdują się zapisy chroniące zamawiającego przed nieterminową realizacją zlecenia. Zamawiający zobowiązuje kontrahenta do zabezpieczenia terminowego wykonania kontraktu. Zabezpieczeniem może być gotówka lub gwarancja.
Którą z tych form wybrać?
Z ekonomicznego punktu widzenia najkorzystniejsza jest gwarancja ubezpieczeniowa. Przedsiębiorca nie musi wtedy angażować własnych środków finansowych. Towarzystwo gwarantuje, że podmiot, któremu wystawiło gwarancję, rzetelnie wykona określone zobowiązania. Należy jednak pamiętać, że gwarancja w żaden sposób nie zwalnia przedsiębiorcy z realizacji tych zobowiązań.[/ramka]
[ramka][b]Coraz większe zainteresowanie
Elwira Ostrowska-Graczyk dyrektor Biura Ubezpieczeń Finansowych PZU[/b]
Na przełomie roku Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przeprowadził na zlecenie PZU badanie potencjału rynku ubezpieczeń finansowych, w tym gwarancji ubezpieczeniowych.
Wynika z niego, że gwarancje ubezpieczeniowe wykorzystywane są przez 32 proc. ankietowanych podmiotów, a 14 proc. przedsiębiorstw zamierza zwiększyć ich wykorzystywanie.
Pozwala to prognozować, że popyt na gwarancje ubezpieczeniowe będzie rósł. Należy oczekiwać, że największym zainteresowaniem będą się cieszyć wśród dużych przedsiębiorstw z sektora budowlanego.[/ramka]
[ramka][b]Podstawowe rodzaje[/b]
- [b]Gwarancja zapłaty wadium (przetargowa)[/b]
Jest potrzebna na etapie przystępowania do przetargu. Zastępuje wadium gotówkowe, umożliwiając przedsiębiorcy uczestnictwo w wielu przetargach jednocześnie bez angażowania własnych środków. Towarzystwo zobowiązuje się do wypłaty kwoty wskazanej w gwarancji w przypadku, gdyby przedsiębiorca wygrał przetarg, ale odmówił podpisania kontraktu na warunkach podanych w ofercie
lub w inny sposób nie wykonał zobowiązań wynikających z przetargu.
- [b]Gwarancja należytego wykonania kontraktu[/b]
Jest to zobowiązanie ubezpieczyciela do wypłaty beneficjentowi wskazanej kwoty, jeżeli przedsiębiorca nie wykona bądź nieprawidłowo wykona umowę.
- [b]Gwarancja zwrotu zaliczki[/b]
Może być udzielona na wniosek przedsiębiorcy, który otrzymał zaliczkę na realizację umowy. Towarzystwo zobowiązuje się do wypłaty wskazanej kwoty, gdyby przedsiębiorca nie wykonał umowy i nie zwrócił w wyznaczonym terminie zaliczki.
- [b]Gwarancja usunięcia wad i usterek[/b]
Przydaje się w okresie rękojmi po zakończeniu inwestycji. Stanowi zobowiązanie towarzystwa do wypłaty beneficjentowi wskazanej kwoty, jeśli przedsiębiorca nie wykona lub nienależycie wykona obowiązki wynikające z umowy, a dotyczące usunięcia ujawnionych wad i usterek.
- [b]Gwarancje podatkowe na zapłatę cła i akcyzy[/b]
Jest to akceptowana przez wszystkie polskie urzędy i izby celne forma zabezpieczenia zapłaty długu celnego lub podatku akcyzowego.[/ramka]
[ramka][b]Jakie różnice[/b]
- Gwarancje ubezpieczeniowa i bankowa są w zasadzie równoprawnymi formami zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Jedynym czynnikiem odróżniającym je jest podmiot udzielający gwarancji; w przypadku gwarancji ubezpieczeniowej jest nim oczywiście towarzystwo ubezpieczeniowe.
- Obie formy zabezpieczeń pozwalają wykonawcy uniknąć zamrożenia znacznych środków finansowych. Ma to szczególne znaczenie wówczas, gdy wykonawca jednocześnie realizuje kilka dużych przedsięwzięć inwestycyjnych.[/ramka]