[b]– Nasza spółka oprócz pracowników zatrudnia zleceniobiorców. W maju jeden ze zleceniobiorców, z którym umowa została rozwiązana, wystąpił do sądu o ustalenie istnienia stosunku pracy. Jeśli sąd przyzna mu rację, to jakie składki i w jakiej wysokości będziemy musieli opłacić? Czy będzie nam przysługiwało roszczenie zwrotne wobec zatrudnionych?[/b] – pyta czytelnik.
Wartość składek zależy w takiej sytuacji od rodzaju ubezpieczeń, do których był zgłoszony zleceniobiorca.
[srodtytul]Skutki zamiany[/srodtytul]
Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem (art. 22 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=2367BFCC321E19CBC1BBF011712C22B6?id=76037]kodeksu pracy[/link]).
Zatrudnienie na takich warunkach jest zatrudnieniem pracowniczym, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Równocześnie nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu wykonywania pracy w tych warunkach.
[wyimek]Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu wykonywania zadań w tych samych warunkach[/wyimek]
Jeżeli prawomocnym wyrokiem sąd ustali, że dana osoba mimo wykonywania umowy nazwanej zleceniem faktycznie realizowała umowę o pracę, będzie podlegała ubezpieczeniom jako pracownik, a nie zleceniobiorca. Wynika to z art. 6 ust. 1 pkt 1 i 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=333804]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.[/link], dalej ustawa systemowa).
[srodtytul]Formularze raz jeszcze[/srodtytul]
Takie rozstrzygnięcie powoduje, że płatnik składek musi przedłożyć dokumenty zgłoszeniowe.
Składa więc do ZUS formularz ZUS ZWUA (z kodem tytułu ubezpieczenia 04 xx xx), by wyrejestrować zatrudnioną osobę z ubezpieczeń, do których została zgłoszona, podając jako datę ustania ubezpieczeń dzień rozpoczęcia wykonywania zakwestionowanej umowy-zlecenia.
Z tą samą datą składa druk ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 xx, zgłaszając tę osobę do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego jako pracownika.
Płatnik składek powinien również skorygować składane za każdy miesiąc trwania umowy imienne raporty miesięczne. Raporty ZUS RCA/RZA z kodem 04 xx xx (umowa-zlecenie) koryguje przez wyzerowanie.
Zatem w raporcie za dany miesiąc w podstawie wymiaru składek wykazuje zero i wpisuje zerowe kwoty składek na poszczególne ubezpieczenia.
Natomiast należne składki za każdy miesiąc trwania umowy płatnik wykazuje w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 xx. W podstawie wymiaru składek w imiennym raporcie składanym za dany miesiąc uwzględnia wypłacane w tym miesiącu wynagrodzenie, od którego nalicza składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (art. 18 ust. 1 ustawy systemowej).
[srodtytul]Finansowanie z własnej kieszeni[/srodtytul]
Gdy zleceniobiorca z umowy-zlecenia był zgłoszony do wszystkich ubezpieczeń społecznych (w tym do wypadkowego i chorobowego), zmiana kwalifikacji prawnej wykonywanej umowy nie będzie powodowała konieczności opłacenia do ZUS składek.
Zarówno na ubezpieczenie społeczne, jak i zdrowotne zostaną one naliczone od takich samych podstaw wymiaru i wykazane w skorygowanym raporcie RCA z kodem tytułu ubezpieczeń 01 10 xx.
Inaczej sytuacja będzie wyglądała, gdy zleceniobiorca z umowy-zlecenia nie był zgłoszony do wszystkich ubezpieczeń lub był zgłoszony tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. Wtedy oprócz korekty dokumentów płatnik składek musi zapłacić należne składki wraz z odsetkami za zwłokę. Całość, w tym część finansowaną ze środków ubezpieczonego, pokrywa sam.
Gdy je odprowadzi, będzie mógł wystąpić do pracownika o zwrot składek w części finansowanej ze środków ubezpieczonego, a gdy ten odmówi – wystąpić do sądu.
