Sposobów na rozwiązanie umowy o pracę jest kilka. Jednym z nich jest wypowiedzenie. Strona, czyli pracodawca lub pracownik, składa wtedy jednostronne oświadczenie, z którego wynika wola rozwiązania angażu w takim trybie.

Po upływie okresu wypowiedzenia umowa o pracę ulega rozwiązaniu. To, jak długo trwa wymówienie, wynika generalnie z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521kodeksu pracy[/link]. Wpływa na to rodzaj umowy i długość zakładowego stażu pracy. Przy czym nie każdą umowę o pracę da się w taki sposób zakończyć.

Dotyczy to przykładowo krótkich, trwających mniej niż pół roku, angaży terminowych i umów na zastępstwo. Jednocześnie trzeba pamiętać, że umowa o pracę nie może wyłączyć prawa wypowiedzenia stosunku pracy, w odniesieniu do którego jest to dopuszczalne przez kodeks pracy.

[srodtytul]Przygotowanie do zmian[/srodtytul]

Okres wymówienia daje stronie czas na przygotowanie do zmiany, którą jest rozwiązanie umowy o pracę. Jeśli oświadczenie o wypowiedzeniu składa pracodawca, to pracownik dzięki wypowiedzeniu może zyskać czas na poszukiwanie nowej posady. A jeśli do tego okres wypowiedzenia, który mu przysługuje, wynosi co najmniej dwa tygodnie, to ma on nawet ustawowe prawo do dni wolnych na poszukiwanie pracy. Jest to zgodne z art. 37 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link].

Gdy wypowiedzenie składa pracownik, to pracodawca otrzymuje pewien czas na znalezienie innej osoby na jego miejsce. [b]Za każdym razem oświadczenie o wypowiedzeniu powinno nastąpić na piśmie.[/b] Jeśli składa je szef, a do tego dotyczy ono umowy bezterminowej, powinien wskazać przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie. Reguluje to art. 30 § 4 k.p.

Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy, czyli od zakładowego stażu pracy. Zgodnie z art. 36 k.p. może on wynieść dwa tygodnie, miesiąc lub trzy miesiące.

W przypadku umów zawieranych na okres próbny okres wypowiedzenia wynosi trzy dni robocze, tydzień albo dwa tygodnie – zależnie od czasu trwania próby. Mówi o tym art. 34 k.p. Jeśli strony zawierają umowę na czas określony przekraczający pół roku, to mogą (choć nie muszą) przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Tak stanowi art. 33 k.p.

[srodtytul]Czasem szybciej[/srodtytul]

Okresy wypowiedzenia mogą niekiedy zostać zmodyfikowane. Krótszy okres może być przydatny dla pracodawcy zainteresowanego przyspieszeniem daty rozwiązania umowy o pracę. Takie sytuacje występują np. w razie konieczności zmniejszenia zatrudnienia czy wtedy, gdy firma zaprzestaje działalności. Są jednak wyjątkowe.

Jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do miesiąca. Pozwala na to art. 36[sup]1[/sup] § 1 k.p.

Z kolei w razie wypowiadania pracownikom stosunków pracy w ramach grupowego zwolnienia umowy o pracę zawarte na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy mogą być rozwiązane przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

[srodtytul]Za porozumieniem[/srodtytul]

Strony mogą skrócić okres biegnącego wypowiedzenia w drodze porozumienia. Przy czym, aby było ono skuteczne, zarówno pracownik, jak i pracodawca muszą się na nie zgodzić. Wystąpienie z propozycją skrócenia wypowiedzenia nie musi zostać zaakceptowane.

Również [b]Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 22 maja 2007 r. (III APa 52/07) [/b]wyjaśnił, że [b]na skrócenie wypowiedzenia muszą się zgodzić obydwie strony.[/b] Pracodawca może iść na rękę niektórym pracownikom, ale nie ma takiego obowiązku. Firma ma prawo oceniać w każdym konkretnym przypadku, czy może sobie pozwolić na skrócenie wypowiedzenia. Jeśli stwierdzi, że nie ma takiej możliwości, nie naruszy obowiązków wobec pracownika.

Zgoda na rozwiązanie umowy w okresie krótszym niż termin wypowiedzenia nie jest też równoznaczna ze zmianą trybu rozwiązania umowy. Będzie to nadal rozwiązanie umowy wskutek wypowiedzenia dokonanego przez jedną ze stron, a nie w drodze porozumienia stron, mimo że porozumiały się one co do skrócenia okresu wypowiedzenia.

[srodtytul]Więcej na etacie[/srodtytul]

Jeżeli pracownik jest zatrudniony na stanowisku związanym z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie, wtedy strony mogą ustalić w bezterminowej umowie o pracę dłuższy okres wypowiedzenia, zachowując przy tym zasady przewidziane w art. 36 § 5 k.p.

Chodzi bowiem o to, że wydłużenie okresu wypowiedzenia nie jest dowolne, lecz ograniczone. Jeśli np. normalnie pracownikowi przysługiwałby dwutygodniowy okres wymówienia, dopuszczalne jest wydłużenie o kolejne dwa tygodnie, czyli do miesiąca.

Istnieje także możliwość wydłużenia okresu wypowiedzenia jeszcze w umowie o pracę. Potwierdza to [b]uchwała SN z 9 listopada 1994 r. (I PZP 46/94),[/b] zgodnie z którą zastrzeżenie w umowie o pracę zawartej na czas nieokreślony 12-miesięcznego okresu wypowiedzenia tej umowy przez zakład pracy jest dopuszczalne na podstawie art. 18 § 2 k.p.

[ramka][b]Ważne [/b]

Skrócenie okresu wypowiedzenia na mocy art. 36[sup]1[/sup] k.p. może być dokonane przez pracodawcę tylko jednocześnie ze złożeniem oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę.

Nie jest dopuszczalne zawiadomienie pracownika o skróceniu okresu wymówienia już po dokonaniu wypowiedzenia.[/ramka]

[ramka][b]Uwaga [/b]

Do okresu zatrudnienia od którego zależy okres wypowiedzenia umowy bezterminowej, wlicza się pracownikowi okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w art. 23[sup]1[/sup] k.p., a także w innych przypadkach, gdy nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika. [/ramka]

[ramka][b]Jednostronna decyzja[/b]

[b]Oświadczenie woli o wypowiedzeniu odnosi skutek prawny w postaci rozwiązania umowy bez względu na stanowisko drugiej strony.[/b] Zarówno pozytywne, jak i negatywne przyjęcie tego oświadczenia przez drugą stronę nie ma wpływu na to, że z upływem okresu wypowiedzenia nastąpi skutek prawny tego oświadczenia w postaci rozwiązania angażu.[/ramka]